Sejm zadaje śmiertelny cios samozatrudnieniu!
13 kwietnia 2007 r. Sejm przyjął nowelizację ustawy o rzemiośle. Ustawa to
znosi część zdobyczy w zakresie swobody działalności gospodarczej, uzyskane
przez przedsiębiorców w 1988r. Uderza również w samozatrudnionych, a także w
przedsiębiorców unikających opłacania składek ZUS dzięki zatrudnieniu na
podstawie umowy o pracę nakładczą.

Być może jednak ustawa przepadnie w Senacie, być może zawetuje ją Prezydent.
Być może zakwestionuje ją Trybunał Konstytucyjny.

Zgodnie z planowanymi zmianami Osoby fizyczne, wspólnicy spółek cywilnych
osób fizycznych oraz spółek jawnych, wykonujący działalność gospodarczą na
podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, mogą wykonywać tę
działalność, z zachowaniem warunków określonych w niniejszej ustawie, w
zawodzie odpowiadającym rodzajowi rzemiosła określonemu na liście zawodów
rzemieślniczych.

Oznacza to, że każdy przedsiębiorca, którego przedmiot działalności
gospodarczej (zdecyduje zapewne PKD) znajdzie się w zakresie zawodu
rzemieślniczego, będzie zmuszony wnieść stosowną opłatę (kilkaset zlotych),
zdać stosowny egzamin i uzyskać uprawnienia do prowadzenia działalności
gospodarczej.

Nie bardzo można zrozumieć cel takich działań. O ile przy prawnikach czy
lekarzach jest to uzasadnione, o tyle inne zawody czy też przedmioty
działalności wiążą się już z dużymi wątpliwościami. W końcu pracownicy firm
sprzątających też mogą przeoczyć skórkę banana na podłodze, więc powinni być
licencjonowani. Również bileter w kinie powinien uzyskać dodatkowe
uprawnienia, bo przecież ochrona sfery wypoczynku obywatela znajduje się w
centrum państwowej troski. Gdzie znajduje się granica ingerencji państwa?

Co jednak mogą oznaczać proponowane zmiany?

Po pierwsze, oznacza to, że każdy przedsiębiorca wykonujący tzw. zawód
rzemieślniczy będzie mial obowiązek uzyskać uprawnienia, albo zwolnić
pracowników i zamknąć firmę. Uzyskanie uprawnień to dodatkowe koszty z
tytułu opłaty egzaminacyjnej. Uzyskanie uprawnień to dodatkowe koszty
zwiazane z czasem przeznaczonym na egzamin, zamiast na pracę zarobkową
(nawet do 3 dni). Uzyskanie uprawnień to dodatkowe koszty związane z
zalatwianiem spraw w urzędach (bliżej nie okreslona liczba dni).

Po drugie, oznacza to, że samozatrudnieni, tzn. osoby zatrudniane jako
jednoosobowe firmy zamiast na podstawie umowy o pracę, poniosą dodatkowe
koszty z własnej kieszeni. Być może część z tych osób nie zdecyduje się na
przystąpienie do egzaminu, co spowoduje obowiązek likwidacji firmy. Jeżeli
pracodawcy nie zatrudnią takich byłych samozatrudnionych na podstawie umowy
o pracę, to może to oznaczać zasiłek dla bezrobotnych. Albo po prostu wyjazd
za granicę spowodowany rzucaniem przedsiębiorcom kłód pod nogi.

Po trzecie, przedsiębiorcy często unikają obowiązku rozliczania składek na
ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy z tytułu prowadzonej działalności
gospodarczej, korzystając z zatrudnienia na podstawie umowy o pracę
nakładczą w innej firmie. Można przypuszczać, że wiele firm zatrudniających
w ten sposób nakładców to firmy prowadzące działalność w zakresie zawodów
rzemieślniczych, np. w zakresie introligatorstwa (m.in. klejenie koper,
teczek aktowych, segregatorów itp). Jeżeli tego rodzaju przedmiot
działalności zostanie objęty ministerialnym wykazem, to firmy mogą ulec
likwidacji. Właściciele tego rodzaju przedsiębiorstw - zatrudniających
nakładców do drobnych prac ręcznych - nie posiadają najczęściej żadnej
wiedzy merytorycznej, zajmują się jedynie organizacją produkcji i sprzedaży,
z całą pewnością nie przystąpią do egzaminu i nie zdadzą go.

Jednak w przepisach pozostawiono furtkę - rzemiosło to działalność z
udziałem kwalifikowanej pracy własnej. Jeżeli przedsiębiorca nie pracuje
merytorycznie w zawodzie usługowym, to jego działalność nie stanowi
działalności rzemieślniczej. Rozwiąże to problemy nie chcących zdawać
egzaminów przedsiębiorców, również związanych z pracą nakładczą - wystarczy,
ze zajmą się zarządzaniem, aby nie mieli obowiązku dopełnić ustawowych
warunków dotyczących rzemiosła. Jednak samozatrudnieni pracują osobiście,
zatem w odniesieniu do nich właśnie złożenie egzaminu i uzyskanie uprawnień
jest niestety obowiązkowe.

Jedyną nadzieją może być nie umieszczenie przez ministra wykonywanego zawodu
na liście tzw. zawodów rzemieślniczych. Może zresztą okazać się, że wydanie
tej listy w przepisie rangi pozaustawowej naruszy przepisy konstytucyjne
(obowiązki można nakładać jedynie ustawą, a lista nałoży obowiązki na
skonkretyzowane kategorie osób).

W sejmie nowelizacja przeszła aż przy 309 głosach za. Biorąc pod uwagę
rozkład sił w Senacie i wynik głosowania sejmowego, nie ma szans na
wstrzymanie prac nad ustawą. W ciągu najbliższych lat trzeba będzie zdać
egzamin.

Powoli, ale ciągle w tym samym kierunku
Od 2004 r. wprowadzono podatek liniowy, ale nie dla przechodzących ze
stosunku pracy na samozatrudnienie wobec tego samego pracodawcy. W tym samy
roku wyodrębniono dla celów PIT przychody z kontraktu menadżerskiego,
wyłączając je w ogole z podatku liniowego. W roku 2005 wprowadzono ulgę ZUS
dla nowych firm, ale również nie dla przechodzących ze stosunku pracy na
samozatrudnienie wobec tego samego pracodawcy. W tym samy roku
uniemożliwiono unikanie ZUS od działalności gospodarczej z tytułu
zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia nawet za 1zł. W roku 2007
wprowadzono nową definicję działalności gospodarczej, która ma (miała)
uniemożliwić części samozatrudnionych opodatkowanie takie, jak przy
działalności gospodarczej. W sejmie znajduje się ustawa zobowiązująca
ogromną rzeszę przedsiębiorców - w tym wszystkich samozatrudnionych w tzw.
zawodach rzemieślniczych - do uzyskania dodatkowych uprawnień.

W międzyczasie zmieniono przepisy VAT dotyczące umów zlecenia i umów o
dzieło, a obecnie parlament pracuje nad nowelizacją, zgodnie z którą albo
zatrudnisz się na podstawie umowy o pracę, albo będziesz podatnikiem VAT.
Wcześniej uznano, że zleceniobiorcy i wykonawcy dzieła zatrudnieni dodatkowo
przez pracodawców (umowa o pracę) płacą ZUS, podobnie jak wszyscy
zleceniobiorcy, bez względu na długość okresu zatrudnienia.

To zestawienie daje wyraźny sygnał: Państwo zmierza w kierunku polaryzacji
form współpracy na linii pracodawca-pracownik: albo będą to faktycznie dwie
odrębnie działające firmy, współpracujące ze sobą, ale również z innymi
partnerami, albo też będzie to zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, ze
wszelkimi konsekwencjami tego stanu rzeczy.

Rozwiązania pośrednie (samozatrudnienie, umowa zlecenia, umowa o dzieło)
stają się powoli mniej opłacalne.

Źródło:

http://www.samozatrudnienie.pit.pl/pages/i/3201.php