Usługa transportowa z zagranicy w podatku VAT

Przeczytaj także: Podatek VAT 2013: faktury wewnętrzne

Rozpatrzmy następującą sytuację: polski przedsiębiorca otrzymał od kontrahenta z Francji fakturę za świadczoną usługę transportową na odcinku Francja - Niemcy. Faktura została wystawiona 25 czerwca 2013 r., usługa natomiast zakończyła się (data rozładunku towaru) 20 czerwca 2013 r. Jak usługę tę rozliczyć na potrzeby podatku VAT? Jaki kurs przyjąć do przeliczenia wartości określonych w euro na złote polskie?

W przedstawionym przypadku w pierwszej kolejności należy ustalić, gdzie przedmiotowa usługa podlega opodatkowaniu. W tym zakresie będzie miała do niej zastosowanie zasada ogólna wyrażona w art. 28b ustawy o VAT. Przepis ten wskazuje, że miejscem świadczenia (opodatkowania) usług w przypadku świadczenia ich na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności (tudzież stałe miejsce jej prowadzenia, gdy usługa jest świadczona na rzecz tego miejsca o ile to jest inne aniżeli siedziba).

W naszym przypadku po obu stronach transakcji występują przedsiębiorcy, a więc podatnicy, w związku z czym powyższą regułę należy tutaj zastosować (dodajmy w tym miejscu, że usługi transportu towarów nie zostały wymienione w dalszych przepisach ustawy określających w odmienny sposób miejsce ich opodatkowania). Co za tym idzie, usługa ta będzie podlegała opodatkowaniu w Polsce, jako że była ona świadczona na rzecz polskiego przedsiębiorcy. Przedsiębiorca ten też będzie zobowiązany do rozliczenia podatku VAT z tego tytułu (o czym mówi art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT). Nabycie przedmiotowej usługi przez polskiego podatnika stanowi u niego import usług. Nabywca będzie musiał wykazać od tej transakcji VAT należny, który stanie się jednocześnie VAT-em naliczonym podlegającym odliczeniu, o ile zakup ten był związany z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Usługodawca (a więc podmiot z Francji) nie powinien na fakturze dokumentującej tę usługę wykazywać kwoty podatku.

Ponieważ faktura została wystawiona w walucie obcej, konieczne jest także przeliczenie jej wartości na złote wg określonego kursu. To, jaki winien zostać zastosowany, mówi art. 31a ust. 1 ustawy o VAT. I tak w przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Podatnik może wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego; w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.

Większość przedsiębiorców stosuje sposób przeliczania określany w zdaniu pierwszym przytoczonego przepisu (a więc średni kurs NBP). Warto dodać, iż możliwość przeliczania walut wg kursu opublikowanego przez Europejski Bank Centralny jest nową regulacją obowiązującą od tego roku.

Niemniej aby zastosować prawidłowy kurs, konieczne jest ustalenie momentu powstania obowiązku podatkowego od przedmiotowej usługi. Obowiązek ten w omawianym przypadku powstanie z chwilą wykonania usługi, chyba że wcześniej nastąpiła zapłaty – wtedy to powstaje on z chwilą tej zapłaty (o czym mówi art. 19 ust. 19a i 19b ustawy o VAT). Co niezwykle ważne, nie ma tutaj znaczenia data wystawienia faktury.

W naszym przypadku usługa została wykonana 20 czerwca 2013 r. Jeżeli zatem wcześniej nie dokonano zapłaty, obowiązek podatkowy z tytułu importu usług powstał właśnie w tym dniu. Do przeliczenia kwoty wyrażonej w walucie obcej na fakturze na PLN należy zastosować zatem średni kurs NBP z dnia 19 czerwca (lub odpowiedni kurs EBC z tego dnia).