Zmiana urzędu skarbowego gdy postępowanie podatkowe

Przeczytaj także: Ustawowa zmiana urzędu skarbowego bez deklaracji VAT-R

Właściwość miejscowa organów podatkowych została określona w art. 17 §1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym jeżeli ustawy podatkowe nie stanowią inaczej, ustala się ją wg miejsca zamieszkania albo adresu siedziby podatnika, płatnika lub inkasenta. Oczywiście od zasady tej występują pewne wyjątki. Jeden z nich dotyczy chociażby rozliczania podatku VAT. Tutaj, zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o VAT, właściwym dla podatnika organem podatkowy jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem, a jeżeli czynności te wykonywane są na terenie dwóch lub więcej urzędów skarbowych – naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na siedzibę podatnika (zaś w przypadku osób fizycznych - ze względu na miejsce zamieszkania). I od tej zasady (w zakresie właściwości miejscowej w podatku VAT) występują jednak pewne wyjątki.

W praktyce może przy tym wystąpić sytuacja, że właściwy dla podatnika urząd skarbowy się zmienia (np. wskutek zmiany miejsca zamieszkania, siedziby, czy miejsca wykonywania działalności gospodarczej). Co wtedy? Przede wszystkim warto pamiętać, że kwestii tej już nie reguluje ustawa o podatku VAT. Trzeba się tutaj zatem odnieść do zasad ogólnych umieszczonych w Ordynacji podatkowej. I tak jej art. 18 §1 mówi, że jeżeli w trakcie roku podatkowego lub określonego w odrębnych przepisach innego okresu rozliczeniowego nastąpi zdarzenie powodujące zmianę właściwości miejscowej organu podatkowego, organem podatkowym właściwym miejscowo za ten okres rozliczeniowy pozostaje ten organ podatkowy, który był właściwy w pierwszym dniu roku podatkowego lub okresu rozliczeniowego. Tak mówi zasada ogólna, która jednak także nie zawsze ma zastosowanie.

Szczegółowe regulacje w tym zakresie znalazły się bowiem w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz. U. z 2005 r. nr 165 poz. 1371 z późn. zm.) wydanym na podstawie art. 18 §2 Ordynacji podatkowej.

Rozporządzenie to w §13 reguluje, jak należy zachować się w przypadku zmiany właściwości organu w zakresie podatku VAT i akcyzowego. I tak organem właściwym w sprawach rozliczania tych podatków za dany okres rozliczeniowy dla podatników, którzy w trakcie okresu zmienili miejsce wykonywania czynności, miejsce zamieszkania lub adres siedziby, wskutek czego właściwy stał się organ podatkowy inny niż dotychczasowy – jest organ podatkowy właściwy dla podatnika z tytułu rozliczeń podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego w ostatnim dniu tego okresu.

Co za tym idzie, jeżeli przykładowo w połowie miesiąca czerwca podatnik zmienił np. miejsce prowadzenia działalności z Leszna do Poznania, wskutek czego zmianie uległa także właściwość urzędu skarbowego na potrzeby tego podatku z Leszna na Poznań, deklarację za czerwiec powinien złożyć on już do nowego urzędu skarbowego w Poznaniu, jako że ten jest dla niego właściwy w ostatnim dniu tego miesiąca. Jak nietrudno zauważyć, powyższe postępowanie jest odmienne od tego, które wynika z reguły ogólnej zawartej w art. 18 Ordynacji podatkowej.

Warto przy tym pamiętać, że fiskus może kontrolować rozliczenia podatnika, które nastąpiły także przed zmianą właściwości organu podatkowego. Ma na to czas tak długo, aż zobowiązanie podatkowe nie ulegnie przedawnieniu (czyli co do zasady 5 lat licząc od końca roku, w którym przypadał termin jego płatności). To, który organ będzie właściwy do takiej kontroli, reguluje z kolei art. 18a Ordynacji podatkowej. Zgodnie z nim jeżeli po zakończeniu roku podatkowego lub innego okresu rozliczeniowego nastąpi zdarzenie powodujące zmianę właściwości miejscowej organu podatkowego, organem podatkowym właściwym miejscowo w sprawach dotyczących poprzednich lat podatkowych lub innych okresów rozliczeniowych jest organ właściwy po zaistnieniu tych zdarzeń.

Co za tym idzie, to nowy (a nie stary) urząd będzie kontrolował prawidłowość naszych rozliczeń zarówno za okres sprzed jak i po zmianie właściwości. Warto przy tym pamiętać, że powyższe dotyczy także zachowania podatnika. W związku z tym po zmianie właściwości miejscowej organu podatkowego do nowego urzędu podatnik będzie kierował wszystkie pisma i deklaracje i to nie tylko bieżące, ale także te, które będą dotyczyły spraw sprzed zmiany tej właściwości (np. korekt deklaracji wcześniejszych okresów).

Od tej reguły istnieje jednak pewien wyjątek. Art. 18b Ordynacji podatkowej mówi bowiem, że organy podatkowe właściwe w dniu wszczęcia postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej pozostają właściwe w sprawie, której to postępowanie lub kontrola dotyczy, chociażby w trakcie postępowania lub kontroli nastąpiło zdarzenie powodujące zmianę właściwości. Co za tym idzie, organ podatkowy który rozpoczął kontrolę lub postępowanie podatkowe, musi je doprowadzić do końca mimo zmiany jego właściwości w trakcie ich trwania.