Podatek VAT: odwrotne obciążenie do sprzedaży samochodu?

Przeczytaj także: Handel złomem: odwrotne obciążenie w VAT

Rozpatrzmy następującą sytuację: Przedsiębiorca (czynny podatnik VAT) zamierza sprzedać używany wcześniej w działalności samochód, który obecnie został wycofany z eksploatacji. Pojazd ten jest przeznaczony do złomowania. Czy w takim przypadku obowiązanym do rozliczenia podatku VAT będzie nabywca samochodu (a więc firma zajmująca się złomowaniem i recyklingiem)?

Art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT mówi, że podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające towary wymienione w załączniku nr 11 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
a) dokonującym ich dostawy jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,
b) nabywcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15,
c) dostawa nie jest objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2.
W uproszczeniu mówiąc, nabywca będący podatnikiem w myśl ustawy o VAT rozlicza podatek z tytułu zakupu towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy, jeżeli sprzedawcą jest inny podatnik w myśl tejże ustawy, niekorzystający ze zwolnienia podmiotowego, o ile sprzedaż ta nie korzysta ze zwolnienia przewidzianego dla towarów używanych.

W takim przypadku sprzedawca wystawiający fakturę dokumentującą powyższą transakcję, nie wykazuje na niej danych dotyczących stawki i kwoty podatku. Winien zawrzeć na takiej fakturze jednak zwrot „odwrotne obciążenie” będący dla nabywcy informacją, że to na nim ciąży obowiązek rozliczenia podatku VAT od tej transakcji.

Warto przy tym pamiętać, że na potrzeby art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy, ustawodawca odwołał się do klasyfikacji statystycznych, celem identyfikacji poszczególnych czynności (PKWiU). Co za tym idzie, przepis ten będzie miał zastosowanie jedynie do tych towarów, które mieszczą się w określonych grupach PKWiU, wymienionych w załączniku do ustawy.

I tak załącznik nr 11 zawiera 11 pozycji towarów, do których ma zastosowanie art. 17 ust. 1 pkt 7 (a więc w przypadku dostawy których co do zasady obowiązek rozliczenia podatku został przerzucony na nabywcę). Jedyną pozycją, pod którą można by próbować umieścić złom samochodów, jest poz. 6, w której znalazły się „Odpady inne niż niebezpieczne, zawierające metal” (PKWiU 38.11.58.0).
Zgodnie z objaśnieniami do PKWiU, powyższe grupowanie obejmuje

• żużel, zgorzeliny i pozostałe odpady z produkcji żeliwa lub stali, z wyłączeniem cementu żużlowego (23.51.12.0), żużli fosforowych (20.15),
• popiół i pozostałości inne niż z produkcji żeliwa lub stali, zawierające arsen, metale lub ich związki.

Tym samym, jeżeli w powyższym mieszczą się także samochody przeznaczone do kasacji, obowiązanym do rozliczenia podatku VAT z tego tytułu w naszym przykładzie będzie nabywca.

Niemniej warto tutaj wspomnieć, że pod symbolem PKWiU 38.11.49.0 znalazły się „Wraki przeznaczone do złomowania inne niż statki i pozostałe konstrukcje pływające”. Ta klasyfikacja bardziej pasuje do naszego przykładu. Trzeba jednak pamiętać, że te nie zostały wymienione w załączniku nr 11 do ustawy, w związku z czym ich dostawa nie będzie objęta mechanizmem odwrotnego obciążenia.

Konieczne jest tutaj zatem właściwe sklasyfikowanie omawianej czynności w odpowiednim grupowaniu PKWiU (czym zajmuje się urząd statystyczny) aby prawidłowo określić, w jaki sposób taka dostawa będzie rozliczona w podatku VAT.