Zmiana umowy leasingu samochodu a odliczenie VAT

Przeczytaj także: Odliczenie VAT od wykupu samochodu osobowego z leasingu

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca, czynny podatnik VAT wykonujący jedynie czynności opodatkowane, w grudniu 2010 r. podpisał umowę leasingu finansowego na samochód posiadający świadectwo homologacji auta ciężarowego o dopuszczalnej ładowności 1090 kg (tzw. samochód z kratką), który uznał on za środek trwały i amortyzuje. Przy nabyciu pojazdu podatnik skorzystał z pełnego odliczenia podatku VAT od wartości przedmiotu leasingu oraz rat odsetkowych za cały okres leasingu (umowa zawarta na 47 miesięcy). 21 stycznia 2011 r. umowa leasingu została zarejestrowana w urzędzie skarbowym. W listopadzie 2012 r. wnioskodawca wystąpił do leasingodawcy o wprowadzenie zmiany harmonogramu spłat i wydłużenie okresu spłat o 24 miesiące (z 47 miesięcy do 71). Leasingodawca do wniosku się przychylił i z tego tytułu wystawił na wnioskodawcę faktury obciążeniowe (korygujące) z tytułów: 1) „symulacja zmiany harmonogramu umowy”; 2) „zmiana harmonogramu umowy”; oraz 3) „suma rat odsetkowych”. Opłaty te zostały obciążone podatkiem VAT. Faktury z tego tytułu wnioskodawca otrzymał w grudniu 2012 r. W związku ze zmianą przepisów od początku 2011 r. samochód będący przedmiotem leasingu nie spełnia kryteriów do pełnego odliczenia podatku naliczonego. Podatnik zadał pytanie, czy może od nich odliczyć podatek VAT? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Kurhan - Fotolia.com

Zmiana umowy leasingu samochodu a odliczenie VAT

Podatnik, który w 2010 r. podpisał umowę leasingu finansowego na samochód z homologacją auta ciężarowego, w stosunku do którego przysługiwało mu pełne odliczenie podatku VAT, gdzie w 2012 r. zostały naliczone dodatkowe opłaty leasingowe z tytułu wydłużenia okresu trwania leasingu, może od tych opłat odliczyć podatek VAT.

Przez umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub inne umowy o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1 pkt 2 ustawy, rozumie się umowy w wyniku, których, zgodnie z przepisami o podatku dochodowym, odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający oraz umowy leasingu w rozumieniu tych przepisów, których przedmiotami są grunty - art. 7 ust. 9 ustawy.

Dostawą towarów jest więc wydanie towaru w ramach tylko takiej umowy leasingu (najmu, dzierżawy), w której przewidziano, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z zapłatą ostatniej raty prawo własności rzeczy zostanie przeniesione na korzystającego, a w wyniku takiej umowy zgodnie z przepisami o podatku dochodowym, odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający (tzw. leasing finansowy).

W świetle wyżej powołanych przepisów wydanie towarów w ramach umowy leasingu finansowego należy uznać za dostawę towarów. Skoro z punktu widzenia leasingodawcy wydanie towaru na podstawie umowy leasingu finansowego stanowi u leasingodawcy dostawę towaru to u leasingobiorcy należy ją traktować jako nabycie towaru.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl powyższego przepisu, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Ustawodawca przyznał zatem podatnikom prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez nich zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego że zakupy towarów i usług będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Z dniem akcesji Polski do Unii Europejskiej tj. z dniem 1 maja 2004 r. wprowadzony został przepis art. 86 ust. 3, zgodnie z którym w przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej ładowności mniejszej niż określona według wzoru:
DŁ = 357 kg + n × 68 kg
gdzie:
DŁ - oznacza dopuszczalną ładowność,
n - oznacza liczbę miejsc (siedzeń), łącznie z miejscem dla kierowcy
-kwotę podatku naliczonego stanowi 50% kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca - nie więcej jednak niż 5.000 zł.

W myśl ust. 4 tego artykułu, przepis ust. 3 nie dotyczy:
1. przypadków, gdy odprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie na podstawie umowy leasingu tych samochodów (pojazdów) stanowi przedmiot działalności podatnika;
2. pojazdów specjalnych - jeżeli z wyciągu ze świadectwa homologacji lub z odpisu decyzji zwalniającej z obowiązku uzyskania świadectwa homologacji, wydawanych zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym, wynika, że jest to pojazd specjalny;
3. pojazdów samochodowych do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą - jeżeli z wyciągu ze świadectwa homologacji lub z odpisu decyzji zwalniającej z obowiązku uzyskania świadectwa homologacji, wydawanych zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym, wynika takie przeznaczenie.

W ust. 5 ww. przepisu wskazano, że dopuszczalna ładowność pojazdów oraz ilość miejsc (siedzeń), o których mowa w ust. 3, określona jest na podstawie wyciągu ze świadectwa homologacji lub odpisu decyzji zwalniającej z obowiązku uzyskania świadectwa homologacji, wydawanych zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym. Pojazdy, które w wyciągu ze świadectwa homologacji lub w odpisie decyzji, o której mowa w zdaniu pierwszym, nie mają określonej dopuszczalnej ładowności lub ilości miejsc, uznaje się również za samochody osobowe, o których mowa w ust. 3.

Z dniem 22 sierpnia 2005r. ustawa z dnia 21 kwietnia 2005r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 90, poz. 756) wprowadziła nowe brzmienie przepisów dotyczących zasad rozliczania podatku naliczonego przy nabyciu samochodów.