Utrata prawa do ryczałtu ewidencjonowanego a spis z natury

Przeczytaj także: Ryczałt ewidencjonowany a usługi na rzecz byłego pracodawcy

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W sierpniu 2008 r. wnioskodawca przekroczył kwotę limitu uprawniającą do opłacania podatku w formie ryczałtu ewidencjonowanego. Nie wiedząc o tym ryczałt opłacał do końca roku następnego, czyli grudnia 2009 r., w którym to osiągnął przychód netto 1 029 000 zł (a więc znacznie powyżej 150 000 euro). Z uwagi na powyższe złożył korekty zeznań PIT-28 za rok 2008 i 2009. Od września 2008 r. bowiem był obowiązany do rozliczania podatku na zasadach ogólnych. Na dzień 31 sierpnia 2008 r. nie posiadał on jednak spisu z natury, w związku z czym w dniu otwarcia księgi przychodów i rozchodów nie miał czego wpisać w pierwszej pozycji księgi. Wnioskodawca zadał pytanie, jak powinien rozliczyć remanent, którego nie ma? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 ze zm.), opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 14 ustawy o podatku dochodowym, w tym również, gdy działalność ta jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych lub spółki jawnej osób fizycznych, zwanych dalej "spółką".

Ponadto stosownie do treści art. 6 ust. 4 pkt 1 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2008 r., podatnicy opłacają w roku podatkowym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z działalności wymienionej w ust. 1, jeżeli w roku poprzedzającym rok podatkowy:
a. uzyskali przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości nie przekraczającej 150.000 euro, lub
b. uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 150.000 euro.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Vincent Tang - Fotolia.com

Spis z natury w firmie

Spis z natury jest brany pod uwagę przy ustalaniu dochodu z działalności gospodarczej. Musi on jednak zostać sporządzony w określonym terminie, a nie po czasie.

W myśl art. 4 ust. 2 ww. ustawy kwoty wyrażone w euro przelicza się na walutę polską według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu 1 października roku poprzedzającego rok podatkowy.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 6 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym w 2008r., podatnicy tracą prawo do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych od miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskali przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej:
1. wyłącznie samodzielnie, w wysokości przekraczającej kwotę 150.000 euro, lub
2. wyłącznie w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności przekroczyła kwotę 150.000 euro.

Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 7 ww. ustawy, podatnicy, o których mowa w ust. 6, są obowiązani zaprowadzić właściwe księgi i opłacać podatek dochodowy na ogólnych zasadach.

Data, od której należało zaprowadzić właściwe księgi i opłacać podatek dochodowy na ogólnych zasadach, określona została w art. 22 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, jako dzień, w którym nastąpiła utrata warunków do opodatkowania ryczałtem. Przy czym podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych należy opodatkować dochód osiągnięty po utracie prawa do ryczałtu, tj. od miesiąca następującego po miesiącu, w którym przekroczony został limit przychodów.

Z treści ww. przepisów, wynika zatem, że jeśli przychody podatnika prowadzącego samodzielnie działalność gospodarczą przekroczyły graniczną kwotę (150.000 euro), konieczne było rozliczenie na zasadach ogólnych od następnego miesiąca po przekroczeniu tej kwoty.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż przekroczenie limitu uprawniającego do opodatkowania działalności w formie ryczałtu ewidencjonowanego nastąpiło w sierpniu 2008 r.

W związku z powyższym Wnioskodawca od września 2008 r. powinien założyć księgę przychodów i rozchodów i opłacać podatek na ogólnych zasadach.

W myśl art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), u podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących księgi przychodów i rozchodów dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem w rozumieniu art. 14 a kosztami uzyskania powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa.

Sposób dokumentowania zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz sporządzenia spisu z natury, regulują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475 ze zm.).

Zgodnie z § 27 ust. 1 ww. rozporządzenia, podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, zwanego dalej „spisem z natury” na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także w razie zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności.

Zapis ten stosuje się odpowiednio do podatników, którzy utracili prawo do ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych z uwagi na przekroczenie limitu przychodów i poczynając od miesiąca następującego po miesiącu, w którym przekroczyli limit przychodów do końca roku podatkowego zobowiązani byli do opłacania podatku dochodowego na ogólnych zasadach.

Należy jednocześnie podkreślić, iż skoro w dacie utraty warunków do opodatkowania w formie ryczałtu Wnioskodawca nie sporządził spisu z natury, to przepisy prawa nie przewidują możliwości późniejszej wyceny towarów i materiałów objętych tym spisem. Wobec powyższego do ustalenia dochodu za 2008r. podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych Wnioskodawca uwzględni zerową wartość remanentu początkowego. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów