Rozliczenie nadpłaty (niedopłaty) podatku z PIT-40

Przeczytaj także: Rozliczenie roczne gdy etat, podatek liniowy i małoletnie dziecko

Przypomnijmy, pracodawca był zobowiązany do złożenia rozliczeń rocznych oznaczonych symbolem PIT-40 za rok 2012 w stosunku do tych pracowników, którzy w terminie przed 10 stycznia złożyli mu oświadczenie w tym zakresie oznaczone symbolem PIT-12. W takiej sytuacji zamiast zwykłej informacji PIT-11 o uzyskanych przychodach i pobranych zaliczkach na podatek w roku 2012 płatnik musiał wypełnić oraz złożyć we właściwym dla danego podatnika urzędzie skarbowym zeznanie roczne w terminie do końca lutego 2013 r. Zeznanie takie wypełnić należało w trzech egzemplarzach, po jednym dla urzędu skarbowego, podatnika oraz płatnika.

Z tak sporządzonego zeznania mogła wynikać:

• nadpłata zaliczek na podatek dochodowy – z sytuacją taką mamy do czynienia, gdy w trakcie roku kwota pobranych zaliczek przez płatnika była większa od podatku należnego, który to został ustalony w zeznaniu rocznym
• niedopłata zaliczek na podatek dochodowy – z sytuacją taką mamy do czynienia, gdy w trakcie roku kwota pobranych zaliczek przez płatnika była mniejsza od podatku należnego, który został ustalony w zeznaniu rocznym
• suma pobranych zaliczek przez płatnika w trakcie roku równa podatku należnemu ustalonemu w zeznaniu rocznym

Trzecia z opisanych sytuacji nie wymaga żadnych dodatkowych czynności, zaś to jak winien zachować się płatnik w przypadku dwóch pozostałych, ustawodawca określił w art. 37 ust. 4.

Zanim jednak przejdziemy do zachowania płatnika przypomnijmy, co może być powodem powstałych różnic. Otóż powstanie nadpłaty czy też niedopłaty podatku w rozliczeniu PIT-40 może mieć kilka przyczyn. Pierwszą z nich są zaokrąglenia stosowane przy obliczaniu podstawy opodatkowania i zaliczek na podatek w poszczególnych miesiącach roku podatkowego oraz należnego podatku w zeznaniu rocznym PIT-40 (gdzie to dochód z całego roku podlega zsumowaniu i dopiero od tej sumy dokonywane są dalsze obliczenia, w tym zaokrąglenia). Powstałe rozbieżności mogą być spowodowane także zastosowaniem w zeznaniu rocznym kosztów uzyskania przychodu innych, aniżeli w trakcie roku przy ustalaniu zaliczek (np. faktycznych kosztów dojazdu udokumentowanych imiennymi biletami okresowymi zamiast kosztów zryczałtowanych). Wreszcie powstała różnica może wynikać z wykazanych w PIT-40 odliczeń od dochodu i podatku bądź doliczeń do podatku.
Tym samym, mimo dochowania przez płatnika należytej staranności, wartość zaliczek pobranych przez niego w trakcie roku może się różnić (w tym niekiedy nawet istotnie) od wartości podatku należnego, obliczonego w zeznaniu rocznym.

Co zatem płatnik winien zrobić, gdy wartość pobranych zaliczek jest inna, aniżeli wykazany podatek należny w zeznaniu rocznym?
Otóż, zgodnie ze wskazanym już wyżej art. 37 ust. 4 ustawy, różnicę między podatkiem wynikającym z rocznego obliczenia a sumą zaliczek pobranych za miesiące od stycznia do grudnia (gdy podatek należny okazał się wyższy od zaliczek, czyli gdy powstała niedopłata), płatnik pobiera z dochodu za marzec roku następnego bądź, na wniosek podatnika, z dochodu za kwiecień roku następnego. Jeżeli stosunek uzasadniający pobór zaliczek ustał w styczniu lub w lutym, różnicę tę należy pobrać z dochodu za miesiąc, za który pobrana została ostatnia zaliczka. Pobraną w ten sposób różnicę płatnicy wpłacają na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje właściwy dla płatnika naczelnik urzędu skarbowego, łącznie z zaliczkami za te miesiące.

Jeżeli natomiast z obliczenia rocznego wynika nadpłata (a więc suma pobranych zaliczek okazała się wyższa od podatku należnego wykazanego w PIT rocznym), zalicza się ją na poczet zaliczki należnej za marzec, a jeżeli po pobraniu tej zaliczki pozostaje nadpłata, płatnik zwraca ją podatnikowi w gotówce. Zwrócone nadpłaty w gotówce płatnik potrąca z kwot pobranych zaliczek przekazywanych urzędom skarbowym, wykazując je w deklaracji PIT-4R.