Prowadzenie firmy: odpowiedzialność podatkowa małżonka

Przeczytaj także: Ordynacja podatkowa: kiedy zaległości zapłaci były małżonek

Zasad odpowiedzialności podatkowej należy szukać w przepisach Ordynacji podatkowej. Jej art. 26 mówi, że podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki. Do odpowiedzialności takiej mogą zostać jednak pociągnięte także i inne osoby, w tym przede wszystkim małżonek podatnika.

Otóż zgodnie z art. 29 Op w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim odpowiedzialność wskazana wyżej obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka.

Przed taką odpowiedzialnością małżonek może się uchronić poprzez ograniczenie, zniesienie, wyłączenie lub ustanie wspólności majątkowej. Niestety powyższe nie zawsze daje pełną ochronę. Dalsze przepisy art. 29 Op mówią bowiem, że skutki prawne ograniczenia, zniesienia, wyłączenia lub ustania wspólności majątkowej nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem:

1. zawarcia umowy o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej;
2. zniesienia wspólności majątkowej prawomocnym orzeczeniem sądu;
3. ustania wspólności majątkowej w przypadku ubezwłasnowolnienia małżonka;
4. uprawomocnienia się orzeczenia sądu o separacji.

Co ważne, do odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe fiskus niekiedy może pociągnąć także byłego małżonka. Kwestię tę reguluje art. 110 Op. I tak rozwiedziony małżonek podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z byłym małżonkiem za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej. Odpowiedzialność podatkowa ogranicza się tutaj do wysokości wartości przypadającego rozwiedzionemu małżonkowi udziału w majątku wspólnym.

Gdy wspólne zeznanie podatkowe
Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przy spełnieniu określonych warunków małżonkowie mogą złożyć wspólne rozliczenie roczne. Skorzystanie z tej możliwości ma niebagatelne znaczenie dla odpowiedzialności podatkowej. Otóż generalnie organy podatkowe nie mogą żądać zaspokojenia zobowiązań podatkowych dotyczących działalności gospodarczej jednego małżonka z majątku odrębnego drugiego z nich.

W przypadku złożenia wspólnego zeznania podatkowego jednakże wykazany w nim łączny dochód jest źródłem powstania zobowiązania w podatku dochodowym bądź nadpłaty, za które to małżonkowie ponoszą odpowiedzialność solidarną. Tutaj podatek określa się na imię obojga małżonków. Art. 92 Op wskazuje zaś, że małżonkowie wspólnie opodatkowani na podstawie odrębnych przepisów ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe oraz solidarna jest ich wierzytelność o zwrot nadpłaty podatku.