Odliczenia od dochodu 2012: wpłaty na IKZE

Przeczytaj także: Ulga rehabilitacyjna a paragon z kasy fiskalnej

Wskazana we wstępie ulga została określona w art. 26 ust. 1 pkt 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem dochód stanowiący podstawę opodatkowania podatnik może pomniejszyć o wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego dokonane w danym roku podatkowym, do wysokości określonej w przepisach o indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego.

Przytoczona regulacja nie określa wprost limitu odliczenia. Mówi jednak, że nie może ono przekroczyć górnej granicy składek przekazanych na IKZE. Stosownych ograniczeń należy zatem szukać w akcie zewnętrznym, którym w tym przypadku jest ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r.
o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (Dz.U. z 2004 r. Nr 116, poz. 1205 z późn. zm.).

Wskazane w poprzednim akapicie limity znalazły się w art. 13a przytoczonej ustawy. I tak wpłaty dokonywane na IKZE w roku kalendarzowym nie mogą przekroczyć kwoty odpowiadającej równowartości 4% podstawy wymiaru składni na ubezpieczenie emerytalne, ustalonej dla oszczędzającego za rok poprzedni (jest to limit indywidualny, zależny od wysokości podstawy wymiaru składek ZUS), nie więcej jednak niż 4% kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe ogłoszonej na rok poprzedni.

Przy ustalaniu limitu wpłaty na IKZE w roku 2012 obowiązywała zatem kwota ograniczenia składek ZUS z roku poprzedniego, czyli 2011. Kwota ta wynosiła 100 770 zł. Jak nietrudno policzyć, maksymalna kwota składek na IKZE w 2012 r. nie mogła zatem przekroczyć: 100 770 x 4% = 4 030,80 zł.

Jeżeli jednak kwota limitu składki nie przekracza 4% równowartości 12-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, ogłaszanego w terminie do 15 września poprzedniego roku kalendarzowego, oszczędzający może dokonać w roku kalendarzowym wpłaty na IKZE do wysokości 4% równowartości 12-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę w poprzednim roku kalendarzowym. Minimalne wynagrodzenie za pracę w roku 2011 wynosiło 1386 zł, zatem wpłaty na IKZE przez osoby, których podstawa naliczenia składek była niższa aniżeli minimalne wynagrodzenie za pracę, mogły wynieść: 1 386 zł x 12 = 16 632 zł x 4% = 665,28 zł.

Każdorazowo ubezpieczony musi sprawdzać, jaka była podstawa wymiaru jego składek na ubezpieczenie społeczne w roku poprzednim. To od niej bowiem zależy przysługujący mu limit składek na IKZE.
Przykładowo podatnik, który zarobił w 2012 r. 80 000 zł z tytułu umowy o pracę (podstawa naliczenia składek ZUS), na IKZE mógł przekazać jedynie 80 000 zł x 4% = 3 200 zł

Natomiast w przypadku przedsiębiorców podstawę składek na ubezpieczenie emerytalne stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. W roku 2011 minimalna podstawa składek ZUS dla przedsiębiorców wynosiła 2 015,40 zł (60% z 3359 zł).
Limit wpłat na IKZE dla przedsiębiorcy, który zadeklarował minimalną podstawę wymiaru składek to zatem: 2 015,40 zł x 12 miesięcy = 24 184,80 zł x 4% = 967,39 zł

Dla kogo odliczenie?

Prawo do omawianej ulgi mają podatnicy, którzy rozliczają się na zasadach ogólnych wg skali podatkowej (składają PIT-36 lub PIT-37), podatkiem liniowym (składają PIT-36L) bądź płacą ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (składają PIT-28).

Warto przy tym pamiętać, że odliczeniu podlega wyłącznie składka na IKZE opłacona w danym roku podatkowym. Podstawą jej uwzględnienia będą dowody wpłaty na IKZE wskazujące kto, komu, ile, kiedy oraz za co zapłacił.

Tylko w PIT rocznym

Art. 26 ust. 6g mówi, iż odliczeń z tytułu wpłat na IKZE dokonuje się w zeznaniu podatkowym. Oznacza to, że ulgi nie można wykorzystać w trakcie roku, a dopiero na etapie wypełniania zeznania rocznego. Warto także wspomnieć, że niezbędne pola do odliczenia składek znalazły się bezpośrednio w zeznaniu. Nie trzeba w tym celu wypełniać żadnych dodatkowych załączników.