Odliczenia w PIT 2012: darowizny na cele kultu religijnego

Przeczytaj także: Odliczenia od dochodu 2012: darowizny dla OPP

Art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof) mówi, że dochód będący podstawą opodatkowania tym podatkiem ulega m.in. obniżeniu o wartość darowizn przekazanych na cele kultu religijnego.

Co to są cele kultu religijnego?

Niestety ustawodawca nie udzielił nam odpowiedzi na powyższe pytanie. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 22.09.2005 r., sygn. akt III SA/Wa 845/05, stosując wykładnię gramatyczną art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. b) updof wskazał zaś, że chodzi tutaj o darowizny przeznaczone dla kościołów, związków religijnych i kościelnych osób prawnych. Podobne stwierdzenie można znaleźć w doktrynie.

Powyższe sformułowania nadal jednak są bardzo ogólne. Co zatem konkretnie można odliczyć? Będą to np. darowizny na budowę kościoła, remont już istniejącego, czy wreszcie darowizny na zakup dla niego wyposażenia i przedmiotów liturgicznych. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w decyzji nr 1401/BF-II/005-1021 /06/GT z dnia 31.10.2006 r. uznał, że w powyższym pojęciu mieszczą się także darowizny przekazane na rzecz Radia Maryja, z kolei Pierwszy Urząd Skarbowy w Bielsku-Białej, w postanowieniu z dnia 21.11.2005 r. nr 2403-PDF-75-05 przyznał, że ulga ta obejmuje także darowizny na rzecz Katolickiego Towarzystwa Kulturalnego.

Warto jednak odróżnić powyższą ulgę od darowizn na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą, która jest określona nie w ustawach podatkowych, a ustawach o stosunku Państwa Polskiego do poszczególnych kościołów (i która to w zasadzie nie jest w żaden sposób limitowana). Są to dwa niezależne od siebie odliczenia. Przy kwalifikacji danej darowizny do danej ulgi istotny będzie zatem jej cel.

I tak np. darowizna na budowę kościoła będzie darowizną na cele kultu religijnego, zaś darowizna na utrzymanie kościelnego ośrodka pomocy będzie darowizną na cele charytatywno-opiekuńcze kościoła.

Ważne dokumenty

Podobnie jak przy innych darowiznach, i przy tej dotyczącej kultu religijnego warto zadbać, aby podatnik zamierzający skorzystać z odliczenia posiadał stosowne dokumenty potwierdzające przekazanie darowizny.

Tak samo jak przy pozostałych darowiznach, gdy ta na rzecz kultu religijnego przyjmuje postać środków finansowych, winna być potwierdzona dowodem wpłaty pieniędzy na rachunek bankowy obdarowanego.

W przypadku darowizn rzeczowych, winny być one potwierdzone dowodami, z których wynikają dane identyfikujące darczyńcę oraz wartość przekazanej darowizny wraz z oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu. Informacje te powinny wynikać z jednego dowodu, na co wskazuje treść art. 26 ust. 7 pkt 2 updof (ma to być „dowód” potwierdzający dokonanie darowizny, a nie „dowody”).

Konieczne jest także określenie wartości pieniężnej przekazanej darowizny. Sprawa jest oczywista w przypadku darowizny finansowej (jako że jest nią wartość przekazanych środków pieniężnych). Jeżeli natomiast przyjmie ona formę rzeczową, należy do niej zastosować wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych, określoną na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca przekazania. Trzeba przy tym pamiętać, że jeżeli fiskus uzna, iż wysokość odliczenia została określona w innej wartości, ma prawo do jej zakwestionowania. Ponadto w przypadku darowizny towarów opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, za kwotę darowizny uważa się wartość towaru wraz z podatkiem od towarów i usług, w części przekraczającej kwotę podatku naliczonego, którą podatnik ma prawo odliczyć zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej darowizny.

Nie każdą darowiznę odliczymy

Mimo, że ustawodawca nie wskazał katalogu towarów i innych rzeczy, które mogą być przedmiotem darowizny na cele kultu religijnego, zawarł w ustawie katalog podmiotów, którym przekazanych darowizn nie będzie można odliczyć. Odliczeniu nie podlegają zgodnie z art. 26 ust. 5 updof darowizny dla

• wszystkich osób fizycznych (darowizny nie można zatem przekazać księdzu, a kościołowi, aby podlegała ona odliczeniu),
• osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, prowadzących działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali, lub handlu tymi wyrobami.

Na tym nie koniec. Odliczyć nie można bowiem także wartości tych darowizn, które zostały wcześniej zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodu.

Limit kwotowy odliczenia

Jak już podkreślono we wstępie, wartość odliczenia z tytułu dokonanych darowizn jest limitowana. Otóż nie mogą one przekroczyć 6% dochodu (a w przypadku ryczałtowców przychodu) wykazanego w zeznaniu rocznym, w którym z odliczenia podatnik korzysta. Ponadto do limitu tego wlicza się aż 3 różne rodzaje darowizn, tj. darowizny na rzecz krwiodawstwa, cele charytatywne przekazane stosownym instytucjom działającym w tym zakresie oraz omawiane w niniejszym artykule darowizny na rzecz kultu religijnego. Ich łączna wartość nie może przekroczyć 6% kwoty dochodu (przychodu) wykazanej w zeznaniu rocznym.

Dla kogo odliczenie?

Z ulgi mogą skorzystać podatnicy rozliczający się na formularzach PIT-28, PIT-36 i PIT-37. Wykazuje się ją w załączniku PIT/O i następnie przenosi do zeznania rocznego. W PIT/O, oprócz wartości darowizny, obowiązkowo należy wskazać także kwotę dokonanego odliczenia oraz dane pozwalające na identyfikację obdarowanego, w szczególności jego nazwę i adres.

Nie można przy tym zapominać, że wykazanie ulgi z tytułu danej darowizny w jednym zeznaniu podatkowym (np. PIT-28) powoduje, że podatnik nie może jej powtórnie wykazać (w stosunku do tej samej darowizny) w innym zeznaniu (np. PIT-37). Odliczeniu nie podlegają także darowizny, które zostały podatnikowi zwrócone.

Odliczeniu podlegają darowizny przekazane w roku 2012.