Dywidenda rzeczowa: podatek dochodowy u spółki

Przeczytaj także: Dywidenda rzeczowa = podatek dochodowy u spółki

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Udziałowcami spółki z o.o. są dwie osoby fizyczne. Jeden ze wspólników posiada 90 udziałów po 500 zł każdy, drugi ze wspólników posiada 10 udziałów po 500 zł każdy, co daje kapitał zakładowy w kwocie 50 000 zł. Na dzień 31 grudnia 2011 roku spółka posiadała majątek trwały o wartości 303.533 zł netto, na który składają się: 1. budynki i lokale o wartości netto 274.366 zł, 2. środki transportu o wartości netto 29.166 zł. Dysponuje ona także niepodzielonym zyskiem z lat ubiegłych w kwocie 563.620 zł, który zgodnie z uchwałami Zgromadzenia Wspólników został przeznaczony na kapitał zapasowy. Udziałowcy zamierzają podjąć uchwałę o częściowym rozwiązaniu kapitału zapasowego spółki i przeznaczeniu go na wypłatę należnej im dywidendy. Ze względu na potrzebę utrzymania płynności finansowej spółki, udziałowcy zamierzają podjąć uchwałę o wypłacie zysków nie w formie dywidendy pieniężnej, lecz w formie dywidendy rzeczowej, poprzez przeniesienie prawa własności nieruchomości należącej do spółki. Zadano pytanie, czy powyższe spowoduje powstanie po stronie spółki przychodu w podatku dochodowym? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Dywidenda jest częścią zysku netto (po opodatkowaniu podatkiem dochodowym) spółki kapitałowej przeznaczoną do podziału pomiędzy udziałowców lub akcjonariuszy.

Zgodnie z art. 191 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000r. – Kodeks spółek handlowych – dalej k.s.h. (Dz. U. nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników. Oznacza to, że podjęcie uchwały zgromadzenia wspólników o podziale zysku ( dywidendy) powoduje, że po stronie wspólnika powstaje roszczenie o wypłatę dywidendy a po stronie Spółki uchwała skutkuje powstaniem zobowiązania. Roszczenie o wypłatę dywidendy, które udziałowiec nabywa w następstwie podjęcia uchwały zgromadzenia wspólników jest uprawnieniem o charakterze obligacyjnym. W sytuacji, gdy Spółka nie wypłaci dywidendy, udziałowiec może dochodzić tego roszczenia na drodze sądowej.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. olly - Fotolia.com

Dywidenda rzeczowa: podatek dochodowy u spółki

Wypłata dywidendy na rzecz wspólników w formie rzeczowej (przeniesienie własności nieruchomości spółki) powoduje powstanie dla spółki przychodu podatkowego.

Rozpatrując skutki „ wypłaty” dywidendy rzeczowej na gruncie przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych ( t.j. Dz. U. z 2011r., nr 74, poz. 397 z późn. zm.) na wstępie należy zauważyć, że ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji przychodu. Ustawodawca w art. 12 ust. 1 pkt 1-9 updop podaje jedynie przykładowe kategorie pożytków, których otrzymanie kreuje przychód podatkowy. Jednocześnie w art. 14 ust. 1 określa sposób ustalania przychodów z odpłatnego zbycia rzeczy i prawa majątkowych.

W przedmiotowej sprawie chodzi o skutki podatkowe zdarzenia przeniesienia prawa własności do nieruchomości, znajdującego się w aktywach Spółki, w ramach realizacji zobowiązania Spółki do „wypłaty” dywidendy. W tym miejscu należy wyraźnie podkreślić, że organ rozpatrując „wypłatę” dywidendy rzeczowej czyni to w kontekście czynności rozporządzającej przeniesienia własności składnika majątkowego z jednego podmiotu na inny. Należy bowiem zauważyć, że dywidenda pieniężna, która stanowi czysty zysk po opodatkowaniu podatkiem dochodowym jest dla Spółki wypłacającej neutralna podatkowo. Wiąże się to z zasadą zakazu podwójnego opodatkowania. Dywidenda pieniężna została już opodatkowana podatkiem dochodowym, zatem jej wypłata nie wiąże się z powstaniem przychodu po stronie Spółki ją wypłacającej. W sytuacji zaś dywidendy rzeczowej, składnik majątkowy traktowany jako dywidenda nie został opodatkowany. Zatem „wyzbycie” się go przez Spółkę rodzi obowiązek podatkowy. Spółka jako dłużnik przenosząc na udziałowca jako wierzyciela własność swojego składnika majątku realizuje swoje zobowiązanie wypłaty dywidendy. Nie można przy tym uznać, że w takim przypadku składniki majątkowe pełnią de facto funkcję pieniądza i dywidenda rzeczowa podobnie jak pieniężna jest neutralna podatkowo. Składniki majątkowe przekazane wspólnikowi na własność stanowią element majątku Spółki, który wcześniej nie podlegał opodatkowaniu. Powyższe znajduje potwierdzenie m.in. w wyroku WSA w Krakowie z dnia 24.11.2011r., sygn. akt I SA/Kr 1619/11, (wydanym co prawda na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co jednakże nie zmienia istoty rozważanego problemu, gdyż analogiczne przepisy znajdują się w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych) w którym wyraźnie wskazano że „wypłata (dywidendy – przyp. organu) w formie pieniężnej pochodzi z wypracowanego zysku spółki jawnej i jest wypłacana z tej części osiągniętego dochodu, która pozostanie po opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Natomiast odmienna sytuacja ma miejsce, gdy spółka dokonuje wypłaty zysku w formie niepieniężnej, kosztem swojego majątku. Składniki majątkowe przekazane wspólnikom na własność stanowią bowiem element majątku Spółki, który wcześniej nie podlegał opodatkowaniu (nie generował dochodu podlegającego opodatkowaniu w szczególności z jego ewentualnego zbycia)”.

W ocenie organu przeniesienie własności nieruchomości na wspólników skutkuje po stronie przenoszącego własność dłużnika – Spółki powstaniem przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości na podstawie art. 12 ust 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z zastrzeżeniem art. 14 ust 1 ustawy. W Spółce powstanie przychód podatkowy z tytułu odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych w wysokości wartości rynkowej udziałów , a jednocześnie odpowiadającej wartości dywidendy przeznaczonej do wypłaty. Przy czym należy wskazać, iż pojęcie „zbycie” nie oznacza tylko umowy sprzedaży w rozumieniu ustawy z dnia 23.04.1964r. -Kodeks cywilny ( Dz. U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.), w której z jednej strony następuje wydanie rzeczy, a z drugiej zapłata ceny tj. określonej kwoty pieniężnej. W art. 14 ust. 1 updop mowa jest o odpłatnym zbyciu, a termin „zbycie” oznacza każdą formę przeniesienia własności (por. wyroki WSA w Warszawie, sygn. akt III SA/Wa 2677/10, czy też wyrok III SA/Wa 2520/11).

Cena zaś nie zawsze musi być wyrażona w pieniądzu. Może również przybrać postać korzyści w postaci zmniejszenia się zobowiązań Spółki, czyli zmniejszenie pasywów.

Reasumując, w ocenie organu wypłata dywidendy na rzecz wspólników w formie rzeczowej powoduje powstanie dla Spółki przychodu podatkowego. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów