Zaległe należności budżetowe = odsetki podatkowe?

Przeczytaj także: Odsetki od zaległości jako koszty firmy?

To, że odsetki takie stanowią koszt uzyskania przychodów, potwierdził NSA w wyroku z 7 marca 2012 r., sygn. akt II FSK 1669/10, w którym orzekł m.in.:
"(…) Również trafnie stwierdzono, że odsetki te nie mają charakteru odsetek za zwłokę we wpłacie należności budżetowych, nie są obliczane w oparciu o zaległą należność ani też nie stosuje się do nich przepisów Ordynacji podatkowej; tryb ich rozliczenia regulowany jest przy tym w komentowanym przepisie. Tym samym nie są objęte wyłączeniem z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 21 u.p.d.o.p. Zgodnie z tym przepisem, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat określonej kategorii należności publicznoprawnych. Na podstawie przepisu, wyłączono z kosztów odsetki za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat należności budżetowych i innych należności, do których stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej.

Zgodnie z art. 2 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.), należności budżetowe to podatki, opłaty oraz niepodatkowe należności budżetu państwa oraz budżetu jednostek samorządu terytorialnego. Jednocześnie dalszy punkt tego artykułu wskazuje, iż przepisy Ordynacji podatkowej znajdują zastosowanie do opłaty skarbowej oraz opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych. Jednocześnie przepisy Ordynacji podatkowej stosuje się także do innych opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych, do których ustalania są uprawnione inne organy niż organy podatkowe (art. 2 § 2). Zatem na potrzeby przepisu art. 16 ust. 1 pkt 21 u.p.d.o.p. możemy wyróżnić trzy grupy sytuacji odnoszące się do trzech grup należności budżetowych: podatki, opłaty oraz inne niepodatkowe należności budżetowe. W żadnej z tych grup nie mieszczą się odsetki, o których mowa w art. 16e ust. 1 pkt 4 i art. 16e ust. 2 u.p.d.o.p., stanowiących element konstrukcyjny odpisów amortyzacyjnych jako kosztów uzyskania przychodów.

W tej sytuacji za uprawnioną należało uznać tezę, że odsetki, o których mowa w art. 16e ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. stanowią koszt uzyskania przychodu, gdyż nie są objęte wyłączeniem zawartym w art. 16 ust. 1 pkt 21 tej ustawy. Nie są to odsetki za zwłokę we wpłacie należności budżetowych ani nie są wyliczane w oparciu o zaległą należność, ani też nie są to odsetki, do których stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej. (…)"

Stawka odsetek za zwłokę oraz zasady ich obliczenia
Odsetki od zaległości podatkowych wynoszą od 10 maja 2012 r. 14,5% rocznie. Ich obliczenie następuje według wzorów zawartych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz. U. nr 165, poz. 1373 ze zm.).

Na naszej stronie internetowej: www.gofin.pl znajdują się kalkulatory służące do obliczania odsetek, uwzględniające stawki obowiązujące także we wcześniejszych okresach.

Obniżoną stawkę odsetek stosuje się na podstawie art. 56 § 1a i 1b Ordynacji podatkowej. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku złożenia przez podatnika prawnie skutecznej korekty deklaracji wraz z uzasadnieniem przyczyn korekty i zapłaty w całości, w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty, zaległości podatkowej, stosuje się obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w wysokości 75% stawki ustawowej. Jest to zachęta do dobrowolnej zapłaty zaległości podatkowej.

Uprawnienia do zapłaty odsetek za zwłokę według obniżonej stawki nie stosuje się do korekty deklaracji:

• złożonej po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach, gdy nie stosuje się zawiadomienia - po zakończeniu kontroli,
• dokonanej w wyniku czynności sprawdzających.

Zaokrąglanie odsetek za zwłokę (a także opłaty prolongacyjnej) następuje na zasadach określonych w art. 63 ustawy - Ordynacja podatkowa. Zgodnie z tym przepisem, odsetki za zwłokę zaokrągla się do pełnych złotych, tj. końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.

Odsetki budżetowe w ewidencji księgowej
W księgach rachunkowych odsetki od zobowiązań budżetowych zaliczane są do kosztów finansowych - konto 75-1. Do tego konta wskazane jest prowadzić ewidencję analityczną z podziałem na odsetki stanowiące koszt uzyskania przychodów i odsetki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Tak prowadzona ewidencja umożliwi prawidłowe ustalenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Odsetki ujmowane są z chwilą naliczenia:

• Wn konto 75-1 - "Koszty finansowe"
  (odpowiednie konto analityczne w zależności, czy stanowią koszt uzyskania przychodów),
• Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne".

Zapłata odsetek jest ujmowana: Wn konto 22, Ma konto 13.


Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.