Odliczenia od dochodu 2010: strata podatkowa

Przeczytaj także: Odliczenia od dochodu 2009: strata podatkowa

Ze stratą mamy do czynienia w sytuacji, gdy uzyskany w danym roku przychód jest niższy od poniesionych kosztów. Uregulowania w zakresie rozliczania straty podatkowej ustawodawca zawarł w art. 9 ust. 3-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof). Przepisy te mówią, że „O wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty”.

Ustawodawca zezwala zatem, aby przy ustalaniu wysokości dochodu podlegającego opodatkowaniu podatnik mógł uwzględnić stratę poniesioną w latach poprzednich. Stawia tutaj jednak trzy podstawowe warunki. Pierwszy z nich mówi, że stratę tę można odliczyć jedynie od dochodu pochodzącego z tego samego źródła. Jeżeli zatem podatnik poniósł stratę ze źródła, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, nie może jej odliczyć np. od dochodu uzyskanego ze stosunku pracy. Na marginesie warto tutaj wspomnieć, że możliwość odliczenia straty występuje przy większości źródeł przychodów określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, których jest 8:
1) stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;
2) działalność wykonywana osobiście;
3) pozarolnicza działalność gospodarcza;
4) działy specjalne produkcji rolnej;
5) najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
6) kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione niżej
7) odpłatne zbycie, nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa wieczystego użytkowania gruntów i innych rzeczy poza prowadzoną działalnością gospodarczą
8) inne źródła.

Tylko w przypadku niektórych z nich podatnik został pozbawiony prawa do odliczenia straty, o czym będzie mowa w dalszej części artykułu.

Drugi warunek dotyczy górnego limitu odliczenia. Przytoczony wyżej przepis mówi, że wysokość tego odliczenia nie może przekroczyć w jednym roku 50% poniesionej straty. Jak łatwo zauważyć, odliczenie takie będzie trwało zatem co najmniej dwa lata. Gdyby jednak przykładowo podatnik ponosił taką stratę w dwóch poprzednich latach, czyli 2008 i 2009, w zeznaniu za rok 2010 może wykazać 50% straty z roku 2008 i 50% straty z roku 2009, o ile osiągnięty dochód pozwoli na tak wysokie odliczenie.

Warto także pamiętać, że o ile ustawa określa górny limit odliczenia straty w danym roku podatkowym, tak milczy w zakresie progu minimalnego. Co za tym idzie, podatnik może sobie wybrać, w jakiej wysokości w danym roku stratę tę chce odliczyć (przy czym nie więcej niż 50%) i czy w ogóle z tego uprawnienia zamierza skorzystać. Odliczenie to jest bowiem prawem a nie obowiązkiem podatnika.

Trzeci z warunków zawartych w przytoczonym wyżej art. 9 ust. 3 updof wskazuje maksymalny termin, w jakim stratę trzeba rozliczyć. Otóż uzyskany dochód można pomniejszać o stratę w okresie następujących po sobie pięciu kolejnych latach. Przykładowo stratę za rok 2009 podatnik może zatem rozliczać przez lata 2010 – 2014. Jeżeli w tym czasie nie uzyska odpowiednio wysokiego dochodu pozwalającego na odliczenie tej straty w pełnej wysokości, część nieodliczona mu przepadnie (nie będzie mogła być odliczona w latach następnych).