Podatek u źródła przy sprzedaży udziałów

Przeczytaj także: Zagraniczna spółka cywilna a zwolnienie z podatku dywidendy

Rozważmy następujący przykład: spółka hiszpańska posiada 100% udziałów w spółce polskiej, które to udziały ma zamiar sprzedać do podmiotu polskiego. Majątek sprzedawanej spółki stanowią nieruchomości oraz ruchomości- samochody, maszyny, towary itp. Czy sprzedaż udziałów w tej sytuacji będzie opodatkowana w Polsce?

Z uwzględnieniem umowy
Co do zasady, przychód ze sprzedaży udziałów podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych łącznie z innymi przychodami osiągniętymi przez tego podatnika.

Niemniej jednak z uwagi na fakt, iż sprzedawcą udziałów spółki w przyjętym przykładzie będzie podmiot hiszpański to należy analizować także przepisy Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Hiszpanii o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, podpisaną w Madrycie 15.11.1979r. z dnia 15 listopada 1979 r. (Dz.U. 1982, Nr 17, poz. 127; dalej: Umowa).

Wyjątek od zasady ogólnej
Generalnie, Umowa przewiduje, iż zyski z przeniesienia udziałów opodatkowane są w kraju zbywcy, w tym przypadku w Hiszpanii. Niemniej jednak, Umowa na podstawie art. 13 ust. 1 Umowy formułuje wyjątek, iż w sytuacji gdy „zyski pochodzące z przeniesienia tytułu własności majątku nieruchomego, określonego w artykule 6 ustęp 2, lub z przeniesienia tytułu własności udziałów lub podobnych praw w spółce, której majątek składa się głównie z nieruchomości, mogą być opodatkowane w tym Umawiającym się Państwie, w którym ten majątek jest położony”. Przepis ten wskazuje, iż sprzedaż udziałów polskiej spółki kapitałowej posiadającej majątek składający się głównie z nieruchomości będzie opodatkowana także w Polsce.
Kiedy nieruchomość przeważa
Wydaje się, iż termin „głównie” oznacza, iż nieruchomość (nieruchomości) muszą stanowić więcej niż 50% majątku sprzedawanego podmiotu. A zatem klauzula będzie stosowana w sytuacji, gdy co najmniej 50% majątku spółki, której udziały są zbywane to nieruchomości. Interpretacja pojęcia nieruchomości oznacza oprócz gruntów także budynki, budowle i inne urządzenia związane trwale z gruntem (nieruchomością). Dla potrzeb ustalenia wartości majątku spółki i wartości nieruchomości należy przyjąć ich wartości bilansowe, przy czym wartości majątku spółki nie pomniejsza się o wartość jej zobowiązań porównując ją z wartością nieruchomości. Należy jednak podkreślić, iż powyższe zagadnienie nie jest uregulowane szczegółowo w doktrynie i interpretacjach organów podatkowych. W konsekwencji, nie można wykluczyć, iż organy podatkowe mogą prezentować odmienne poglądy.

Jeżeli porównanie wartości bilansowych nieruchomości posiadanych przez spółkę do sumy bilansowej spółki wskazuje, iż powyżej wskazany wyjątek z Umowy nie znajdzie zastosowania, zbycie udziałów spółki nie powinno podlegać opodatkowaniu w Polsce i powinno zostać opodatkowane w Hiszpanii. Jeśli jednak wyjątek znajdzie zastosowanie, transakcja będzie mogła być opodatkowana w Polsce.

PCC też się należy
Warto dodać, że zgodnie z art. 1 ust. 1 lit. a) ustawy o PCC, sprzedaż udziałów podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w wysokości 1%. Podstawą opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych przy umowie sprzedaży udziałów jest wartość rynkowa nabywanych udziałów. Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów. Oznacza to, iż określenie wartości rynkowej nabywanych udziałów jako podstawy opodatkowania podatkiem PCC powinno nastąpić tylko i wyłącznie na jeden moment – na dzień dokonania czynności cywilnoprawnej tj. zawarcia umowy sprzedaży udziałów. Organy skarbowe są upoważnione do oszacowania podstawy opodatkowania, jeśli uznają, iż przyjęta cena zakupu udziałów odbiega od wartości rynkowej (w tym celu organy muszą przeprowadzić niezależną wycenę).

Obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych spoczywa na nabywcy udziałów w terminie 14 dni od daty podpisania umowy sprzedaży udziałów.