Pożyczka z zagranicy: skutki w podatku dochodowym

Przeczytaj także: Safe harbor: rynkowe zasady przy pożyczce pieniędzy z centrali

Bez przychodu i kosztu
Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 1 u.p.d.o.p., do przychodów nie zalicza się otrzymanych lub zwróconych pożyczek. Z kolei w odniesieniu do kosztów uzyskania przychodów art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) u.p.d.o.p. stanowi, iż do kosztów nie zalicza się m.in. wydatków na spłatę pożyczek. Z powyższego wynika, iż dla podatku dochodowego znaczenie mają odsetki płacone od pożyczki, nie zaś sama pożyczka. Za neutralne pod względem podatkowym należy uznać udzielenie pożyczki i jej zwrot, w związku z czym otrzymanie pożyczki nie będzie skutkowało powstaniem przychodu po stronie spółki, a jej zwrot nie powinien zostać uwzględniony w kosztach podatkowych. Do KUP mogą być zaliczone skapitalizowane odsetki od pożyczki (art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) u.p.d.o.p.), przy czym do kosztów nie zalicza się odsetek naliczonych, lecz niezapłaconych. Uiszczone na rzecz pożyczkodawcy odsetki będą stanowić koszt podatkowy spółki w momencie ich zapłaty. W przypadku gdyby udzielona pożyczka była nieoprocentowana, po stronie spółki zaistnieje konieczność rozpoznania przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt. 2 u.p.d.o.p.

Niedostateczna kapitalizacja
W sytuacji gdy pożyczkodawcą jest udziałowiec spółki należy zwrócić uwagę na art. 16 ust. 1 pkt. 60 u.p.d.o.p., który określa skutki podatkowe tzw. niedostatecznej kapitalizacji, która dotyczy przypadków, gdzie działalność spółki jest finansowana z pożyczek od jej udziałowców.

Zgodnie z powołanym przepisem, do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez jej udziałowca posiadającego nie mniej niż 25% udziałów tej spółki albo udziałowców posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek.
Z powyższego wynika, iż w przypadku, gdy pożyczka udzielona danej spółce spełniałaby przesłanki zawarte w art. 16 ust. 1 pkt. 60 u.p.d.o.p., spółka ta miałaby ograniczone prawo do zaliczenia do kosztów podatkowych wypłacanych na rzecz pożyczkodawcy odsetek- w kosztach mogłaby być bowiem uwzględniona jedynie kwota odsetek która przypadałaby na tą część pożyczki, która nie przekracza trzykrotności wartości kapitału.

Ceny transferowe
Ustalając wynagrodzenie pożyczkodawcy z tytułu udzielonej pożyczki, należy kierować sie zasadą arm’s length (zasadą rynkową), stosując w transakcji z podmiotem powiązanym taką wysokość odsetek, jaką ustaliłyby podmioty o niepowiązanych strukturach na wolnym rynku. W przepisach podatkowych z zakresu cen transferowych wskazano katalog metod, które powinny być stosowane dla rynkowego określenia cen. Wybór metody zależy od konkretnego stanu faktycznego związanego z transakcją. Z punktu widzenia ustawodawcy, uprzywilejowaną metodą szacowania dochodów jest PCN czyli metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej.