Samochód osobowy: amortyzacja podatkowa i bilansowa

Przeczytaj także: Budynek na cudzym gruncie jako inwestycja w obcym środku trwałym?

Przykład
Założenia:

• w marcu 2012 r. spółka z o.o. kupiła samochód osobowy o wartości początkowej 102.000 zł i w tym samym miesiącu wprowadziła go do ewidencji środków trwałych,
• średni kurs euro ogłaszany przez NBP z dnia przekazania samochodu do używania wyniósł 4,12 zł/euro (kurs przykładowy),
• równowartość 20.000 euro, w przeliczeniu na złote, wyniosła 82.400 zł (20.000 euro x 4,12 zł/euro),
• odpisy amortyzacyjne dokonywane są według stawki 20% rocznie (dla celów podatkowych i bilansowych).

1. Miesięczny odpis amortyzacyjny wynosi 1.700 zł, co wynika z przeliczenia:
   (102.000 zł x 20%) : 12 miesięcy.
2. Ustalenie, jaką część odpisu amortyzacyjnego należy co miesiąc wyłączać z kosztów uzyskania przychodów:
   [(82.400 zł : 102.000 zł) x 1.700 zł] = 1.373,33 zł - ta część odpisu amortyzacyjnego stanowi koszt podatkowy.

Do kosztów uzyskania przychodów nie zaliczy natomiast odpisu amortyzacyjnego w kwocie 326,67 zł (1.700 zł - 1.373,33 zł).

W ewidencji księgowej odpis amortyzacyjny od wartości początkowej samochodu osobowego zostanie zaksięgowany:

• Wn konto 40-1-1 "Amortyzacja - KUP": 1,373,33 zł
• Wn konto 40-1-2 "Amortyzacja - NKUP": 326,67 zł
• Ma konto 07-1 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych": 1.700 zł.

Sprzedaż samochodu osobowego o wartości początkowej przekraczającej 20.000 euro
W poprzednim numerze Biuletynu Informacyjnego, w artykule rozpoczynającym cykl artykułów "Wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów", pisaliśmy, że wydatki na nabycie środków trwałych, pomniejszone o sumę dokonanych odpisów amortyzacyjnych (w tym odpisów wyłączonych z kosztów podatkowych na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy o PDOP), stanowią koszty uzyskania przychodów w dacie ich odpłatnego zbycia.

Oznacza to, że w przypadku sprzedaży samochodu osobowego o wartości początkowej przekraczającej równowartość 20.000 euro, kosztem podatkowym będzie nieumorzona wartość samochodu, czyli różnica między jego wartością początkową a sumą odpisów amortyzacyjnych, na którą to sumę składają się również odpisy amortyzacyjne wyłączone z kosztów podatkowych na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o PDOP.

Przykład
Spółka sprzedała samochód osobowy o wartości początkowej 102.000 zł. Suma dotychczasowych odpisów amortyzacyjnych wyniosła 68.000 zł i składały się na nią odpisy amortyzacyjne (kwoty przykładowe):

• stanowiące koszty uzyskania przychodów - 54.930 zł,
• niestanowiące kosztów podatkowych - 13.070 zł (odpisy te dotyczyły wartości początkowej samochodu przewyższającej równowartość 20.000 euro).

W związku ze sprzedażą ww. samochodu, do kosztów bilansowych i podatkowych spółka zaliczyła jego nieumorzoną wartość w kwocie 34.000 zł (102.000 zł - 68.000 zł).

Rozchód środka trwałego zaewidencjonowano w księgach rachunkowych zapisem:

• dotychczasowe umorzenie środka trwałego:
  - Wn konto 07-1 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych": 68.000 zł
• nieumorzona wartość środka trwałego:
  - Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne - KUP": 34.000 zł
• wartość początkowa środka trwałego:
  - Ma konto 01 "Środki trwałe:" 102.000 zł

W ostatecznym rozrachunku koszty bilansowe zostały obciążone całą wartością początkową samochodu osobowego (68.000 zł poprzez odpisy amortyzacyjne + 34.000 zł jako nieumorzona wartość sprzedanego środka trwałego). Natomiast do kosztów uzyskania przychodów zaliczono ostatecznie kwotę 88.930 zł (odpisy amortyzacyjne 54.930 zł + nieumorzona wartość samochodu 34.000 zł). Wartość odpisu amortyzacyjnego w kwocie 13.070 zł, wyłączona z kosztów podatkowych na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o PDOP, została dla celów podatkowych bezpowrotnie "utracona".


Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.