Zatrudnienie cudzoziemca zagranicą: zaliczka na podatek

Przeczytaj także: Umowa zlecenie z obywatelami UE w podatku dochodowym

Rozpatrzmy następującą sytuację: Polska firma zatrudniła w oparciu o umowę o pracę osobę, która ma miejsce zamieszkania w Niemczech. Tam też praca na rzecz polskiego pracodawcy będzie świadczona. Czy w takiej sytuacji firma powinna odprowadzać w Polsce zaliczki na podatek dochodowy od wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi z Niemiec?

Aby odpowiedzieć w pełni na to pytanie, konieczne jest odniesienie się do dwóch aktów prawnych: polskiej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof) oraz umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między Polską a Niemcami.

I tak art. 3 ust. 2a updof mówi, że osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).
Art. 3 ust. 1a updof wskazuje przy tym, że za osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Jeżeli żaden z powyższych warunków nie jest spełniony, należy uznać, że dana osoba nie jest polskim rezydentem i posiada ograniczony obowiązek podatkowy.

W art. 3 ust. 2b updof ustawodawca wskazał natomiast przykładowe wyliczenie dochodów, jakie uważa się za osiągnięte na terytorium Polski. Są to m.in. dochody z pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia.

Jak już podkreślono wyżej, konieczne jest tutaj także zapoznanie się z regułami wynikającymi z umowy o zapobieganiu podwójnemu opodatkowaniu. W art. 4a updof ustawodawca bowiem wskazał, że powyższe przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Pracownik z naszego przykładu jest obywatelem Niemiec, gdzie na stałe mieszka. Co za tym idzie, istotne są tutaj postanowienia umowy zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90). Art. 15 ust. 1 tej umowy mówi, że co do zasady uposażenia, płace i podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie otrzymuje z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie (czyli kraju zamieszkania, w naszym przypadku w Niemczech), chyba że praca najemna wykonywana jest w drugim Umawiającym się Państwie. Jeżeli praca jest tak wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim Państwie (czyli w naszym przypadku w Polsce).

Art. 15 ust. 2 przytoczonej umowy wskazuje przy tym, że bez względu na postanowienia wskazane wyżej wynagrodzenie, jakie osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie otrzymuje z pracy najemnej, wykonywanej w drugim Umawiającym się Państwie, podlega opodatkowaniu tylko w pierwszym Państwie, jeżeli:
a) odbiorca przebywa w drugim Państwie przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni podczas dwunastomiesięcznego okresu, rozpoczynającego się lub kończącego w danym roku podatkowym, i
b) wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim Państwie, i
c) wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w drugim Państwie.

Wyjątek określony w art. 15 ust. 2 nie będzie miał w naszym przypadku zastosowania. A to dlatego, że praca jest wykonywana w państwie będącym miejscem zamieszkania pracownika. Nie jest zatem spełniona podstawowa przesłanka stosowania tego przepisu. Tym samym sposób opodatkowania należy określić zgodnie z regułą wyrażoną w art. 15 ust. 1 umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawartej między Polską i Niemcami.

Zgodnie zatem z przytoczonymi regulacjami, ponieważ zatrudniony przez polską firmę pracownik posiadający rezydencję podatkową w Niemczech, wykonuje swoje obowiązki pracownicze na terytorium Niemiec, jego wynagrodzenie podlega opodatkowaniu w tym właśnie kraju wg niemieckich przepisów podatkowych.

Nie należy ich opodatkowywać w Polsce, a co za tym idzie, polska firma nie powinna także odprowadzać w RP zaliczek na podatek dochodowy od tego wynagrodzenia. Mówi o tym art. 32 ust. 6 zdanie pierwsze updof: Zakład pracy nie pobiera zaliczek na podatek dochodowy od dochodów uzyskanych przez pracownika z pracy wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pod warunkiem że dochody te podlegają lub będą podlegać opodatkowaniu poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.