Ulga na złe długi gdy czynny podatnik VAT

Przeczytaj także: Ulga na złe długi: korekta podatku należnego VAT

Tryb postępowania w celu dokonania stosownej korekty przez wierzyciela został określony w art. 89a ustawy o VAT. Jego ust. 1 mówi, że podatnik ma prawo do skorygowania podatku należnego (przy czym nie jest to obowiązek) z tytułu dokonanych dostaw towarów lub świadczenia usług na terytorium Polski w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Nieściągalność wierzytelności uważa się tutaj za uprawdopodobnioną, jeżeli w terminie 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze dłużnik nadal jej nie uregulował.

Trzeba jednak pamiętać, iż aby skorzystanie z ulgi było możliwe, konieczne jest spełnienie szeregu innych warunków. Dwa z nich wskazują, że strony transakcji muszą być czynnymi podatnikami VAT.

I tak art. 89a ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT mówi, że ulga przysługuje, o ile m.in. dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika VAT zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego jednocześnie w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji. Art. 89a ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług wymaga natomiast, iż wierzyciel i dłużnik muszą być podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni także na dzień dokonania korekty podatku należnego przez wierzyciela w ramach ulgi na złe długi.

Warto zatem upewnić się, czy aby dłużnik nadal jest czynnym podatnikiem VAT. Jeżeli bowiem okazałoby się, że przestał nim być, korekta podatku należnego nie będzie możliwa.

Jak dokonać takiego sprawdzenia? Otóż można zapytać urząd skarbowy. Zgodnie bowiem z art. 96 ust. 13 ustawy o VAT, na wniosek zainteresowanego naczelnik urzędu skarbowego jest obowiązany potwierdzić, czy dany podatnik jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny lub zwolniony, przy czym zainteresowanym może być tutaj sam podatnik, jak też osoba trzecia mająca interes prawny w złożeniu wniosku. Niewątpliwie wierzyciel zamierzający skorzystać z ulgi na złe długi ma jak najbardziej interes prawny w złożeniu takiego wniosku, jako że prawo do ulgi przysługuje mu jedynie wówczas, gdy dłużnik nadal jest VAT-owcem.

Niestety przepisy nie określają, do którego urzędu powinna zgłosić się osoba trzecia z wnioskiem o wydanie stosownego potwierdzenia. Przepis mówi bowiem jedynie o organie podatkowym. Można by się zatem pokusić o stwierdzenie, że do wydania potwierdzenia będą zobowiązane dwa organy podatkowe - właściwy dla podatnika, którego status ma być potwierdzony, oraz właściwy dla osoby trzeciej, która ubiega się o to potwierdzenie. Bezpieczniejszym rozwiązaniem wydaje się jednak występowanie z takim wnioskiem jedynie do urzędu skarbowego właściwego dla dłużnika.

Trzeba przy tym pamiętać, że urząd skarbowy określa status prawno-podatkowy danego podatnika na dany dzień. Warto zatem zadbać o to, aby stosownej korekty podatku należnego w ramach ulgi na złe długi dokonać w okresie rozliczeniowym za który to organ podatkowy potwierdza, że dłużnik nadal jest czynnym podatnikiem VAT. Jeżeli bowiem wierzyciel uzyska stosowną informację wcześniej, nie daje ona gwarancji, że w chwili skorzystania z ulgi status dłużnika nie ulegnie zmianie.