Dotacja na zakup środka trwałego: podatek dochodowy

Przeczytaj także: Sprzedaż samochodu osobowego gdy dotacja

Rozpatrzmy następującą sytuację: W listopadzie podatnik nabył i przyjął do używania maszynę, która stanowi jego środek trwały. Pierwszy odpis amortyzacyjny został dokonany za grudzień. W lutym kolejnego roku otrzymał refundację kosztów zakupu owej maszyny w wysokości 60% jej ceny zakupu netto (stanowiącej jednocześnie wartość początkową). Jak powyższe wpłynie na rozliczenie podatku dochodowego?

Dotacja na zakup środka trwałego nie jest przychodem
Co do zasady otrzymane dotacje, subwencje i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków, stanowią przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej. Wyjątkiem są jednak te, które są związane z otrzymaniem, zakupem tudzież wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których są dokonywane odpisy amortyzacyjne. Mówi o tym wprost art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Co za tym idzie, otrzymanie dotacji na zakup środka trwałego, w ogóle nie jest traktowane jako przychód z działalności gospodarczej. Jest tak zarówno w sytuacji, gdy podatnik otrzymuje środki finansowe jeszcze przed dokonaniem zakupu, jak też w terminie późniejszym (np. nawet po przyjęciu danego środka trwałego do używania).

a amortyzacja kosztem uzyskania przychodu
Powyższe jest niewątpliwie bardzo korzystne dla podatnika. Z drugiej jednak strony, w przypadku wystąpienia takiej sytuacji, ustawodawca ograniczył prawo w zakresie zaliczania dokonywanych odpisów amortyzacyjnych od takich środków trwałych do kosztów uzyskania przychodu. Stosowna regulacja znalazła się w art. 23 ust. 1 pkt 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przepisie tym ustawodawca wskazał, że kosztem uzyskania przychodu nie są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych (a także wartości niematerialnych i prawnych) dokonywane zgodnie z przepisami ustawy, przypadające na tę część ich wartości początkowej, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie tudzież wytworzenie tych składników majątku/wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli m.in. została ona zwrócona podatnikowi w jakiejkolwiek formie (np. jako dotacja).

Co za tym idzie, jeżeli zakup lub wytworzenie środka trwałego w całości zostały sfinansowane z dotacji, dokonywane od jego wartości początkowej odpisy amortyzacyjne w całości nie będą także kosztem uzyskania przychodu. Jeżeli natomiast otrzymana dotacja pokrywa jedynie część poniesionych wydatków, odpis amortyzacyjny przypadający na tę właśnie część nie będzie kosztem podatkowym.

Wracając zatem do naszego przykładu, poczynając od chwili otrzymania dotacji podatnik do kosztów uzyskania przychodu będzie mógł zaliczyć jedynie 40% kwoty obliczonej amortyzacji od wartości początkowej przedmiotowej maszyny.

Gdy środek trwały się amortyzuje, dotacja zmniejsza koszty
Pozostaje tutaj jednak problem, jak postąpić w okresie, w którym składnik majątku był amortyzowany jeszcze przed otrzymaniem dotacji (w naszym przykładzie są to miesiące grudzień i styczeń)?

W takim przypadku należy zmniejszyć koszty uzyskania przychodów o odpisy amortyzacyjne dokonane od wartości początkowej odpowiadającej kwocie refundacji w miesiącu, w którym ta została otrzymana. Nie należy tutaj dokonywać korekty wstecz, a uwzględnić powyższe na bieżąco.