Umorzenie udziałów za wynagrodzeniem opodatkowane VAT?

Przeczytaj także: Dobrowolne umorzenie udziałów spółki a VAT

Niestety fiskus prezentuje stanowisko odmienne i twierdzi, że przekazanie wspólnikowi wynagrodzenia za umorzone udziały w postaci składników majątkowych podlega VAT (gdyż dochodzi tu do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami przez spółkę na rzecz wspólnika).

Należy zauważyć, iż otrzymanie w zamian za umorzone udziały rzeczy, wypełnia założenia definicji opodatkowanej dostawy towaru w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. W konsekwencji w tym przypadku mamy do czynienia z przeniesieniem prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel, a czynność ta ma charakter odpłatny. Przez pojęcie "rozporządzanie towarami jak właściciel" należy rozumieć sprzedaż i zamianę oraz każdą inną transakcję, która w aspekcie ekonomicznym prowadzi do podobnego rezultatu. W takich przypadkach decydujące znaczenie ma, więc faktyczne dysponowanie rzeczą jako właściciel, a nie jedynie przeniesienie prawa własności tej rzeczy.

Podatnik przekazując rzeczy w zamian za udziały, de facto dokonuje przeniesienia władztwa ekonomicznego nad tymi rzeczami, co z kolei wypełnia definicję dostawy towarów.

Odpłatność takiej transakcji natomiast wyraża się w tym, że udziałowiec otrzymuje rzeczy w zamian za umorzone udziały. Reasumując należy uznać, iż w sytuacji, kiedy udziałowiec otrzyma jakieś towary (rzeczy) w zamian za umorzone udziały, to wówczas dochodzi do odpłatnej dostawy towarów, która podlega VAT. Natomiast otrzymanie wynagrodzenia w formie pieniężnej nie podlega VAT. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w wyroku NSA z 1 września 2011 r., sygn. akt I FSK 1212/10, w którym sąd stwierdził, iż "Mimo, że umorzenie udziałów w spółce kapitałowej za gotówkę nie podlega podatkowi od towarów i usług, to w przypadku wynagrodzenia w postaci rzeczowej dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel, a zatem należy odprowadzić od tego VAT".


Jak ustrzec się błędu, skoro przepisy ustawy o VAT są niezwykle skomplikowane, a wyjaśnienia organów skarbowych często sprzeczne? Przeczytasz o tym w poradniku „Vademecum VAT”!