Odsetki od pożyczki hipotecznej jako koszty firmy?

Przeczytaj także: Zakup ziemi: prywatny kredyt a koszty firmy

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą w budynku gminy. Gmina wystawiła budynek na sprzedaż w formie przetargu, który wnioskodawczyni wygrała. Niestety nie posiadała odpowiednich środków pieniężnych na sfinansowanie tego zakupu, a bank nie chciał udzielić kredytu na nabywany budynek. Wnioskodawczyni zaciągnęła więc pożyczkę hipoteczną zabezpieczoną mieszkaniem własnościowym (w treści umowy wskazano, że cel pożyczki jest nieznany). Pożyczkę zaciągnięto w banku, w którym konto ma mąż wnioskodawczyni, dzięki czemu nie trzeba było zakładać nowego rachunku bankowego. W akcie notarialnym sprzedaży budynku zaznaczono, że należność za niego została uiszczona z zaciągniętej pożyczki hipotecznej. Zakupiony budynek został uznany za środek trwały firmy wnioskodawczyni. Zadała ona pytanie, czy wydatki na spłatę odsetek od tej pożyczki może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów), z tym że kosztem uzyskania przychodów są wydatki na spłatę pożyczki (kredytu) w przypadku, gdy pożyczka (kredyt) była waloryzowana kursem waluty obcej, jeżeli:
• pożyczkobiorca (kredytobiorca) w związku ze spłatą pożyczki (kredytu) zwraca kwotę kapitału większą niż kwota otrzymanej pożyczki (kredytu) - w wysokości różnicy pomiędzy kwotą zwrotu kapitału a kwotą otrzymanej pożyczki (kredytu),
• pożyczkodawca (kredytodawca) otrzymuje środki pieniężne stanowiące spłatę kapitału w wysokości niższej od kwoty udzielonej pożyczki (kredytu) - w wysokości różnicy pomiędzy kwotą udzielonej pożyczki (kredytu) a kwotą zwróconego kapitału.

Stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 32 cyt. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Zgodnie natomiast z art. 23 ust. 1 pkt 33 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek, prowizji i różnic kursowych od pożyczek (kredytów) zwiększających koszty inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wykazu wydatków, który przesądzałby o ich zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, zatem przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów.

W takim ujęciu, kosztami tymi będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu, winien w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:
• pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie znajdować się na liście wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, być właściwie udokumentowany.

Obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku pomiędzy poniesieniem kosztu, a uzyskaniem przychodu, zgodnie z dyspozycją powołanego art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Musi to być zatem taki wydatek, którego związek z prowadzoną działalnością nie budzi wątpliwości, a obowiązek wykazania tego związku należy do podatnika. Kwalifikacja wydatków do kosztów uzyskania przychodów, ze względu na kryterium celowości, leży bowiem w gestii podatnika. Należy jednak mieć na uwadze, że prawidłowość dokonanej kwalifikacji podlega ocenie organów podatkowych.

Jednocześnie zauważyć należy, iż przepisy ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uzależniają możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów, wydatków poniesionych na spłatę odsetek od pożyczek (kredytów) przeznaczonych na sfinansowanie kosztów prowadzonej działalności gospodarczej, od klasyfikacji czy nazwy kredytów stosowanych przez instytucje finansowe, jak również od rodzaju zaciągniętego kredytu lub pożyczki.

Decydujące znaczenie dla ustalenia możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów ma faktyczne przeznaczenie kredytu, a nie treść umowy kredytowej zawartej z bankiem. Istotne dla oceny, czy ponoszone wydatki spełniają kryterium związku z uzyskiwanym przychodem z działalności gospodarczej, jest np. to, czy spłata kredytu dotyczy składnika majątku nabytego do majątku przedsiębiorstwa, lub chociażby majątku osobistego przedsiębiorcy ale wykorzystywanego na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Jednakże to na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia faktu, że pobrane środki (pożyczka) zostały przeznaczone na cel związany z tą działalnością.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w 2011 r. Wnioskodawczyni nabyła nieruchomość na cele prowadzonej działalności gospodarczej. Budynek został wpisany do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Na zakup ww. nieruchomości Wnioskodawczyni zaciągnęła pożyczkę hipoteczną.

Reasumując należy stwierdzić, iż poniesione wydatki na spłatę odsetek od pożyczki hipotecznej zaciągniętej na zakup środka trwałego przeznaczonego na cele prowadzonej działalności gospodarczej wpisanego do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych mogą być zaliczone bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów tej działalności.

Należy przy tym podkreślić, że do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć tylko te odsetki, które zostały faktycznie zapłacone po dniu przekazania środka trwałego do używania.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów