Przestępstwa skarbowe: kara z kks dla firmy?

Przeczytaj także: Kks: dobrowolne poddanie się karze

Istniało natomiast - i nic się w tym zakresie nie zmieniło - ryzyko pociągnięcia przedsiębiorstwa do odpowiedzialności za przestępstwa skarbowe popełnione przez dwie grupy osób. Do pierwszej zalicza się osoby działające w imieniu lub w interesie firmy za zgodą lub wiedzą zarządcy, np. kierowników. Druga to osoby dopuszczone do działania w wyniku przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków przez zarządcę, np. rzekomy pełnomocnik. W obu tych przypadkach po stronie firmy musi istnieć "wina" w wyborze wspomnianych osób lub w nadzorze nad nimi.

Wina w wyborze zachodzi wówczas, gdy do naruszenia obowiązków wobec fiskusa doszło, ponieważ nie zachowano należytej staranności w doborze kadry. Można o tym mówić np. w sytuacji zatrudnienia na stanowisku głównego księgowego osoby, która wcześniej była już skazana za nadużycia podatkowe. Wina w nadzorze wiąże się natomiast z brakiem odpowiedniej kontroli nad osobami działającymi w firmie. Chodzi przede wszystkim o zależność w ramach podległości służbowej, np. pracownika księgowości wobec dyrektora finansowego. Obowiązek nadzoru powinien wynikać z przepisów prawa, wewnętrznych procedur obowiązujących w danym przedsiębiorstwie lub zakresu obowiązków poszczególnych osób.

Firmę można ukarać dopiero wtedy, gdy fakt popełnienia przestępstwa skarbowego przez osobę działającą w jej imieniu lub w ramach struktury organizacyjnej zostanie odpowiednio potwierdzony. Musi to być prawomocny wyrok skazujący, wyrok warunkowo umarzający postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe, orzeczenie o udzieleniu zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności albo orzeczenie sądu o umorzeniu postępowania z powodu okoliczności wyłączającej ukaranie sprawcy.

Warunkiem odpowiedzialności firmy jest ponadto uzyskanie albo potencjalna możliwość uzyskania przez nią korzyści majątkowej lub niemajątkowej. W przypadku przestępstw skierowanych przeciwko fiskusowi zakres tych korzyści jest szeroki. Może to być zmniejszenie obciążeń podatkowych, uzyskanie zwrotu nienależnej nadpłaty, zawyżenie straty w podatku dochodowym.

Katalog kar dla firm

kary obligatoryjne

• kara pieniężna w wysokości od 1.000 zł do 5.000.000 zł, ale nie wyższa niż 3% przychodu osiągniętego w roku obrotowym, w którym popełniono przestępstwo skarbowe
• przepadek przedmiotów pochodzących chociażby pośrednio z przestępstwa skarbowego lub które służyły bądź były przeznaczone do jego popełnienia
• przepadek korzyści majątkowej pochodzącej chociażby pośrednio z przestępstwa skarbowego
• przepadek równowartości przedmiotów lub korzyści majątkowej pochodzących chociażby pośrednio z przestępstwa skarbowego

kary fakultatywne

• zakaz promocji lub reklamy prowadzonej działalności, wytwarzanych bądź sprzedawanych wyrobów, świadczonych usług lub udzielanych świadczeń
• zakaz korzystania z dotacji, subwencji lub innych form wsparcia finansowego środkami publicznymi
• zakaz korzystania z pomocy organizacji międzynarodowych, których Polska jest członkiem
• zakaz ubiegania się o zamówienia publiczne
• podanie wyroku do publicznej wiadomości

Podstawa prawna
Ustawa z dnia 10.09.1999 r. - Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2007 r. nr 111, poz. 765 ze zm.)


Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.