Prywatna firma: przekształcenie w spółkę kapitałową

Przeczytaj także: Przekształcenie spółki a przychody podatkowe

Przejście praw i obowiązków
Zgodnie z nowymi regulacjami (55 (1) § 5 oraz art. 584¹-584¹³ ksh) przekształcany przedsiębiorca staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu spółki do rejestru (dzień przekształcenia).

Przekształconej w takim trybie spółce przysługują wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształcanego. Spółka przekształcona pozostaje bowiem podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane przedsiębiorcy przed jego przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej. Należy jednak podkreślić, iż przepis ten nie dotyczy ulg podatkowych przewidzianych w przepisach prawa podatkowego.

Osoba fizyczna, która dokonuje przekształcenia w myśl ww. zasad, staje się z dniem przekształcenia wspólnikiem albo akcjonariuszem spółki przekształconej.

Niezbędne przesłanki
Do przekształcenia przedsiębiorcy wymaga się sporządzenia planu przekształcenia przedsiębiorcy wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta. Ponadto wymagane jest:

1. złożenie oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy;
2. powołanie członków organów spółki przekształconej;
3. zawarcie umowy spółki albo podpisania statutu spółki przekształconej;
4. dokonanie w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia przedsiębiorcy przekształcanego z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Plan przekształcenia przedsiębiorcy sporządza się w formie aktu notarialnego. Powinien on zawierać co najmniej ustalenie wartości bilansowej majątku przedsiębiorcy przekształcanego na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy. Ponadto, do planu przekształcenia należy dołączyć:

1. projekt oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy;
2. projekt aktu założycielskiego (statutu);
3. wycenę składników majątku (aktywów i pasywów) przedsiębiorcy przekształcanego;
4. sprawozdanie finansowe sporządzone dla celów przekształcenia.

Tak sporządzony plan przekształcenia należy poddać badaniu przez biegłego rewidenta.
W formie aktu notarialnego powinno zostać również sporządzone oświadczenie o przekształceniu przedsiębiorcy.

Zakres odpowiedzialności
Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej osoby fizycznej, który przekształcił się w spółkę kapitałową, odpowiada solidarnie ze spółką przekształconą za zobowiązania związane z działalnością gospodarczą powstałe przed dniem przekształcenia - przez trzy lata (licząc od dnia przekształcenia) (art. 584¹³ K.s.h.). Jednoosobowa spółka kapitałowa powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z tą osobą fizyczną za powstałe do dnia przekształcenia zaległości podatkowe przedsiębiorcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą (art. 112b O.p.).

Aspekt podatkowy
Przedsiębiorca, który zdecydował się na przekształcenie ma obowiązek sporządzić wykaz składników majątku na dzień przekształcenia (art. 24 ust. 3f u.p.d.o.f., odpowiednio art. 20 ust. 7 i art. 36 ust. 1a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne). Wykaz ten powinien zawierać dane określone w art. 24 ust. 3a u.p.d.o.f. Jest to o tyle istotne, że na podstawie tego wykazu w spółce kapitałowej powstałej z przekształcenia przedsiębiorcy będzie ustalana wartość początkowa poszczególnych składników majątku (art. 15 ust. 1w u.p.d.o.p.).

Poza tym, zgodnie z art. 16g ust. 1 pkt 4b lit. a) i b) u.p.d.o.p., odpisów amortyzacyjnych w przekształconej spółce dokonuje się na zasadzie kontynuacji, a zatem z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości odpisów oraz metody amortyzacji (art. 16h ust. 3d u.p.d.o.p.). Po przekształceniu jednoosobowa spółka kapitałowa będzie zatem kontynuowała amortyzację dokonywaną przed przekształceniem przez osobę fizyczną w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości odpisów oraz przyjętej metody amortyzacji.