Pomoc dla dzieci pracownika a zwolnienie z podatku

Przeczytaj także: Becikowe zwolnione z podatku dochodowego

Pytanie: Nasz zakład przyznał świadczenie pieniężne (gotówka) z ZFŚS osieroconym dzieciom po zmarłym pracowniku naszego zakładu. Świadczenie będzie wypłacone w kwocie 250 zł na każde dziecko. Jak obliczyć wysokość podatku u pracownika, który otrzymuje z jednej firmy pełne świadczenie świąteczne dla siebie, natomiast z drugiej firmy otrzymuje świadczenie pieniężne dla dzieci po zmarłym współmałżonku? Czy wysokość przyznanego świadczenia na dzieci jest zwolniona z podatku do kwoty 380 zł (w przypadku kwoty 500 zł na dwójkę dzieci), czy świadczenie przyznane z obu firm należy zsumować przed naliczeniem kwoty podatku?

Odpowiedź: Jeśli świadczenie, o którym mowa, ma charakter zapomogi, jest zwolnione z podatku w pełnej wysokości (nie przekracza bowiem kwoty 2.280 zł w roku podatkowym). Jeśli natomiast świadczenie to jest świadczeniem np. świątecznym z ZFSS, nadwyżka ponad 380 zł podlega opodatkowaniu.

1. Zapomogi z tytułu wypadków losowych podlegają zwolnieniu do 2.280 zł w roku podatkowym

Według art. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jednak na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy wolne od podatku dochodowego są zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł. Jeśli zatem wypłacone świadczenie spełnia warunki do uznania go za zapomogę - będzie podlegało zwolnieniu z podatku w pełnej wysokości (2 x 250 zł) - bez względu na źródło finansowania (zakładowy fundusz świadczeń socjalnych czy środki obrotowe pracodawcy).

Zdaniem US: Limit zwolnienia dotyczy jednej osoby

Ustawodawca konstruując zakres tego zwolnienia nie wskazał osoby, której zapomoga powinna być wypłacana. W powołanym przepisie brak jest również dodatkowych wskazań odnośnie osoby, której zdarzenie musi dotyczyć, aby wypłacona zapomoga mogła być wolna od podatku. W związku z tym ze zwolnienia może korzystać każda zapomoga, która spełniać będzie ustalone kryteria przedmiotowo kwotowe. Oznacza to, że do ustawowo określonej wysokości zwolniona od podatku jest również zapomoga wypłacona osobom, których zdarzenie nie dotyczy bezpośrednio, np. wdowie oraz niepełnoletnim dzieciom.

Mając powyższe na uwadze, ww. zapomogi podlegają zwolnieniu przedmiotowemu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie ma przy tym znaczenia, że środki finansowe w łącznej kwocie 12.000 zł zostaną przelane na konto bankowe jednej z osób uprawnionych do ich otrzymania matki. Istotnym jest jedynie, aby wartość świadczenia nie przekroczyła w skali roku kwoty 2.280 zł na osobę. (Pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 30 lipca 2009 r., nr ITPB2/415-483/09/BK).

Świadczenie, o którym mowa w pytaniu, jest związane ze śmiercią pracownika i będzie wypłacone na jego osierocone dzieci. Wątpliwości może jednak budzić fakt, czy związek między śmiercią pracownika a wypłatą świadczenia nie jest zbyt odległy czasowo - jeśli bowiem śmierć pracownika miała miejsce np. na początku roku, to wypłacane świadczenie trudno uznać za zapomogę i zastosowanie w takim przypadku zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy, może budzić wątpliwości urzędu skarbowego.

2. Świadczenia z ZFŚS - zwolnione z podatku do kwoty 380 zł

Zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od nich przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Tym samym w przypadku, gdy świadczenia wypłacane z ZFŚS u danego pracodawcy przekroczą kwotę rocznego limitu (380 zł łącznie - na świadczenia rzeczowe i pieniężne finansowane w całości ze środków ZFŚS lub funduszy związków zawodowych), musi on od nadwyżki pobrać i odprowadzić podatek do urzędu skarbowego.

W przedstawionej pracodawca będzie zobowiązany do potrącenia zaliczki na podatek od nadwyżki ponad 380 zł (500 zł - 380 zł). W pozostałym zakresie to na pracowniku będzie ciążył obowiązek wykazania nadwyżki do opodatkowania ponad limit świadczenia zwolniony z podatku. Dochód taki pracownik musi wykazać po zakończeniu roku podatkowego w zeznaniu rocznym.

Podstawa prawna:

• art. 9, art. 12 ust. 1, art. 21 ust. 1 pkt 26, pkt 67, art. 31 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307).

Portal Kadrowy - odpowiedzi ekspertów prawa pracy. Porady wraz z podstawą prawną otrzymasz na skrzynkę. Dajemy gwarancję profesjonalnej odpowiedzi. W portalu do pobrania m.in. wzory, wskaźniki, kalkulatory, akty prawne.