Kłopotliwe nieodpłatne świadczenia pracownicze

Przeczytaj także: Przychody podatkowe: imprezy integracyjne

W świetle przytoczonych orzeczeń należałoby uznać, że co do zasady pracownik odnosi pewną korzyść finansową z tytułu uczestnictwa w spotkaniu firmowym, ale przychodu po stronie pracownika nie można ustalić ze względu na brak stosownej metody wyliczenia takich kwot. Z drugiej jednak strony, jak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 listopada 2010r. (II FSK 1208/09) trudności w wyliczeniu przychodu pracownika otrzymującego nieodpłatne świadczenie nie powinny stanowić przeszkody w opodatkowaniu takiego świadczenia. Jakkolwiek sprawa jaką rozpatrywał sąd dotyczyła innego rodzaju nieodpłatnych świadczeń – dojazdów do pracy fundowanych przez pracodawcę - lecz istota nieodpłatnego świadczenia nie ulega zmianie.

(…)w sytuacji, gdy nie budzi wątpliwości, że pracownicy korzystali ze zorganizowanych przez pracodawcę przejazdów i niesporny jest nieodpłatny charakter tych świadczeń, zaś z ustawy wynika, że przychód z tych świadczeń jest opodatkowany i jak należy liczyć jego wartość, to żadne trudności w ustaleniu kręgu korzystających z nich pracowników jak i w ustaleniu wartości nieodpłatnych świadczeń – nie uzasadniają odstąpienia od ich opodatkowania. Ewentualne trudności z przypisaniem ilości i zakresu świadczeń na rzecz poszczególnych pracowników mają charakter drugorzędny i nie mogą wpływać na byt i zakres obowiązku podatkowego (…) (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 listopada 2011r. (II FSK 1208/09).

Korzyść majątkową należy opodatkować
Jeżeli więc pracownik otrzymuje faktycznie coś za darmo od swojego pracodawcy jednocześnie godząc się na taki stan rzeczy, to bez wątpienia takie przysporzenie majątkowe powinno zostać opodatkowane. Przykładowo, jeżeli pracodawca funduje pracownikowi bezpłatny dojazd do pracy, takie świadczenie powinno zostać opodatkowane z uwagi na to, że gdyby nie bezpłatny transport, pracownik musiałby wydać konkretne kwoty na zakup biletu, benzyny czy taksówkę. Przysporzenie majątkowe po stronie pracownika w tym przypadku jest widoczne. Podobnie w przypadku zakupu przez pracodawcę na rzecz pracowników abonamentu medycznego. Brak takiego świadczenia oznaczałby, że pracownik musi zainwestować własne środki, aby skorzystać z lekarza, badania itp. Zgodzić się również trzeba z organami podatkowymi co do opodatkowania samej możliwości korzystania z takiego świadczenia z uwagi na to, że świadczeniem w tym przypadku nie powinno być skorzystanie przez pracownika np. z lekarza, ale samo objęcie pracownika opieką medyczną.

Udział w imprezie korzyścią majątkową pracownika?
Podobne zasady należałoby zastosować do imprez integracyjnych. Jeżeli pracownik deklaruje chęć wzięcia udziału w takiej imprezie, to taki udział powinien być opodatkowany. Świadczeniem bowiem nie powinna być ilość zjedzonego jedzenia i wypitego napoju, ale sam udział w spotkaniu. Jeżeli przyjmiemy takie założenie, nie będzie problemem wycena takiego świadczenia. W tym przypadku pojawia się jednak inny problem. W wielu przypadkach udział w takim spotkaniu jest bardziej koniecznością niż przyjemnością. Pracownik, choć wcale nie chce, musi uczestniczyć w takim spotkaniu, bo od tego zależy jego przyszłość i kariera w firmie. Co więcej, można zadać sobie analogiczne pytanie jak wcześniej, czy jeśli pracodawca nie zorganizowałby takiego spotkania, pracownicy zainwestowaliby własne pieniądze w organizację takiego spotkania. Odpowiedź na to pytanie wcale nie jest oczywista… a odnoszenie z tego tytułu korzyści - dość wątpliwe. Jeżeli więc rozpatrywalibyśmy rezygnację z opodatkowania udziału w spotkaniu pracowniczym to nie dlatego, że trudno jest wycenić taki udział, ale dlatego że w wielu przypadkach nie można mówić o przysporzeniu majątkowym po stronie pracownika.


Joanna Szlęzak-Matusewicz, Tax Care