Ulga prorodzinna na dzieci żony?

Przeczytaj także: Podatek liniowy: nawet zawieszona firma wyłącza preferencyjne opodatkowanie

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Między wnioskodawcą a jego małżonką istnieje wspólność majątkowa. Razem prowadzą wspólne gospodarstwo domowe i wychowują trójkę dzieci. Dwoje z nich pochodzi z poprzedniego małżeństwa żony i nie zostały one przez wnioskodawcę przysposobione (żona otrzymuje na nie alimenty). Trzecie dziecko jest natomiast owocem ich związku. W zeznaniu za 2008 r. wnioskodawca skorzystał z ulgi prorodzinnej na to jedno dziecko. Zadał pytanie, czy ulga ta przysługiwała mu także w stosunku do dwójki pozostałych? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) W myśl art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym w 2008 r. (t.j. Dz. U. z 2000 r., nr 14, poz. 176 ze zm.), od podatku dochodowego, obliczonego zgodnie z art. 27 cytowanej ustawy, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć rocznie kwotę, obliczoną zgodnie z ust. 2, jeżeli w roku podatkowym wychowywał własne lub przysposobione dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4.

Zatem na podstawie ww. przepisu w związku z art. 6 ust. 4 powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenie przysługuje w przypadku wychowywania:
 dzieci małoletnich,
 dzieci bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek pielęgnacyjny,
 dzieci do ukończenia 25 lat uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty lub w przepisach - Prawo o szkolnictwie wyższym, jeżeli w roku podatkowym dzieci te nie uzyskały dochodów, z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku.

Odliczeniu podlega kwota stanowiąca iloczyn liczby wychowywanych dzieci i dwukrotności kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 (art. 27f ust. 2 powołanej ustawy).

Zgodnie z art. 27f ust. 3 ww. ustawy odliczenie kwoty, o której mowa w ust. 2, dotyczy łącznie obojga rodziców, z zastrzeżeniem ust. 4. Kwotę tę odlicza się od podatku jednego z rodziców lub od podatku obojga.

W przypadku rodziców, w stosunku do których orzeczone zostały rozwód albo separacja, odliczenie przysługuje jednemu z nich, u którego dzieci faktycznie zamieszkują, o ile spełnione są warunki określone w ust. 1 (art. 27f ust. 4 cytowanej ustawy).

Jak wynika z wyżej powołanych przepisów podatnik może odliczyć rocznie kwotę obliczoną zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli w roku podatkowym wychowywał własne lub przysposobione dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 ustawy.

Zgodnie z art. 121 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59 ze zm.), przez przysposobienie powstaje między przysposabiającym a przysposobionym taki stosunek, jak między rodzicami a dziećmi.

W myśl art. 117 § 1 ww. Kodeksu, przysposobienie następuje przez orzeczenie sądu opiekuńczego na żądanie przysposabiającego.

Przysposobienie to w sensie prawnym przyjęcie obcego dziecka do rodziny. Dziecko uzyskuje wszystkie przywileje członka rodziny, a rodzice otrzymują nad nim władzę rodzicielską.

Przysposobienie nie oznacza wzięcia dziecka "na wychowanie", lecz przyjęcie go jako własnego dziecka. Pociąga natomiast za sobą szereg skutków prawnych, takich jak:
 zmiana nazwiska dziecka na to, które posiadają rodzice adopcyjni - sporządzany jest nowy akt urodzenia dziecka (art. 122 ww. Kodeksu),
 nabycie przez przysposobionego wszystkich praw majątkowych związanych z nową rodziną, włącznie z dziedziczeniem (art. 121 ww. Kodeksu),
 ustanie wszelkich praw i zobowiązań dziecka wobec rodziny naturalnej i nabycie tychże w stosunku do rodziny adopcyjnej, np. prawa alimentacyjne (art. 123 ww. Kodeksu).

Zatem pełne przysposobienie dziecka oznacza wzięcie przez rodziców adopcyjnych całkowitej odpowiedzialności za rozwój i wychowanie dziecka, tak jak ma to miejsce w przypadku dziecka własnego.

Podkreślenia wymaga fakt, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.(…)

Przytoczone regulacje ustawowe wskazują wyraźnie, iż podstawowym kryterium skorzystania z prawa do odliczenia ulgi za 2008 r. jest wychowanie dziecka przez podatnika w danym roku podatkowym, pod warunkiem, że istnieje między dzieckiem, a podatnikiem więź prawna wynikająca z bycia biologicznym rodzicem lub stosunku przysposobienia.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że Wnioskodawca, w zeznaniu PIT-37 za 2008 r., nie mógł odliczyć od podatku ulgi z tytułu wychowywania dzieci w stosunku do dwójki dzieci pochodzących z poprzedniego małżeństwa żony, gdyż prawnie ich nie przysposobił. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów