Akcyza na oleje i smary niezgodna z dyrektywą

Przeczytaj także: Akcyza na biopaliwa: stawki podatku w ustawie

Dyrektywa unijna nie wyklucza możliwości nakładania podatku akcyzowego na towary nie będące wyrobami zharmonizowanymi, należy jednakże czynić to w sposób, który nie zwiększa formalności przy przekraczaniu granicy w handlu między państwami członkowskimi. Polska ustawa akcyzowa nakłada natomiast obowiązek podatkowy na wyroby w postaci olejów i smarów, natomiast rozporządzenie z 2010 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego wyłącza z opodatkowania tylko te oleje i smary, które nie są przeznaczone dla celów napędowych albo opałowych. Warunkiem wyłączenia z opodatkowania akcyzą, jest jednak spełnienie przez podatnika wymogów opisanych w art. 32 ust. 5-13 ustawy akcyzowej.

WSA stanął na stanowisku, że te wymogi są formalnościami, które w znaczny sposób utrudniają przekraczanie granicy w handlu między państwami członkowskimi. Sposób opodatkowania olejów i smarów przyjęty przez polskiego ustawodawcę jest więc niezgodny z dyrektywą 92/12/EWG. Kwestią kluczową dla rozstrzygnięcia sprawy była wykładnia pojęcia "formalności związane z przekraczaniem granicy". Państwa członkowskie mogą bowiem wprowadzić lub utrzymać podatki na wyroby nie zharmonizowane, tylko jeżeli nie spowodują one zwiększenia tych formalności.

Niewątpliwie warunki wskazane w art. 32 ust. 5-13 ustawy o podatku akcyzowym, np. prowadzenie szczegółowej ewidencji wyrobów akcyzowych, są dla podatników uciążliwe. Nie wydaje się przy tym uzasadniony pogląd wyrażony przez Izbę Skarbową w Katowicach w interpretacji z 16 lipca 2009 r. (IBPP3/443-365/09/ŁW), zgodnie z którym państwa członkowskie mogą dowolnie określić warunki korzystania ze zwolnienia. Istnieje jednak wątpliwość, czy wynika to z powołanych przez sąd przepisów dyrektywy. Dotąd przyjmowano raczej, że odnoszą się one do formalności wynikających z opodatkowania, a nie wiążących się ze zwolnieniami.

Skoro jednak opodatkowanie nie powinno skutkować dodatkowymi formalnościami, to tym bardziej skutku takiego nie powinny zawierać zwolnienia. Wynika to również ze swobody przepływu towarów w Unii Europejskiej. Wątpliwości budzi jeszcze jedna kwestia: czy ustawowe warunki zwolnienia rzeczywiście są związane z przekraczaniem granicy, czy też wynikają jedynie ze zdarzenia powodującego powstanie obowiązku podatkowego. Kierując się wykładnią przyjętą przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości w sprawie C-313/05 trzeba by przyjąć, że np. konieczność złożenia określonych dokumentów nie powoduje zwiększenia formalności, o których mowa w art. 3 ust. 3 dyrektywy. W tej sytuacji cieszy to, że mimo licznych kontrowersji łódzki sąd orzekł na korzyść podatnika.


Jak ustrzec się błędu, skoro przepisy ustawy o VAT są niezwykle skomplikowane, a wyjaśnienia organów skarbowych często sprzeczne? Przeczytasz o tym w poradniku „Vademecum VAT”!