Wynajem samochodu: obowiązek podatkowy w VAT

Przeczytaj także: Prywatny najem nieruchomości a czynny podatnik VAT

Rozpatrzmy następującą sytuację: Podatnik, w ramach prowadzonej firmy, wynajął swój samochód kontrahentowi. Umowa wskazuje, że czynsz za dany miesiąc jest należny do dnia 20. tego miesiąca. Kontrahent czynsz za lipiec przekazał podatnikowi 20 lipca 2010 r. Kiedy powstanie obowiązek podatkowy od czynszu i kiedy wystawić fakturę VAT?

Jak stanowi art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku świadczenia na terytorium kraju m.in. usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego na umowie lub fakturze, przy czym wcześniejsze otrzymanie części zapłaty (ceny) powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części (art. 19 ust. 15 ustawy o VAT).

Zgodnie z tymi przepisami moment powstania obowiązku podatkowego został zatem uzależniony od dwóch dat: terminu płatności zawartego na umowie lub fakturze oraz momentu faktycznej zapłaty, w zależności od tego, które zdarzenie wystąpi wcześniej.

W naszym przypadku termin płatności zawarty w umowie został określony na 20-sty dzień danego miesiąca. Kontrahent czynsz za lipiec uregulował zgodnie z terminem wskazanym w umowie, czyli 20 lipca 2010 r. Gdyby zapłaty dokonał wcześniej, obowiązek podatkowy powstałby w dacie tej wpłaty. Gdyby natomiast kontrahent spóźnił się z zapłatą, obowiązek podatkowy po stronie sprzedawcy i tak wystąpiłby 20 lipca.

Co się zaś tyczy terminu wystawienia faktury VAT, odpowiedzi należy szukać w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług. §11 ust. 1 tego rozporządzenia mówi, że w przypadkach określonych w art. 19 ust. 10, ust. 13 pkt 1-5 i 7-11 (przypomnijmy, usługi najmu i dzierżawy zostały określone w art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy), ust. 16a i 16b oraz ust. 19a ustawy fakturę wystawia się nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego, przy czym nie mogą być one wystawione wcześniej niż 30. dnia przed powstaniem obowiązku podatkowego (§11 ust. 2 rozporządzenia).

W związku z powyższym ostatnim dniem na wystawienie faktury był 20 lipca 2010 r. Podatnik mógł jednak tę fakturę wystawić wcześniej, nawet na 30 dni przed powstaniem obowiązku podatkowego, czyli od 20 czerwca 2010 roku.

Gdyby kontrahent uregulował należność za wynajem wcześniej, np. 16 lipca 2010 r. – obowiązek podatkowy powstałby w tym właśnie dniu i ten dzień byłby ostatnim na wystawienie faktury VAT.