Działalność mieszana: samochód osobowy a VAT

Przeczytaj także: Odliczenie VAT gdy samochód ratowniczo-gaśniczy

Rozpatrzmy następującą sytuację: Przedsiębiorca kupił samochód osobowy za kwotę 60 000 zł netto plus 22% podatku VAT: 13 200 zł. Auto to będzie wykorzystywane zarówno w działalności zwolnionej jak i opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. Ustalony wskaźnik proporcji VAT wynosi 85%. W jakiej wysokości przedsiębiorca powinien ustalić kwotę przysługującego odliczenia podatku VAT z tytułu nabycia tego samochodu?

W opisanym przykładzie należy zwrócić uwagę na dwa ograniczenia wynikające z ustawy o VAT. Pierwsze zostało umieszczone w art. 86 tejże ustawy, drugie w art. 90-91.

Otóż art. 86 ust. 3 ustawy o VAT mówi, że w przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony kwotę podatku naliczonego stanowi 60 % kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca - nie więcej jednak niż 6.000 zł.

W pierwszej kolejności nasz przedsiębiorca musi ograniczyć kwotę odliczenia do powyższego limitu w następujący sposób:
13 200 x 60% = 7 920 zł
Ponieważ kwota ta jest wyższa od górnego limitu podanego wyżej, do jego wysokości należy ją ograniczyć. Uwzględniając zatem jedynie art. 86 ust. 3 ustawy wysokość odliczenia z tytułu nabycia przedmiotowego samochodu wyniosłaby 6 000 zł.

Jak jednak stanowi art. 90 ust. 1 ustawy, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
Jeżeli jednak nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa wyżej, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (art. 90 ust. 2 ustawy).

Proporcję tę ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo. Nie wlicza się tutaj jedynie obrotu ze sprzedaży środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli były zaliczone do środków trwałych oraz kilku innych sporadycznych czynności.

W naszym przypadku wskaźnik proporcji wyniósł 85%. Przedsiębiorca będzie mógł zatem odliczyć podatek VAT od zakupu samochodu osobowego w kwocie:
6 000 zł (ograniczenie wynikające z art. 86 ust. 3 ustawy) x 85% = 5 100 zł.

Musi on także pamiętać o korygowaniu powyższego odliczenia w ciągu 5 kolejnych lat zgodnie z art. 91 ustawy o VAT.