Śmierć podatnika: strata podatkowa u spadkobiercy

Przeczytaj także: Odliczenie straty a przekształcenie spółki

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

22 listopada 2009 r. nastąpił zgon spadkodawcy, który prowadził działalność handlową (podatkowa księga przychodów i rozchodów, czynny podatnik VAT). Powyższe zostało zgłoszone w urzędzie skarbowym drukiem VAT-Z, po wyrejestrowaniu z ewidencji gospodarczej w gminie. Następnie 23 listopada 2009 r. syn zmarłego zarejestrował działalność gospodarczą na własne nazwisko, w celu kontynuowania działalności ojca. Fakt ten został zgłoszony w urzędzie skarbowym. Syn przejął wszystkie towary handlowe oraz środki trwałe ojca. Firma zmarłego w chwili śmierci posiadała stratę. Miała ona także stratę z roku 2008. W związku z tym wnioskodawca zadał pytanie, czy może on w zeznaniu za rok 2009 uwzględnić straty wygenerowane przez firmę ojca? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z treścią art. 97 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Stosownie do art. 97 § 2 ww. ustawy jeżeli, na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców, pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek.

Z powyższego wynika, zatem że:

* wszelkie, zarówno prawa jak i obowiązki majątkowe spadkodawcy, spadkobiercy podatnika przejmują zawsze i bezwarunkowo,

* prawa o charakterze niemajątkowym przechodzą na spadkobierców, pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek (przy czym dotyczy to tylko uprawnień związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą).

Prawa majątkowe to te prawa, które są bezpośrednio uwarunkowane interesem ekonomicznym uprawnionego, ponadto mają swój materialny i wymierny kształt.Do praw majątkowych należą m.in.: prawo do zwrotu podatku, odroczenia lub rozłożenia na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, odroczenie zapłaty podatku, prawo do nadpłaty oraz prawo do umorzenia w całości lub w części zaległości podatkowych, odsetek za zwłokę lub opłat prolongacyjnych, a także prawo do rozliczenia straty w następnych okresach rozliczeniowych. Natomiast prawa niemajątkowe obejmują m.in. prawo do złożenia korekty deklaracji, czy zeznania, prawo do złożenia odwołania, czy też skargi od decyzji.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca w dniu 23.11.2009 r. zarejestrował działalność gospodarczą na swoje nazwisko, w celu kontynuowania działalności zmarłego ojca. Firma prowadzona przez ojca posiadała na koniec listopada niewielką stratę z działalności gospodarczej za 2009 r. W myśl art. 9 ust. 2 ww. ustawy dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24 – 25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów. Natomiast stosownie do art. 9 ust. 3 cyt. ustawy, o wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.

Reasumując, mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, iż prawo do obniżenia, na podstawie art. 9 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskanego przez spadkobiercę o wysokość straty z tego źródła przychodu, poniesionej przez spadkodawcę jest prawem majątkowych. A zatem Wnioskodawca będzie mógł obniżyć dochód uzyskany przez siebie z działalności gospodarczej, prowadzonej na zasadach sukcesji po zmarłym ojcu, o wysokość straty poniesionej przez firmę ojca w 2009 r.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów