Praca za granicą a wspólne rozliczenie małżonków

Przeczytaj także: Śmierć małżonka a wspólne rozliczenie podatkowe

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Podatniczka i jej mąż od początku roku do czerwca 2009 r. byli polskimi rezydentami podatkowymi. W tym czasie otrzymywali wynagrodzenie za pracę wykonywaną w Polsce: mąż podatniczki był zatrudniony u polskiego pracodawcy, podatniczka z kolei miała podpisane umowy z firmami polską i francuską. Firma francuska pokrywała także koszty szkoły dwójki dzieci podatników oraz zobowiązała się do pokrycia zobowiązań podatkowych podatniczki w Polsce. Dnia 30 czerwca 2009 r. małżonkowie przeprowadzili się na stałe do Francji i zmienili rezydencję podatkową. Od lipca do końca 2009 r. nie uzyskiwali żadnych dochodów, które byłyby opodatkowane w Polsce. Podatniczka zadała pytanie, czy w takiej sytuacji małżonkowie mogą w Polsce rozliczyć się wspólnie? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz.176 ze zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Zgodnie z art. 3 ust. 1a ww. ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce uważa się zatem osobę fizyczną, która posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych (np. ma małżonka, rodzinę, w Polsce koncentrują się najważniejsze czynności życiowe, kształcenie itp.) lub przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Spełnienie choćby jednego z ww. warunków spowoduje, że dana osoba będzie uznana za mającą miejsce zamieszkania w Polsce, a tym samym podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, co oznacza w praktyce rozliczenie wszystkich uzyskanych w danym roku podatkowym dochodów w Polsce.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni i Jej mąż w okresie styczeń - czerwiec 2009 byli polskimi rezydentami podatkowymi. W ww. okresie małżonkowie otrzymywali wynagrodzenie wyłącznie za pracę wykonywaną w Polsce, przy czym mąż Wnioskodawczyni wykonywała pracę w Polsce na podstawie umowy o pracę z polskim pracodawcą, natomiast Wnioskodawczyni wykonywała pracę w Polsce na podstawie umowy o pracę z polskim pracodawcą oraz miała podpisaną umowę o pracę ze spółką francuską. Małżonkowie z dniem 30 czerwca przeprowadzili się na stałe do Francji (zmienili rezydencję podatkową na francuską). W okresie od 1 lipca 2009 r. małżonkowie nie uzyskali i do dnia 31 grudnia 2009 r. nie będą uzyskiwać żadnych dochodów, które podlegałyby opodatkowaniu w Polsce.

Zatem w Polsce Wnioskodawczyni w okresie od 1 stycznia 2009 r. do 30 czerwca 2009 r. podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, tj. podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.

Na podstawie art. 6 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, małżonkowie podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, między którymi istnieje wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, mogą być jednak, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym, z zastrzeżeniem art. 6a, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26 i art. 26c; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Z art. 9 ust. 1 ww. ustawy wynika, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 6 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zasada wyrażona w ust. 2 ma zastosowanie również, jeżeli jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany zgodnie z art. 27, lub osiągnął dochody w wysokości nie powodującej obowiązku uiszczenia podatku.

Jak stanowi ust. 8 art. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zasada preferencyjnego rozliczenia nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144 poz. 930 ze zm.).

Zatem w świetle ww. przepisów ustawy z wnioskiem o wspólne opodatkowanie dochodów mogą wystąpić małżonkowie, jeżeli spełnią łącznie, określone w art. 6 ust. 2 i 8 ustawy, następujące warunki:

* oboje podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu,
* przez cały rok podatkowy pozostają w związku małżeńskim,
* przez cały rok podatkowy istnieje między nimi wspólność majątkowa, małżeńska,
* żaden z małżonków nie prowadzi działalności gospodarczej opodatkowanej zryczałtowanym podatkiem dochodowym lub podatkiem liniowym.

Wskazać należy, iż ustawodawca wprowadzając uprawnienie polegające na możliwości wspólnego rozliczenia się małżonków, wyraźnie określił warunki jakie należy spełnić by móc z niego skorzystać. Spełnienie ww. warunków powoduje możliwość skorzystania z prawa do łącznego opodatkowania dochodów małżonków.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, iż Wnioskodawczyni wraz z mężem po spełnieniu warunków określonych w art. 6 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, może skorzystać z prawa do łącznego opodatkowania dochodów z małżonkiem.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów