Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe małżonka

Przeczytaj także: Ordynacja podatkowa: kiedy zaległości zapłaci były małżonek

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

We wniosku podatniczka wskazała, że w latach 2001-2005 jej były mąż prowadził jednoosobową działalność gospodarczą. Ich związek małżeński trwał od 1996 r. Rozwód natomiast został orzeczony w dniu 24.07.2008 r. z wyłącznej winy byłego męża, z nakazem jego eksmisji z wspólnie zajmowanego lokalu (podatniczka była ofiarą przemocy w rodzinie). Obecnie toczy się sprawa o pozbawienie praw rodzicielskich byłego męża do ich dziecka, sprawa karna o przemoc w rodzinie, a także inne sprawy karne związane z dręczeniem wnioskodawczyni. W czasie trwania małżeństwa pomiędzy małżonkami istniała wspólność małżeńska.
W chwili podjęcia działań w celu złożenia wniosku o podział majątku wspólnego okazało się, że jej były mąż posiada duże zadłużenie wobec urzędu skarbowego. Podatniczce odmówiono jednak udzielenia informacji o jego wysokości. Zadała ona pytanie, czy obecnie ponosi odpowiedzialność swoim majątkiem za zobowiązania podatkowe ciążące na byłym mężu z tytułu prowadzenia przez niego działalności gospodarczej w latach 2001-2005? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Stosownie do art. 29 § 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) odpowiedzialność majątkowa osób pozostających w związku małżeńskim obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka, chyba że przed powstaniem zobowiązań nastąpiło ograniczenie, zniesienie, wyłączenie lub ustanie wspólności majątkowej małżonków.

Natomiast w przypadku ustania związku małżeńskiego w następstwie rozwodu czy unieważnienia oraz w przypadku separacji odpowiedzialność małżonka podatnika określa art. 110 Ordynacji.

Zgodnie z art. 110 § 1 Ordynacja podatkowa rozwiedziony małżonek podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z byłym małżonkiem za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej, jednakże tylko do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym.

Zawarte w art. 110 § 2 Ordynacji podatkowej ograniczenie odpowiedzialności małżonka rozwiedzionego dotyczy należności z tytułu podatków niepobranych przez płatnika – w całości, a odsetek za zwłokę i kosztów egzekucyjnych – powstałych po dniu uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie. Jeżeli ten dzień pokrywa się z dniem ustania wspólności majątkowej – odsetki i koszty powstałe w okresie między tymi zdarzeniami są przedmiotem odpowiedzialności.

Wobec powyższego, warunkiem ponoszenia przez byłego małżonka odpowiedzialności jest powstanie zobowiązania podatkowego w trakcie trwania związku małżeńskiego i trwania wspólności majątkowej. Odpowiedzialność rozwiedzionego małżonka ma charakter odpowiedzialności osobistej ograniczonej kwotowo. Odpowiada on z całego swojego majątku, ale tylko do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym.

Zgodnie z art. 306h § 1 pkt 3 ww. ustawy organy podatkowe, za zgodą podatnika, wydają zaświadczenie o wysokości zaległości podatkowych podatnika na żądanie małżonka podatnika, z zastrzeżeniem § 2, a także rozwiedzionego małżonka w zakresie zaległości powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej oraz innych osób wymienionych w art. 111.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawczyni od 1996 r. do 2008 r. pozostawała w związku małżeńskim i w tym czasie pomiędzy małżonkami istniała wspólność majątkowa małżeńska. W trakcie prowadzenia działalności gospodarczej w latach 2001 - 2005 przez byłego współmałżonka powstało bliżej nie określone jednak bardzo duże zadłużenie w urzędzie skarbowym.

Zatem zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych powstały w czasie trwania wspólności majątkowej.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, iż Wnioskodawczyni odpowiada za zaległości podatkowe byłego małżonka powstałe w czasie trwania wspólności majątkowej, jednakże odpowiedzialność Wnioskodawczyni ograniczona jest wartościowo do wysokości udziału w majątku wspólnym.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów