Umowa o pracę: zasiłek chorobowy a zaliczka na podatek

Przeczytaj także: Umowa zlecenie: zasiłek chorobowy a podatek dochodowy

Art. 92 §1 Kodeksu pracy mówi, iż za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek:

1. choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną - trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia - trwającej łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego - pracownik zachowuje prawo do 80 % wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu
2. wypadku w drodze do pracy lub z pracy albo choroby przypadającej w czasie ciąży - w okresie wskazanym w pkt 1 - pracownik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia
3. poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów - w okresie wskazanym w pkt 1 - pracownik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia

Jeżeli natomiast niezdolność do pracy trwa dłużej, niż wskazano wyżej (czyli odpowiednio od 34 i 15 dnia), pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy na zasadach określonych w odrębnych przepisach (art. 92 §4 K.p.), tj. w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Ustawa ta ponadto wskazuje (art. 61), iż prawo do zasiłków w niej określonych i ich wysokość ustalają oraz zasiłki te wypłacają płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych. W pozostałych przypadkach obowiązek ten spoczywa na Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Liczbę ubezpieczonych, o której mowa wyżej, ustala się według stanu na dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego, a w stosunku do płatników składek, którzy na ten dzień nie zgłaszali nikogo do ubezpieczenia chorobowego - według stanu na pierwszy miesiąc, w którym dokonali takiego zgłoszenia.

Wypłacane pracownikowi wynagrodzenie chorobowe jest przychodem ze stosunku pracy i należy je opodatkować na takich samych zasadach, jak pozostałe przychody z tego tytułu uzyskane. Od takiego wynagrodzenia nie nalicza się jedynie składek na ubezpieczenie społeczne (art. 18 ust. 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa).

Nieco inaczej jest w przypadku zasiłku chorobowego. Ten nie stanowi bowiem u pracownika przychodu ze stosunku pracy, a przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof).

Od wypłaconego zasiłku chorobowego swojemu pracownikowi pracodawca (jako płatnik) jest obowiązany pobrać zaliczkę na podatek dochodowy. Wynika to wprost z art. 31 updof, w którym to czytamy: Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy(…).

Zasady opodatkowania powyższych zostały natomiast określone w art. 32 updof. Są one identyczne jak w przypadku obliczania zaliczki na podatek od wynagrodzenia. Należy jedynie pamiętać, iż w odniesieniu do zasiłku chorobowego nie stosuje się pracowniczych kosztów uzyskania przychodu. Te bowiem zostały przewidziane jedynie dla przychodów ze stosunku pracy, a zasiłek chorobowy jest przychodem z innych źródeł. Jeżeli natomiast w danym miesiącu pracownik uzyskał zarazem przychód ze stosunku pracy (np. wynagrodzenie chorobowe) i zasiłek chorobowy, koszty uzyskania przychodów stosuje się wyłącznie w odniesieniu do przychodu ze stosunku pracy.

Kwota zasiłku chorobowego nie stanowi natomiast podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne (art. 18 ust. 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa) oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne (art. 81 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych).

Przykład
W miesiącu lipcu 2009 r. pracownik uzyskał od danego pracy jedynie zasiłek chorobowy w wysokości 2 000 zł. Zakład pracy posiada także złożone przez tego pracownika oświadczenie upoważniające do pomniejszania miesięcznej zaliczki na podatek o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej. Pracodawca wykonał następujące obliczania przy ustalaniu kwoty do wypłaty (przy założeniu, iż właściwa stawka podatku dla tego pracownika wynosi 18%):

• podstawa obliczenia zaliczki na podatek dochodowy: 2 000 zł
• zaliczka na podatek dochodowy:
  (2 000 zł x 18%) – 63,33 zł = 296,67 zł
• zaliczka podlegająca wpłacie do urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych: 297 zł
• do wypłaty:
  2 000 zł – 297 zł = 1 703 zł