Wynajem mieszkania a zwrot VAT w budownictwie

Przeczytaj także: Zwrot VAT w budownictwie: limity na I kw. 2008 r.

Rozpatrzmy następującą sytuację: Pan Piotr uzyskuje przychody z umowy o pracę, mieszka w bloku. Jednocześnie wynajmuje swoje drugie mieszkanie osobom trzecim. Posiada także działkę budowlaną na obrzeżach miasta, na której zamierza wybudować budynek mieszkalny. Zakupu materiałów budowlanych będzie dokonywał sam. Wydatki te zostaną udokumentowane fakturami VAT na jego imię i nazwisko. W budynku tym nie zamierza jednak mieszkać a wynajmować go (podobnie jak drugie mieszkanie) osobom trzecim na cele mieszkaniowe. Czy w takiej sytuacji będzie mu przysługiwało prawo do odzyskania części podatku VAT zapłaconego przy zakupie materiałów budowlanych?

Zasady zwrotu części tego podatku reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym. Art. 3 ust. 1 tej ustawy mówi, iż osoba fizyczna ma prawo do zwrotu części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych w związku z:

1. budową budynku mieszkalnego;
2. nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstał lokal mieszkalny spełniający wymagania określone w odrębnych przepisach;
3. remontem budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego.

Zwrot ten dotyczy wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych, które do dnia 30 kwietnia 2004 r. były opodatkowane stawką podatku VAT w wysokości 7%. Dokumentem stanowiącym podstawę do odliczenia kwoty zwrotu jest faktura wystawiona dla osoby fizycznej.

Art. 4 ust. 1 ustawy mówi ponadto, iż prawo do zwrotu przysługuje jednak pod warunkiem, że osoba fizyczna lub jej małżonek nie dokonywali czynności opisanych wyżej (czyli budowa domu, rozbudowa istniejącego itd.), jako podatnicy podatku od towarów i usług, w celu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Najem nieruchomości na cele mieszkalne przez osoby fizyczne na własny rachunek jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, przy czym korzysta on ze zwolnienia przedmiotowego w tym podatku (najem i dzierżawa nieruchomości mieszkalnych na cele mieszkalne zostały wymienione w załączniku nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług). Nie jest to jednak równoznaczne z tym iż czynność ta w ogóle nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Tym samym budując budynek mieszkalny w celu jego wynajmowania, podatnik ponosi wydatki w celu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Co za tym idzie, zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym, w takiej sytuacji podatnikowi nie przysługuje zwrot części zapłaconego podatku VAT od zakupu materiałów budowlanych służących do wybudowania tej nieruchomości.