KIMSF 18 a przychód z aktywów od klientów

Przeczytaj także: Rzeczowe aktywa trwałe w księgach rachunkowych

KIMSF 18 ma zastosowanie do wszystkich umów, w ramach których jednostka otrzymuje od swoich klientów składniki rzeczowego majątku trwałego (lub środki pieniężne przeznaczone na budowę takiego składnika), które muszą być następnie wykorzystane do przyłączenia klientów do sieci lub do zapewnienia im ciągłego dostępu do dostaw towarów i/lub usług. Interpretacja będzie miała zastosowanie, również w przypadku gdy składnik aktywów został przekazany nie przez bezpośredniego odbiorcę dóbr i usług, lecz przez inną stronę (np. dewelopera przekazującego składnik aktywów zakładowi energetycznemu, faktycznym odbiorcą energii będzie zaś mieszkaniec lub użytkownik budynku lub lokalu). Interpretacja określa bowiem dla uproszczenia "klienta" jako jednostkę przekazującą składnik aktywów.

Jednostka otrzymująca zgodnie z umową składnik rzeczowego majątku trwałego powinna określić, czy dany składnik kwalifikuje się do wprowadzenia go do ewidencji bilansowej, tj. czy spełnia definicję składnika aktywów, zawartą w Założeniach koncepcyjnych. Oznacza to, że aby móc ująć składnik aktywów, jednostka musi przede wszystkim sprawować nad nim kontrolę.

Przeniesienie praw własności nie jest równoznaczne z przeniesieniem kontroli nad danym składnikiem. Konieczna jest więc analiza warunków zawartych w umowie, wszystkich faktów i okoliczności towarzyszących transakcji. Jeżeli na przykład jednostka nie ma prawa decydowania o zastosowaniu danego składnika aktywów, gdyż z umowy wynika konieczność świadczenia usługi lub dostawy towaru, ale ma możliwość decydowania o sposobie jego eksploatacji, utrzymania, remontowania i wymiany, to może to być przesłanką do stwierdzenia, że to jednostka sprawuje kontrolę nad tym składnikiem aktywów, a nie jej klient.

Definicja składnika aktywów zawarta w Założeniach koncepcyjnych stawia przed danym zasobem również warunek generowania przyszłych korzyści ekonomicznych. W tej kwestii nie ma wątpliwości - przedsiębiorstwo użyteczności publicznej, dzięki otrzymanej instalacji, czerpać będzie przychody ze sprzedaży dóbr i usług za pośrednictwem tej instalacji (np. tego przyłącza).

W chwili gdy jednostka stwierdzi, że przekazany przez klienta składnik rzeczowego majątku trwałego kwalifikuje się do ujęcia jako składnik aktywów, interpretacja nakazuje ujęcie tego składnika zgodnie z MSR 16 - Rzeczowy majątek trwały, co w tym przypadku oznacza wycenę w jego wartości godziwej na moment początkowego ujęcia. Następnie wartość ta powinna być pomniejszana o odpisy amortyzacyjne dokonywane według stawki wynikającej z okresu użyteczności ekonomicznej środka.

Zgodnie z KIMSF 18 uznaje się, że jednostka sprzedała usługę w zamian za otrzymane aktywa. Istotne w tym momencie jest ustalenie, czy środek trwały został przekazany w zamian za jedną czy więcej możliwych do wydzielenia usług. Jednostka zobowiązana jest wyodrębnić wszystkie usługi nadające się do oddzielnego zidentyfikowania i ująć do rachunku zysków i strat odpowiednią część przychodu w momencie, gdy dana usługa zostanie dostarczona. W celu przyporządkowania każdej wykonanej usłudze właściwej części przychodów wskazane jest użycie metody względnej wartości godziwej lub kosztu plus uzgodniona marża.

KIMSF 18 prezentuje wskazówki pozwalające wyodrębnić podłączenie do sieci jako oddzielną usługę. Ma to miejsce, gdy:

• usługa stanowi dla klienta odrębną wartość,
• przyłączenie do sieci nie jest bezpośrednio związane ze świadczeniem dalszych usług ciągłych, a opłata za korzystanie z dostaw dóbr i usług jest pobierana w tej samej wysokości, jak w przypadku innych klientów,
• wartość godziwą usługi można wiarygodnie określić.

Tak zdefiniowana usługa stanowi odrębne zlecenie, co oznacza, że w momencie jego realizacji należy ująć przychód w rachunku zysków i strat. Jeżeli natomiast rozważamy przypadek świadczenia stałego dostępu do określonego zakresu dóbr i usług, wówczas warunki umowy będą wyznaczały okres, w którym należy ujmować przychód. W przypadku gdy umowa nie wyznacza okresu, przychody ujmuje się w okresie nie dłuższym niż czas ekonomicznej użyteczności otrzymanego składnika aktywów.

W przypadku otrzymania środków pieniężnych od klientów na pokrycie kosztów budowy określonych urządzeń sposób postępowania przedstawia się analogicznie. Jednostka zobowiązana jest określić, czy składnik aktywów, który zostanie wybudowany, spełnia definicję aktywów - a w szczególności, czy jednostka będzie miała nad nim kontrolę. Jeżeli odpowiedź na powyższe pytanie jest pozytywna, wówczas należy na moment zaliczenia otrzymanych środków pieniężnych ująć przychód tego okresu, zgodnie z procedurą omówioną w poprzednim paragrafie.


W publikacji „Nowe Standardy Sprawozdawczości” znajdziesz praktyczne rady jak bezpiecznie przejść z UoR na MSR/MSSF i dalej je stosować! Dowiesz się o planowanych zmianach w przepisach oraz o konsekwencjach wprowadzenia nowych.