Darowizna: VAT należny a koszty firmy

Przeczytaj także: Środek trwały w spadku lub darowiźnie: amortyzacja 2018

Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega dostawa towarów i świadczenie usług. Przez dostawę towarów z kolei rozumie się m.in. przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części (art. 7 ust. 2 ustawy o VAT).
Co za tym idzie, jeżeli podatnik dokona darowizny towarów, przy nabyciu których przysługiwało mu odliczenie podatku VAT, to z tytułu tej czynności będzie musiał wykazać VAT należny. W tym celu powinien wystawić fakturę wewnętrzną, która to powyższe udokumentuje. Wyjątkiem od tej reguły są prezenty o małej wartości, czy drukowane materiały reklamowe i informacyjne oraz próbki.

Co zaś się tyczy zaliczania podatku od towarów i usług do kosztów uzyskania przychodów, z reguły taka możliwość nie występuje. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w niektórych sytuacjach dopuszcza jednak odniesienie podatku VAT w koszty. Tyczą się one jednak głównie podatku naliczonego, a nie należnego. Jak bowiem wskazuje art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a) tej ustawy, kosztem takim jest podatek naliczony:

• jeżeli podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług,
• w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej

Jednakże, jak wskazuje art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. b) tejże ustawy, kosztem uzyskania przychodu może być także podatek należny, ale tylko w przypadku:

• importu usług oraz wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jeżeli nie stanowi on podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług (z pewnymi nielicznymi wyjątkami)
• przekazania lub zużycia przez podatnika towarów lub świadczenia usług na potrzeby reprezentacji i reklamy, obliczony zgodnie z odrębnymi przepisami

Kosztem może być także ta część podatku VAT, która nie powiększyła wartości początkowej środka trwałego, wartości niematerialnej i prawnej bądź innej rzeczy lub prawa niezliczonych do powyższych, w tej części, w jakiej dokonano korekty powodującej zmniejszenie podatku odliczonego zgodnie z art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług (tzw. roczna korekta VAT, którą są zobowiązani ustalać podatnicy prowadzący zarówno sprzedaż opodatkowaną jak i zwolnioną z tego podatku).

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie mówią natomiast nic o możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów podatku VAT z tytułu dokonanej darowizny. Tym samym z uwagi na fakt, iż wyjątki od ogólnej zasady stanowią katalog zamknięty, należy uznać, iż w przypadku darowizny tego podatku do kosztów podatkowych zaliczyć nie można.