Kiedy wspólne rozliczenie podatkowe małżonków?

Przeczytaj także: Roczne rozliczenie PIT osoby samotnie wychowującej dzieci

Szczegółowe uregulowania powyższej kwestii znalazły się w art. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak wskazano wyżej, wspólne rozliczenie jest obwarowane różnymi ograniczeniami. Pierwsze z nich mówi, iż małżonkowie muszą pozostawać w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy. Tym samym jeżeli w trakcie roku podatnicy wzięli ślub lub rozwiedli się, przywilej ten im nie przysługuje. Bez znaczenia pozostaje tutaj fakt, czy do pozostawania w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy zabrakło im dnia, tygodnia czy miesiąca.

Drugi warunek wskazuje, iż pomiędzy takimi małżonkami przez cały rok musi istnieć wspólność majątkowa. Tutaj zasadę tę należy traktować tak samo jak poprzednią. A zatem chociażby bardzo krótka rozdzielność majątkowa w trakcie roku powoduje utratę prawa do preferencyjnego rozliczenia.

Kolejny ograniczenie mówi, iż w stosunku do małżonków nie mogą mieć zastosowania przepisy w zakresie podatku liniowego, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem opodatkowanych w ten sposób przychodów z najmu, podnajmu, dzierżawy i innych umów o podobnym charakterze uzyskiwanych poza prowadzoną działalnością gospodarczą) i ustawy o podatku tonażowym. Zatem, jeżeli którykolwiek z małżonków prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym, ryczałtem ewidencjonowanym czy też kartą podatkową, wspólne rozliczenie nie jest możliwe, nawet w sytuacji gdy nie wystąpiły z tego tytułu żadne przychody/dochody.

Następny warunek to złożenie wniosku przez małżonków o wybraniu wspólnego rozliczenia. Nie jest tutaj jednak wymagane żadne dodatkowe oświadczenie. Wniosek taki bowiem to nic innego jak zaznaczenie właściwego kwadratu na zeznaniu rocznym. Należy jednak pamiętać, iż wniosek taki wyrażony w zeznaniu należy złożyć w terminie określonym dla składania tego zeznania (30 kwietnia następnego roku). Innymi słowy małżonkowie mogą skorzystać ze wspólnego opodatkowania, o ile złożą odpowiednio wypełnione zeznanie do końca kwietnia następnego roku podatkowego (czyli w przypadku dochodów za rok 2008 – do 30 kwietnia 2009 r.).

Wspólne zeznanie roczne składa się w urzędzie skarbowym właściwym dla małżonków. Jeżeli natomiast podlegają oni różnym urzędom, zeznanie to należy złożyć w urzędzie skarbowym właściwym dla jednego z nich. Do drugiego natomiast warto wysłać informację, iż podatnik rozliczył się wspólnie z małżonkiem w urzędzie skarbowym dla niego właściwym.

Powyższe ma zastosowanie w odniesieniu do podatników, którzy podlegają w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Nie oznacza to jednak, że tylko tacy podatnicy mogą się wspólnie rozliczyć.

Poczynając od rozliczeń za rok 2008 ustawodawca wprowadził pewne zmiany w tym zakresie. Otóż dodany art. 6 ust. 3a ustawy wskazuje, iż wspólne opodatkowanie ma także zastosowanie do:

1. małżonków, którzy mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej,
2. małżonków, z których jeden podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Rzeczypospolitej Polskiej a drugi ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej

- jeżeli osiągnęli podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychody w wysokości stanowiącej łącznie co najmniej 75 % całkowitego przychodu osiągniętego przez oboje małżonków w danym roku podatkowym i udokumentowali certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

Ponadto wniosek o łączne opodatkowanie dochodów małżonków, między którymi istniała w roku podatkowy wspólność majątkowa, może być złożony także przez podatnika, który:

1. zawarł związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, a jego małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego,
2. pozostawał w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, a jego małżonek zmarł po upływie roku podatkowego przed złożeniem zeznania podatkowego

W takiej sytuacji trzeba oczywiście spełniać warunki opisane wyżej.