Ulga na budowę mieszkań pod wynajem a śmierć podatnika

Przeczytaj także: Do końca 2006 r. dotacja nie była przychodem

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W zapytaniu wnioskodawca wskazał, że jego ojciec w latach 1997-2000 wybudował budynek mieszkalny wielorodzinny z przeznaczeniem znajdujących się w nim co najmniej pięciu lokali mieszkalnych na wynajem. Budynek został przyjęty do użytkowania w październiku 2000 r. Ojciec wnioskodawcy wynajął mieszkanie osobom nie należącym do I grupy podatkowej w myśl ustawy o podatku od spadków i darowizn. Kwoty wydatkowane na budowę odliczył od podstawy opodatkowania zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W kwietniu 2001 r. zmarł. Wnioskodawca odwiedził po nim spadek, w skład którego wchodziła m.in. powyższa nieruchomość. Od 2000 r. lokale w tym budynku są nieprzerwalnie wynajmowane. Obecnie pojawiają się jednak potencjalni nabywcy na te mieszkania. W związku z powyższym wnioskodawca zadał pytanie, czy może zbyć tę nieruchomość przed upływem 10 lat bez utraty prawa do ulgi, z której korzystał jego ojciec? Organ podatkowy zgodził się w tej kwestii ze stanowiskiem wnioskodawcy i odstąpił na mocy art. 14c §1 Ordynacji podatkowej od uzasadnienia prawnego tego stanowiska. A było ono następujące:

„(…) Zgodnie z art. 7 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ordynacja podatkowa podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. Obowiązek podatkowy jest więc ściśle związany z konkretną osobą, która wkroczyła w zakres obowiązku określonego ustawą. Art. 4 Ordynacji podatkowej stanowi, że obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.

Zgodnie z art. 922 § 1 kodeksu cywilnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. Odpowiedzialność spadkobierców uregulowana została w art. 97 - 106 Ordynacji. Przepisy te zakładają sukcesję majątkowych praw i obowiązków, czyli ich przejście na spadkobierców.

Prawa te, to m.in. prawa do zwrotu nadpłat, ulgi do zrealizowania przez następców, natomiast obowiązki obejmują zobowiązania podatkowe, które powstały za życia spadkodawcy (czy to z mocy prawa czy też w drodze wydanych decyzji) jak też te, które są przedmiotem toczącego się postępowania (spadkobierca wówczas wchodzi w miejsce strony). Przepis art. 98 § 1 i 2 Ordynacji określa zakres tej odpowiedzialności, który obejmuje:

* zobowiązania podatkowe,
* zaległości, odsetki, zaliczki pobrane przez płatnika, opłatę prolongacyjną, koszty postępowania podatkowego, koszty upomnienia, koszty postępowania egzekucyjnego.

W zakresie tym nie mieszczą się obowiązki dotyczące zwrotu ulgi zrealizowanej przez spadkodawcę w związku z niespełnieniem warunków do ulgi. Ponadto należy zauważyć, że zgodnie z art. 100 Ordynacji o odpowiedzialności spadkobiercy orzeka organ podatkowy w odrębnej decyzji, a w decyzji tej określa wysokość znanych w dniu otwarcia spadku zobowiązań spadkodawcy, które stanowią długi spadkowe (do orzekania o odpowiedzialności podatkowej stosuje się przepisy o odpowiedzialności za długi spadkowe).

Spełnienie warunku do ulgi w ocenie Wnioskodawcy nie może być zaliczane do długów spadkowych. Długiem mogą pozostawać zobowiązania, które istniały na dzień śmierci spadkodawcy, nie mogą być natomiast zdarzenia przyszłe i niepewne, także spełnienie warunku polegającego na powstrzymaniu się od zbycia lokali wybudowanych pod wynajem przez okres 10 lat.

Na dzień śmierci nie zaistniała okoliczność, z którą ustawodawca wiązałby zwrot uzyskanej ulgi, taką okolicznością nie jest zgon uprawnionego. Trzeba także podkreślić, że z ulgi korzystał podatnik a nie jego spadkobiercy. W przepisie art. 26 ust. 10 ustawy zapisano, że podatnik jest zobowiązany do wykazania w zeznaniu i doliczenia do dochodu roku podatkowego, w którym nastąpiło:

* zbycie budynku, lokalu, udziału we współwłasności,
* wynajem dla osób zaliczanych do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów u stawy o podatku od spadków i darowizn,
* dokonano zamiany przeznaczenia obiektu.

Takie okoliczności nie nastąpiły do dnia śmierci, stąd odliczone kwoty nie podlegały doliczeniu do dochodu i przez spadkodawcę, a tym samym nie wchodziły do masy spadkowej. W ocenie Wnioskodawcy, spełnienie warunków do skorzystania z ulgi należy w tym przypadku postrzegać jako warunki ściśle związane z osobą zmarłego „nieprzechodzące na spadkobierców, co oznacza, że okres 10-letni wyznaczony przez ustawodawcę jako warunek skorzystania z ulgi nie dotyczy spadkobierców. Zbycie nieruchomości przez spadkobierców nie spowoduje więc konsekwencji opisanych w art. 26 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów