Przymusowa sprzedaż gospodarstwa a podatek dochodowy

Przeczytaj także: Wywłaszczenie gruntów a podatek dochodowy

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W zapytaniu podatnik wyjaśnił, że w 2008 r. wraz z siostrą nabyli udział w spadku po zmarłym ojcu wynoszący 0,5 części dla każdego z nich. Spadek ten korzystał ze zwolnienia w podatku od spadków i darowizn. W skład masy spadkowej wchodziło m.in. gospodarstwo rolne wraz z zagrodą i budynkiem mieszkalnym. W domu tym podatnik jest zameldowany i zamieszkuje go od urodzenia. W związku z budową obwodnicy miasta, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad ustaliła lokalizacje drogi ekspresowej, która przebiega przez wskazane wyżej gospodarstwo. Generalna Dyrekcja Dróg i Autostrad poczyniła starania odkupienia od podatnika i jego siostry przedmiotowej nieruchomości za cenę określoną przez rzeczoznawcę majątkowego. W przypadku odmowy sprzedaży zostanie wszczęte postanowienie wywłaszczeniowe. W związku z tym zadano pytanie, czy przychód ze zbycia tej nieruchomości na podstawie umowy kupna sprzedaży (mającej charakter przymusowy, gdyż w razie umowy zostanie wszczęte postępowanie wywłaszczeniowe) będzie opodatkowany podatkiem dochodowym? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy, źródłem przychodu jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Jednakże na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnione z opodatkowania są przychody z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości nabył jej własność w okresie dwóch lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50 % od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Jak wynika z powyższego zwolnienie nie będzie przysługiwać, gdy powyższe warunki dotyczące okresu sprzedaży oraz ceny nabycia będą spełnione łącznie.

W tym miejscu podkreślić należy, iż w analizowanym zdarzeniu przyszłym odpłatne zbycie nieruchomości na rzecz Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad nastąpi wprawdzie przed upływem 2 lat od jej nabycia, ale nieruchomość ta (gospodarstwo rolne) została nabyta przez obecnego właściciela nieodpłatnie w formie spadku, co nie pozwala na ustalenie ceny nabycia nieruchomości.

Skoro zatem brak jest ceny przy nabyciu w drodze spadku, nie będzie spełniony drugi warunek wyłączający przedmiotowe zwolnienie.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że przychód uzyskany przez Wnioskodawcę z tytułu odpłatnego zbycia przedmiotowej nieruchomości (otrzymanej w drodze spadku) na cele uzasadniające jej wywłaszczenie, korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego, stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. A zatem Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu sprzedaży przedmiotowej nieruchomości.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów