Prywatne składniki majątku w firmie: wycena

Przeczytaj także: Budynek na cudzym gruncie jako inwestycja w obcym środku trwałym?

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zabrania wprowadzenia do majątku firmy składników majątku, które wcześniej stanowiły majątek prywatny przedsiębiorcy. Konieczne jest jednak ich prawidłowe wycenienie. Dlaczego?

Otóż wprowadzone do majątku firmy środki trwałe, które wcześniej stanowiły majątek prywatny przedsiębiorcy, będą podlegały amortyzacji. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Co jest bardzo istotne – kosztem takim mogą być jedynie odpisy dokonywane zgodnie z przepisami, czyli m.in. od prawidłowej wartości początkowej. Stąd też bardzo ważne jest prawidłowe ustalenie wartości początkowej środka trwałego. A jak to zrobić w sytuacji, gdy przekazujemy majątek prywatny na potrzeby firmy? Przepisy podatkowe nie przewidują w tej sytuacji specjalnego trybu postępowania. Stosować tym samym należy ogólne zasady (art. 22g ustawy).

Art. 22g ust. 3 ustawy – cena nabycia

W sytuacji, gdy składnik majątku został nabyty w drodze kupna, wartością początkową jest cena nabycia. Przez cenę nabycia rozumie się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku.

Co do zasady zatem do ceny nabycia wlicza się wszelkie wydatki, jakie podatnik poniósł w związku z zakupem danego środka trwałego.

Art. 22g ust. 4 ustawy – koszt wytworzenia.

W razie wytworzenia środka trwałego we własnym zakresie, jego wartością początkową jest koszt wytworzenia. Należy przez niego rozumieć wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.

Nie zawsze jednak da się zastosować jedną z powyższych metod. Przedsiębiorcy mogą bowiem wykorzystywać składniki majątku nabyte dawno temu, do których np. już nie posiadają dowodów zakupu. Co wtedy?

W takich sytuacjach należy stosować odpowiednio przepisy art. 22g ust. 8 i 9.

Pierwszy z tych przepisów wskazuje, że w sytuacji, w której nie można ustalić ceny nabycia środka trwałego, wartość początkową przyjmuje się w wysokości wynikające z wyceny dokonanej przez podatnika, z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji oraz stopnia ich zużycia.

Natomiast drugi przepis wskazuje, że w sytuacji, w której nie można ustalić kosztu wytworzenia środka trwałego, wartość początkową ustala się w wysokości określonej przez biegłego powołanego przez podatnika, z uwzględnieniem cen rynkowych o których mowa wyżej.