Prawo odrębnej własności lokalu a VAT

Przeczytaj także: Gmina nie zapłaci VAT od opłat za dworzec autobusowy

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W zapytaniu wyjaśniono, że budynek mieszkalny został po raz pierwszy zasiedlony w 1982 r. Członek spółdzielni otrzymał w nim przydział lokatorskiego prawa do lokalu po wniesieniu wymaganego wkładu mieszkaniowego. Zajmował go do 2004 r. Natomiast w sierpniu 2004 r. dokonał on zamiany mieszkania z osobą zajmującą mieszkanie w zasobach gminy. Nowy członek także wniósł wymagany wkład mieszkaniowy. Obecnie złożył on wniosek o ustanowienie prawa odrębnej własności. W związku z powyższym zadano pytanie, czy do wyodrębnienia lokatorskiego prawa do lokalu zamieszkałego przez członka zajmującego ten lokal w wyniku dokonania zamiany w 2004 r. będzie miał zastosowanie art. 43 ust. 2 ustawy o VAT? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Pojecie towaru zdefiniowane zostało w art. 2 pkt 6 ww. ustawy. Przepis ten stanowi, że ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

Zgodnie z art. 29 ust. 8 ustawy o VAT jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku.

Zgodnie z art. 153 ust. 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług - przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8, jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004r.Z cyt. wyżej przepisu wynika, iż wyłączeniu spod ustawy o podatku od towarów i usług na mocy art. 153 ust. 2 tej ustawy, podlegają czynności przekształcenia lub ustanowienia odrębnej własności lokalu, w przypadku, gdy ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004r. Celem tego przepisu jest wyłączenie spod ustawy przekształcenia przysługującego członkowi spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienia w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, w odniesieniu do tych lokali, do których spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu zostało ustanowione po raz pierwszy przed dniem 1 maja 2004r. i zostały one zasiedlone przed ta datą.

Ustanowienie po tej dacie ponownie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego objęte jest zakresem art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy, zgodnie z którym zwalnia się od podatku dostawę obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkane po raz pierwszy; zwolnienie nie dotyczy części budynków przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe. Natomiast do przekształcenia prawa lokatorskiego w prawo własności będzie miał zastosowanie przepis art. 153 ust. 2 ww. ustawy, jako że pierwsze zasiedlenie lokalu mieszkalnego i ustanowienie do tego lokalu prawa lokatorskiego miało miejsce jednak przed 1 maja 2004r.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż ustanowienie po raz pierwszy lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego i jego zasiedlenie nastąpiło w 1982r. tj. przed 1 maja 2004r., a zatem ponowne ustanowienie lokatorskiego prawa do tego lokalu w wyniku dokonania w 2004r. zamiany mieszkania jest zwolnione od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy. Natomiast przekształcenie tego prawa na rzecz nowego członka, w trybie art. 29 ust. 8, w prawo odrębnej własności, nie będzie podlegało przepisom ustawy o podatku od towarów i usług, na mocy art. 153 ust. 2.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów