Zeznanie roczne CIT-8. O czym warto pamiętać wypełniając deklarację?

Przeczytaj także: Umorzenie odsetek/pożyczki od wspólnika spółki osobowej

W związku z wydaniem rozporządzenia termin na złożenie CIT-8 przedłużony zostaje dla podatników, których rok podatkowy zakończył się w okresie od dnia 1 grudnia 2021 r. do dnia 28 lutego 2022 r. Zatem dla tych podatników zostało jeszcze niecały miesiąc, aby rozliczyć się z fiskusem za rok poprzedni.

Kluczowymi informacjami przedstawianymi w deklaracji CIT-8 są zasadniczo przychody z zysków kapitałowych oraz przychody z innych źródeł przychodów, a także koszty uzyskania przychodów związane z przychodami z zysków kapitałowych oraz zyskami z pozostałych źródeł. W związku z czym implikuje to potrzebę ich prawidłowego rozpoznania w czasie dla uznania czy powinny zostać uwzględnione w składanej deklaracji. Zwłaszcza, że wątpliwości mogą nasuwać się chociażby ze względu na to, że inaczej traktować należy pewne kategorie kosztów na gruncie prawa podatkowego, a inaczej na gruncie prawa bilansowego.

Dlatego podkreślić należy, że dla celów złożenia tego zeznania wykazywanie przychodów i kosztów odbywa się w oparciu o ustawę o podatku dochodowym od osób prawnych, która dopuszcza w niektórych sytuacjach stosowanie prawa bilansowego, jednak musi stanowić o tym wyraźnie przepis tej ustawy, nie zaś prawo bilansowe. Po pierwsze, na gruncie prawa podatkowego i bilansowego przychody i koszty mogą powstawać w różnych momentach (np. powstanie odsetek czy różnic kursowych, dokonywanie odpisów amortyzacyjnych). Pod drugie, istnieją kategorie, które na gruncie prawa bilansowego przychodem nigdy nie będą, ale już na gruncie prawa podatkowego będą, jak np. przychód z nieodpłatnych świadczeń, który na gruncie prawa podatkowego powstaje, a na gruncie prawa bilansowego już nie.

Czym są przychody podatkowe w rozumieniu ustawy o CIT?

Czym zatem będą przychody w rozumieniu podatkowym – czyli dla omawianej deklaracji podatkowej – w rozumieniu ustawy o CIT?

Ustawa o CIT w art. 12 ust. 1 wskazuje, że przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, „są w szczególności” - po czym wymienione są m.in. otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe; wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze itd.

Zwrot „w szczególności” wskazuje, że nawet jeśli otrzymana wartość nie została wymieniona w art. 12 ust.1 ustawy o CIT to nie można uznać z góry, że przychodem nie jest i że nie ma obowiązku wykazania jej w zeznaniu rocznym. Praktyka orzecznicza wskazuje, że z przychodem będziemy mieć do czynienia w przypadku każdego przysporzenia majątkowego o charakterze trwałym i bezzwrotnym.

Data powstania przychodu podatkowego

Jeżeli już uznamy, że przychód powstał, to kolejnym etapem jest jego prawidłowe rozpoznanie w czasie. Za datę powstania przychodu uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności.

W przypadku usług świadczonych cyklicznie, tzn. w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku.

Jeżeli z kolei żadna z powyższych zasad ustalania daty powstania przychodu nie będzie mogła mieć zastosowania, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.

Jak należy rozpoznawać koszty zyskania przychodów?

Kosztem uzyskania przychodów, na gruncie art. 15 ust. 1 ustawy CIT, są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 – czyli kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów.

Ustawa CIT stanowi, że koszty bezpośrednio związane z przychodami należy rozliczać w roku podatkowym, w którym zostają osiągnięte te przychody. Pamiętać należy, iż koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po dniu sporządzenia sprawozdania finansowego albo złożenia zeznania podatkowego, są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane zeznanie. Natomiast koszty inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami (tzw. koszty pośrednie) są rozliczane w roku, w którym zostały poniesione. Przy czym datą poniesienia kosztu jest dzień ujęcia go w księgach rachunkowych na podstawie faktury lub innego dowodu księgowego.

Warto pamiętać także, że ustawa CIT wprowadza limity zaliczania określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, jak np. limit kosztów finasowania dłużnego, który jeszcze za rok 2021 r. będzie opierał się zarówno na wskaźniku EBITDA oraz kwocie nadwyżki ponad 3 mln złotych (od 2022 r. podatnicy mogą wybrać tylko jedną opcję określania limitu albo wskaźnik EBITDA, albo nadwyżka kosztów ponad 3 mln złotych).

Ostatecznie dochodem ze źródła przychodów będzie nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty będą przekraczać sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów. Powstała strata jest możliwa do odliczenia od dochodu z tego źródła w ciągu 5 kolejnych lat, lecz odliczenie w jednym roku podatkowym nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty. Alternatywnie podatnik ma możliwość obniżyć jednorazowo dochód uzyskany z tego źródła w jednym z najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu lat podatkowych o kwotę nieprzekraczającą 5 mln zł, z kolei nieodliczona kwota przekraczająca limit podlega rozliczeniu w pozostałych latach tego pięcioletniego okresu, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty.

Końcowo dodać należy, że również przedłużony został termin do złożenia sprawozdań finansowych za rok 2021 r. Tutaj datą graniczną również będzie 30 czerwca 2022 r. Co ważne - część informacji dotyczących sprawozdania finansowego może być pomocnych przy wypełnianiu deklaracji CIT-8 (do pobrania: interaktywny druk CIT-8). Trzeba przy tym pamiętać, że to ustawa o CIT determinuje w jaki sposób ma być złożona deklaracja podatkowa, jak rozpoznawać przychody i koszt, i jak klasyfikować je do konkretnego źródła przychodów.