Ulga termomodernizacyjna nie przysługuje na dom małżonka

Przeczytaj także: Instalacja fotowoltaiczna na cudzym domu bez ulgi termomodernizacyjnej

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawczyni jest w związku małżeńskim od 1995 r. Mieszka z mężem w domu (budynku mieszkalnym jednorodzinnym), który został mu przekazany darowizną w 2017 r. Między małżonkami istnieje wspólność majątkowo małżeńska, ale zainteresowana nie jest współwłaścicielem domu.

W 2020 r. małżonkowie zainstalowali instalację fotowoltaiczną, na którą wspólnie ponieśli koszty. Faktura za tę inwestycję została wystawiona przez czynnego podatnika VAT na obojga małżonków. Mąż zainteresowanej pracuje poza granicami kraju i nie rozlicza się z dochodów w Polsce. Z ulgi termomodernizacyjnej chciałaby w związku z tym skorzystać żona. Wnioskodawczyni zadała pytanie, czy odliczenie jest możliwe? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 26h ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.), podatnik będący właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego ma prawo odliczyć od podstawy obliczenia podatku, ustalonej zgodnie z art. 26 ust. 1 lub art. 30c ust. 2, wydatki poniesione w roku podatkowym na materiały budowlane, urządzenia i usługi, związane z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w tym budynku, określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 10, które zostanie zakończone w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek.

W myśl ww. przepisu adresatami ulgi termomodernizacyjnej są podatnicy podatku dochodowego opłacający podatek według skali podatkowej, 19% stawki podatku oraz opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, będący właścicielami lub współwłaścicielami jednorodzinnych budynków mieszkalnych, ponoszący wydatki na realizację przedsięwzięć termomodernizacyjnych. Ponadto, odliczenie przysługuje pod warunkiem zakończenia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w okresie do trzech kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek.

Zgodnie z art. 5a pkt 18b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, budynek mieszkalny jednorodzinny, o którym mowa w ww. art. 26h ust. 1 to budynek mieszkalny jednorodzinny w rozumieniu art. 3 pkt 2a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2019 r., poz. 1186, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 3 pkt 2a ww. ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o budynku mieszkalnym jednorodzinnym należy przez to rozumieć budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku.

Z kolei art. 5a pkt 18c ww. ustawy definiuje przedsięwzięcie termomodernizacyjne jako przedsięwzięcie termomodernizacyjne w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz. U. z 2018 r., poz. 966, z późn. zm.).

W myśl art. 2 pkt 2 ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów użyte w ustawie określenie przedsięwzięcia termomodernizacyjne oznacza przedsięwzięcia, których przedmiotem jest:
a. ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej oraz ogrzewania do budynków mieszkalnych, budynków zbiorowego zamieszkania oraz budynków stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego służących do wykonywania przez nie zadań publicznych,
b. ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, jeżeli budynki wymienione w lit. a), do których dostarczana jest z tych sieci energia, spełniają wymagania w zakresie oszczędności energii, określone w przepisach prawa budowlanego, lub zostały podjęte działania mające na celu zmniejszenie zużycia energii dostarczanej do tych budynków,
c. wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła, w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, w wyniku czego następuje zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do budynków wymienionych w lit. a),
d. całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji.

Katalog wydatków podlegających odliczeniu znajduje się w załączniku do rozporządzenia Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 2489).

Odliczeniu podlegają wydatki na materiały budowlane i urządzenia:
1. materiały budowlane wykorzystywane do docieplenia przegród budowlanych, płyt balkonowych oraz fundamentów wchodzące w skład systemów dociepleń lub wykorzystywane do zabezpieczenia przed zawilgoceniem;
2. węzeł cieplny wraz z programatorem temperatury,
3. kocioł gazowy kondensacyjny wraz ze sterowaniem, armaturą zabezpieczającą i regulującą oraz układem doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin,
4. kocioł olejowy kondensacyjny wraz ze sterowaniem, armaturą zabezpieczającą i regulującą oraz układem doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin,
5. zbiornik na gaz lub zbiornik na olej,
6. kocioł na paliwo stałe spełniający co najmniej wymagania określone w rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwa stałe (Dz. Urz. UE L 193 z dnia 21 lipca 2015 r., s. 100),
7. przyłącze do sieci ciepłowniczej lub gazowej,
8. materiały budowlane wchodzące w skład instalacji ogrzewczej,
9. materiały budowlane wchodzące w skład instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej,
10. materiały budowlane wchodzące w skład systemu ogrzewania elektrycznego,
11. pompa ciepła wraz z osprzętem,
12. kolektor słoneczny wraz z osprzętem,
13. ogniwo fotowoltaiczne wraz z osprzętem,
14. stolarka okienna i drzwiowa, w tym okna, okna połaciowe wraz z systemami montażowymi, drzwi balkonowe, bramy garażowe, powierzchnie przezroczyste nieotwieralne,
15. materiały budowlane składające się na system wentylacji mechanicznej wraz z odzyskaniem ciepła lub odzyskiem ciepła i chłodu.

Odliczeniem objęte są również wydatki na następujące usługi:
1. wykonanie audytu energetycznego budynku przed realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego,
2. wykonanie analizy termograficznej budynku,
3. wykonanie dokumentacji projektowej związanej z pracami termomodernizacyjnymi,
4. wykonanie ekspertyzy ornitologicznej i chiropterologicznej,
5. docieplenie przegród budowlanych lub płyt balkonowych lub fundamentów,
6. wymiana stolarki zewnętrznej np.: okien, okien połaciowych, drzwi balkonowych, drzwi zewnętrznych, bram garażowych, powierzchni przezroczystych nieotwieralnych,
7. wymiana elementów istniejącej instalacji ogrzewczej lub instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej lub wykonanie nowej instalacji wewnętrznej ogrzewania lub instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej,
8. montaż kotła gazowego kondensacyjnego,
9. montaż kotła olejowego kondensacyjnego,
10. montaż pompy ciepła,
11. montaż kolektora słonecznego,
12. montaż systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła z powietrza wywiewanego,
13. montaż instalacji fotowoltaicznej,
14. uruchomienie i regulacja źródła ciepła oraz analiza spalin,
15. regulacja i równoważenie hydrauliczne instalacji,
16. demontaż źródła ciepła na paliwo stałe.

Analiza powyższych przepisów oraz załącznika do wskazanego wyżej rozporządzenia zawierającego wykaz rodzajów materiałów, urządzeń i usług, na które przysługuje ulga prowadzi do wniosku, że wskazana ulga dotyczy wydatków ściśle związanych z termomodernizacją istniejącego budynku, poniesionych na jego docieplenie i modernizację systemu grzewczego.

W myśl art. 26h ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 000 zł w odniesieniu do wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych w poszczególnych budynkach, których podatnik jest właścicielem lub współwłaścicielem.

Stosownie do art. 26h ust. 3 ww. ustawy, wysokość wydatków ustala się na podstawie faktur wystawionych przez podatnika podatku od towarów i usług niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku. Jeżeli poniesione wydatki były opodatkowane podatkiem od towarów i usług, za kwotę wydatku uważa się wydatek wraz z podatkiem od towarów i usług, o ile podatek ten nie został odliczony na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług (art. 26h ust. 4 ww. ustawy).

Natomiast, zgodnie z art. 26h ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczeniu nie podlegają wydatki w części, w jakiej zostały:
1. sfinansowane (dofinansowane) ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej lub zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie;
2. zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub uwzględnione przez podatnika w związku z korzystaniem z ulg podatkowych w rozumieniu Ordynacji podatkowej.

Powyższa regulacja wskazuje na brak możliwości odliczenia wydatków, których podatnik nie poniósł, gdyż zostały mu zrefinansowane (zwrócone). Odliczeniu podlegają te wydatki, których ciężar ekonomiczny ponosi podatnik (uszczuplają jego majątek). Nie ma także możliwości odliczenia wydatków, które w jakiejkolwiek formie pomniejszyły już zobowiązanie podatkowe podatnika.

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono wydatki (art. 26h ust. 6 ww. ustawy).(…)

Mając zatem na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że aby Wnioskodawczyni mogła odliczyć od dochodu poniesione wydatki w ramach ulgi termomodernizacyjnej, wskazanej w art. 26h ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, konieczne jest łączne spełnienie następujących warunków:
• Wnioskodawczyni musi być właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego;
• wydatki muszą być poniesione w roku podatkowym na materiały budowlane, urządzenia i usługi, związane z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w tym budynku, określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 10;
• poniesione wydatki powinny być udokumentowane fakturą (fakturami) wystawioną przez podatnika podatku od towarów i usług niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku, zawierającą w szczególności: dane identyfikujące Wnioskodawczynię, rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz kwotę zapłaty;
• przedsięwzięcie termomodernizacyjne powinno zostać zakończone w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek.

Należy podkreślić, że jeżeli podatnik chce skorzystać z ulgi, która jest jego uprawnieniem a nie obowiązkiem, musi spełnić wszystkie wymagane przepisami warunki. W analizowanej sprawie Wnioskodawczyni nie jest właścicielem ani współwłaścicielem budynku mieszkalnego.

Dokonując zatem analizy wskazanych wyżej przepisów prawa oraz przedstawionego opisu stanu faktycznego stwierdzić należy, że warunkiem koniecznym zastosowania ulgi termomodernizacyjnej jest poniesienie wydatków (kosztów) na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego przez właściciela (współwłaściciela) jednorodzinnego budynku mieszkalnego. Wnioskodawczyni nie będzie miała możliwości odliczenia w zeznaniu podatkowym za 2020 r., w ramach ulgi termomodernizacyjnej wskazanej w art. 26h ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wydatków poniesionych na przedsięwzięcie termomodernizacyjne, związanych z zakupem i montażem instalacji fotowoltaicznej, ponieważ ww. przedsięwzięcie realizowane było w budynku będącym majątkiem odrębnym małżonka Wnioskodawczyni. Pomimo tego, że faktura dokumentująca poniesiony wydatek wystawiona została na Wnioskodawczynię i Jej męża, a małżonkowie pozostają we wspólności majątkowej, oraz że wydatek został poniesiony z majątku wspólnego małżonków, to Wnioskodawczyni nie może skorzystać z odliczenia poniesionych wydatków w ramach przedmiotowej ulgi, ponieważ nie spełniła wszystkich warunków zawartych w powyższym przepisie.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów