Jonizator powietrza w uldze rehabilitacyjnej

Przeczytaj także: Rower rehabilitacyjny odliczysz w rocznym zeznaniu podatkowym

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawczymi jest osobą niepełnosprawną z orzeczonym umiarkowanym stopniem niepełnosprawności z ogólnego stanu zdrowia (orzeczenie Obwodowej Komisji Lekarskiej do Spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia z dnia 4 grudnia 1996 r.). Orzeczenie zostało wydane bezterminowo. Oprócz dotychczasowych schorzeń doszedł obecnie bezdech senny oraz początkowa śródmiąższowa choroba płuc (co potwierdza specjalistyczna diagnostyka).

Od ubiegłego roku wnioskodawczyni stosuje terapię CPAP, przy pomocy aparatu i maski nosowo-gardłowej do każdego snu. Z uwagi na pandemię spowodowaną COVID-19 w 2020 r. podatniczka nie uczestniczyła w zajęciach rehabilitacyjnych, co skutkowało pogorszeniem stanu jej zdrowia. Poszukując terapii i urządzeń ułatwiających codzienne czynności życiowe natrafiła ona na system oczyszczania i jonizacji powietrza stosowany w pomieszczeniach mieszkalnych, który usuwa do 99,9% zanieczyszczeń. Urządzenie to jest wyposażone w 5-poziomowy system filtracji (filtr antybakteryjny , filtr …, filtr antyalergiczny, filtr z węglem aktywnym, filtr antystatyczny) oraz generator jonów ujemnych. Dodatkowo – w kwietniu 2020 r. – po badaniach wnioskodawczyni uzyskała certyfikat potwierdzający wysoką skuteczność separacji mikroorganizmów przenoszonych drogą kropelkową, takich jak SARS-COVID-2.

Wnioskodawczyni dokonała zakupu tego urządzenia z własnych środków, co zostało potwierdzone fakturą VAT. Wspomaga ono podstawowe czynności życiowe zainteresowanej, a mianowicie oddychanie i ma ścisły związek z jej chorobami.

Wnioskodawczyni zadała pytanie, czy jako osoba niepełnosprawna może zakup ten odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) W myśl art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1426 z późn. zm.), podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29-30cb i art. 30da-30f, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 23o, art. 23u, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4-4e, 6 i 21 lub art. 24b ust. 1 i 2, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Stosownie do treści art. 26 ust. 7d ww. ustawy, warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:
1. orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2. decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3. orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

Na podstawie art. 26 ust. 7f ww. ustawy, ilekroć w przepisach ust. 7a jest mowa o osobach zaliczonych do:

1. I grupy inwalidztwa - należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
a. całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo
b. znaczny stopień niepełnosprawności;
2. II grupy inwalidztwa - należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
a. całkowitą niezdolność do pracy albo
b. umiarkowany stopień niepełnosprawności.

Zgodnie z art. 26 ust. 7g ww. ustawy, odliczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 6, może być dokonane również w przypadku, gdy osoba, której dotyczy wydatek, posiada orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez właściwy organ na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących do dnia 31 sierpnia 1997 r.

Przepis art. 26 ust. 7a pkt 3 ww. ustawy stanowi, że za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6, uważa się wydatki poniesione na zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego.

W myśl art. 26 ust. 7b ustawy, wydatki, o których mowa w ust. 7a, podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

Stosownie do art. 26 ust. 7 pkt 4 ww. ustawy wysokość wydatków na cele określone w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 7c, ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie, zawierającego w szczególności: dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego (towar lub usługę), rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz kwotę zapłaty - w przypadkach innych niż wymienione w pkt 1-3.

Mając na względzie art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy stwierdzić, że podatnik w ramach ulgi rehabilitacyjnej może odliczyć od dochodu wyłącznie wydatki na zakup sprzętu lub urządzenia indywidualnego przeznaczenia, niezbędnego w rehabilitacji oraz ułatwiającego wykonywanie czynności życiowych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.

Określenie „indywidualny sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne niezbędne w rehabilitacji” oznacza, że można zaliczyć do nich tylko i wyłącznie sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne, mające cechy sprzętu, urządzeń czy narzędzi o charakterze szczególnym (niestandardowym), konieczne w rehabilitacji osoby niepełnosprawnej i ułatwiające tej osobie wykonywanie czynności życiowych, których utrudnienie wykonania wynika z niepełnosprawności.

Powołany art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wskazuje, że potrzeby wynikające z niepełnosprawności mają wynikać wprost z orzeczenia o zakwalifikowaniu do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, zwłaszcza, że osoba korzystająca z ulgi rehabilitacyjnej może również posiadać decyzję przyznającą rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną (art. 26 ust. 7d pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Związek pomiędzy zakupionym sprzętem, urządzeniem lub narzędziem technicznym, a niepełnosprawnością podatnik powinien wykazać w taki sposób, aby organy podatkowe mogły uznać, że zakupiony przedmiot ułatwia wykonywanie czynności życiowych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, jak również, że pomiędzy rodzajem nabytego przedmiotu, a rodzajem niepełnosprawności podatnika istnieje ścisły związek, np. powinien okazać zaświadczenie lekarskie wystawione przez lekarza specjalistę stosownie do stanu zdrowia osoby niepełnosprawnej i potrzeb indywidualnej rehabilitacji. (…)

Urządzenie do oczyszczania i jonizacji powietrza wspomaga podstawowe czynności życiowe Wnioskodawczyni, a mianowicie oddychanie i ma ścisły związek z jej chorobami.

Według wiedzy Wnioskodawczyni obecnie w rehabilitacji pocovidowej również stosuje się jonizatory powietrza. Przez cały 2020 r. Wnioskodawczyni miała wstrzymaną rehabilitację oraz nie miała możliwości kontaktu ze specjalistą zarówno z zakresu pulmunologii, jak i rehabilitacji. Wydatek na zakup urządzenia do oczyszczania i jonizacji powietrza nie został sfinansowany ze środków zakładowego funduszu osób niepełnosprawnych, ani z NFZ, ani z PFRON-u. Wydatek ten nie został również sfinansowany Wnioskodawczyni z funduszu socjalnego, ani zwrócony w jakiejkolwiek innej formie.

Mając na uwadze powyższe należy zauważyć, że w sytuacji gdy Wnioskodawczyni posiada orzeczenie Obwodowej Komisji Lekarskiej do Spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia z dnia 4 grudnia 1996 r. o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z ogólnego stanu zdrowia i oprócz dotychczasowych schorzeń współistniejących doszedł u niej bezdech senny oraz początkowa śródmiąższowa choroba płuc, co zostało potwierdzone specjalistyczną diagnostyką, to w przypadku gdy zakupione urządzenie filtrująco-jonizujące rzeczywiście ma na celu ułatwienie Wnioskodawczyni wykonywania czynności życiowych stosownie do potrzeb wynikających z jej niepełnosprawności, co Wnioskodawczyni wykazać może np. zaświadczeniem wystawionym przez lekarza specjalistę – poniesione wydatki będzie mogła zakwalifikować do wydatków, o których mowa w art. 26 ust. 7a pkt 3 o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli do wydatków na zakup indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.

Jednakże wskazać należy, że warunkiem dokonania odliczeń od dochodu wydatków na ww. cel – stosownie do art. 26 ust. 7 pkt 4 ww. ustawy – jest posiadanie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie, zawierającego w szczególności: dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego (towar lub usługę), rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz kwotę zapłaty.

W przypadku gdy wydatki na ten cel zostaną częściowo zrefundowane ze środków NFZ lub dofinansowane z funduszów/środków wskazanych w 26 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub zwrócone w jakiejkolwiek innej formie, to Wnioskodawczyni będzie mogła odliczyć od dochodu różnicę pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą która zostanie jej zrefundowana, dofinansowana lub zwrócona w jakiejkolwiek formie.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów