COVID-19: wystarczy kopia certyfikatu rezydencji podatkowej

Przeczytaj także: Co daje certyfikat rezydencji w płatnościach transgranicznych?

Zgodnie z art. 4a pkt 12 ustawy o PDOP, certyfikatem rezydencji jest zaświadczenie o miejscu siedziby podatnika dla celów podatkowych wydane przez właściwy organ administracji podatkowej państwa miejsca siedziby podatnika.

Od dłuższego czasu, organy podatkowe uznają za dozwolone posługiwanie się certyfikatami rezydencji w formie elektronicznej, konieczne jest jednak aby w tejże formie certyfikat został wydany przez uprawnione do tego organy podatkowe danego państwa.

Przez długi czas nie było jednak dopuszczalne posługiwanie się kopiami oryginalnego certyfikatu rezydencji – kwestia ta została poruszona przez Naczelny Sąd Administracyjny, który odwołując się do zwrotu zawartego w art. 4a ust. 12 ustawy o PDOP wskazał, „że chodzi w nim o dokument urzędowy, którego nie może zastąpić kopia nie mająca takiego charakteru, tzn. nie mająca waloru dokumentu urzędowego” (zob. wyrok NSA z 05.01.2011 r., sygn. akt II FSK 1363/09).

Co jednak istotne, dopuszczalne było stosowanie kopii potwierdzonych za zgodność z oryginałem przez uprawnione do tego podmioty, np. notariusza czy też adwokata, radcę prawnego bądź doradcę podatkowego działających w charakterze pełnomocnika (zob. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19.04.2018 r., znak: 0111-KDIB1-2.4010.117.2018.2.BG). Argumentem przytaczanym przez organy podatkowe przeciwko stosowaniu kopii certyfikatów rezydencji jest ryzyko ingerencji w zawarte w nich informacje (zob. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25.11.2019 r., znak: 0111-KDIB1-1.4010.373.2019.2.SG).

W drodze nowelizacji dokonanej na mocy ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2018 poz. 2159), zostały wprowadzone w tej materii pewne zmiany, niewątpliwie korzystne z punku widzenia podmiotów zobowiązanych do występowania w charakterze płatnika.

Zgodnie z wprowadzonym art. 26 ust. 1n ustawy o PDOP, możliwe jest potwierdzenie miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych kopią certyfikatu rezydencji, jednakże wyłącznie jeżeli:

• wypłacane są należności wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o PDOP (przychody z tytułu świadczeń doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze),
• kwota należności wypłacanych na rzecz tego samego podmiotu nie przekracza 10 000 zł w roku kalendarzowym,
• informacje wynikające z kopii certyfikatu nie budzą uzasadnionych wątpliwości co do ich zgodności ze stanem faktycznym.

Zmiana ta, chociaż niewątpliwie w pewien sposób korzystna dla płatników, nie wydaje się jednak wystarczająca, ze względu na ograniczenie możliwości stosowania kopii certyfikatu rezydencji wyłącznie w stosunku do jednej z grup należności objętych obowiązkiem poboru podatku u źródła, jak również niski limit kwotowy określony w tym przepisie. Z tego powodu, możliwości zastosowania omawianej regulacji w praktyce są bardzo ograniczone.

Korzystne dla podatników zmiany zostały jednak wprowadzone w związku z pandemią COVID-19. Na mocy art. 31ya ust. 2 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. 2020 poz. 374 z późn. zm.), w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, a także w okresie kolejnych 2 miesięcy po ich odwołaniu, miejsce zamieszkania i siedziby podatnika dla celów podatkowych może być potwierdzone kopią certyfikatu rezydencji, jeżeli informacje wynikające z przedłożonej kopii certyfikatu rezydencji nie budzą uzasadnionych wątpliwości co do zgodności ze stanem faktycznym.

Wskazana regulacja w zasadzie rozszerza tę wprowadzoną w art. 26 ust. 1n ustawy o PDOP, zdejmując wymogi co do określonego typu należności oraz limitu kwotowego. Aktualne pozostaje ograniczenie dotyczące pewności informacji zawartych w kopii certyfikatu rezydencji.

Chociaż powyższa zmiana powinna być oceniona pozytywnie, należy pamiętać, iż na chwilę obecną ma ona wyłącznie charakter tymczasowy – obowiązuje bowiem do odwołania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii (drugi z tych stanów został wprowadzony do odwołania na mocy rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii – Dz. U. 2020 poz. 491) oraz przez 2 miesiące po ich odwołaniu.

Biorąc pod uwagę powyższe, można zauważyć stopniową tendencję do ograniczania przez organy podatkowe oraz prawodawcę rygorów formalnych związanych z pozyskiwaniem certyfikatu rezydencji. Należy jednak pamiętać, że obecne rozwiązania, pozwalające na szerokie stosowanie kopii certyfikatu rezydencji mają wyłącznie charakter tymczasowy – nie sposób przewidzieć czy w przyszłości zostaną poczynione w tym zakresie stałe zmiany.

Bartosz Suławko, Kierownik zespołu ds. podatków bezpośrednich w ECDP TAX Żuk Komorniczak i Wspólnicy