Wyłączenie samochodu osobowego z firmy bez podatku VAT?

Przeczytaj także: Firmowy samochód ciężarowy używany prywatnie w podatku VAT

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca od 2015 r. prowadzi działalność gospodarczą, a do VAT zarejestrował się w 2017 r. W 2016 r. nabył samochód osobowy na fakturę VAT, który uznał za środek trwały. Samochód jest wykorzystywany zarówno na potrzeby działalności gospodarczej jak i cele osobiste. Przy nabyciu VAT nie został odliczony z uwagi na to, że wnioskodawca nie był czynnym podatnikiem VAT na moment zakupu. Do kosztów uzyskania przychodu Wnioskodawca zaliczał głównie bieżące koszty użytkowania (paliwo, serwis), od 2017 r. odliczając od nich także 50% VAT. Wnioskodawca nie dokonał zakupów droższych części składowych, które powodowałyby trwały wzrost wartości samochodu.

Wnioskodawca zamierza wycofać samochód z działalności gospodarczej bądź przekazać go w darowiźnie najbliższej rodzinie. Zadał pytanie, czy od takiej czynności będzie musiał odprowadzić VAT od wartości rynkowej samochodu? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Syda Productions - Fotolia.com

Przekazanie firmowego samochdu do majątku prywatnego

Przekazanie towaru firmowego na potrzeby własne bądź w darowiźnie, na tle podatku VAT jest traktowane tak samo jak jego sprzedaż, ale tylko wówczas, gdy przy jego nabyciu/wytworzeniu podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Jeżeli zatem przykładowo przedsiębiorca zamierza w ten sposób przekazać samochód osobowy, od którego VAT nie mógł odliczyć, to taka czynność będzie poza tym podatkiem

Z powyższych przepisów wynika, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą tych towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 47 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145, z późn. zm.) część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.

Stosownie do art. 47 § 2 Kodeksu cywilnego, częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.

Czynnością zrównaną z odpłatną dostawą towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy jest także, zgodnie z ust. 2 tego artykułu, przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:
1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny
- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Zatem, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów (przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel), a także wszelkie inne przekazania oraz darowizny wskazane w art. 7 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy, pod warunkiem, że podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych. Tym samym, niespełnienie powyższego warunku jest podstawą do traktowania nieodpłatnego przekazania towarów w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – jako wyłączonego spod zakresu działania ustawy, bez względu na cel, na który zostały one przekazane. (…)

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy należy wskazać, że nieodpłatne przekazanie towaru (nieodpłatne przekazanie towaru na cele osobiste podatnika bądź darowizna członkowi najbliższej rodziny podatnika) podlega opodatkowaniu po łącznym spełnieniu warunków zawartych w art. 7 ust. 2 ustawy, tj. jeżeli:
• dokonujący nieodpłatnego przekazania jest podatnikiem podatku od towarów i usług,
• przekazane towary należą do jego przedsiębiorstwa,
• przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego towaru lub jego części składowych.

Oznacza to, że nieodpłatne przekazanie towarów uznaje się za odpłatną dostawę towarów, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z ich nabyciem, importem lub wytworzeniem, w tym części składowych. Przy czym w przypadku części składowych istotnym jest, czy ich wymiana spowodowała trwały wzrost wartości samochodu. Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu lub wytworzeniu towaru bądź części składowych towaru powodujących podwyższenie wartości towaru, to nieodpłatne przekazanie tych towarów pozostaje poza zakresem opodatkowania (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania), bez względu na cel, na który zostały one przekazane.

Mając na uwadze treść wniosku oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że nieodpłatne przekazanie (wycofanie ze środków trwałych) na cele osobiste Wnioskodawcy bądź darowanie osobie z najbliższej rodziny Wnioskodawcy samochodu osobowego wykorzystywanego w działalności gospodarczej jako środek trwały, będzie dokonywane przez podatnika VAT. Poza tym uznać należy, że przekazanie będzie dotyczyło towaru należącego do przedsiębiorstwa Wnioskodawcy. Jednakże - jak wynika z wniosku - przy nabyciu samochodu Wnioskodawca nie odliczył VAT (nie przysługiwało Mu prawo do odliczenia VAT, gdyż Wnioskodawca nie był wtedy czynnym podatnikiem). Poza tym Wnioskodawca nie dokonał zakupów części składowych, które powodowałyby trwały wzrost wartości samochodu. Tym samym nie został spełniony ostatni z warunków koniecznych do tego, aby nieodpłatne przekazanie przedmiotowego samochodu podlegało opodatkowaniu - nie wystąpiło bowiem prawo do odliczenia podatku naliczonego ani w całości, ani w części przy nabyciu samochodu, jak i Wnioskodawca nie nabywał części składowych powodujących trwały wzrost wartości samochodu. Wskazać należy, że dla zastosowania art. 7 ust. 1 w związku z art. 7 ust. 2 ustawy nie ma znaczenia odliczenie przez Wnioskodawcę 50% podatku od nabywania paliwa oraz usługi serwisu, ponieważ - jak wskazał sam Wnioskodawca - są to bieżące koszty użytkowania ww. samochodu, które nie podnoszą jego wartości.

W takich okolicznościach należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że wycofując samochód z działalności gospodarczej na własne potrzeby lub darując go osobie z najbliższej rodziny, na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy Wnioskodawca nie ma obowiązku opodatkowania takiego przekazania, ponieważ w momencie nabycia samochodu Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT oraz Wnioskodawca nie montował w tym samochodzie części składowych, które podnosiłyby jego wartość rynkową.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów