Podatek dochodowy: samochód osobowy w szkole nauki jazdy

Przeczytaj także: Umowa leasingu operacyjnego: zmiany zasad ubezpieczenia

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca prowadzi ośrodek szkolenia kierowców. Wykorzystywane w tej działalności samochody osobowe należą do jej majątku (stanowią środki trwałe) i zostały przystosowane do nauki jazdy, tj. wyposażone w dodatkowe pedały, na ich dachu zamontowano tablicę z literą „L” a na drzwiach informacje o ośrodku szkolenia kierowców.

Wnioskodawca jest zwolniony z podatku VAT. Nie prowadzi ewidencji przebiegu pojazdu dla powyższych samochodów, które jednakże wykorzystywane są wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej – czyli do nauki jazdy.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy z tytułu eksploatacji tych samochodów do kosztów podatkowych może zaliczać 100% czy 75% ponoszonych wydatków? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Andrzej Tokarski - Fotolia.com

Szkoła nauki jazdy rozlicza pełne wydatki na eksploatację samochodu

Czynni podatnicy VAT, aby w pełni móc zaliczać do kosztów podatkowych wydatki ponoszone na eksploatację firmowych samochodów osobowych, muszą wykorzystywać je jedynie na potrzeby działalności gospodarczej i zaprowadzić do nich VAT-owską ewidencję przebiegu pojazdu. Ten ostatni obowiązek nie ciąży na podatnikach zwolnionych z VAT, czyli np. szkołach nauki jazdy.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowoskutkowym z osiąganymi przychodami. Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

Aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą zostać spełnione następujące warunki:
• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 wskazanej ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Generalnie należy przyjąć, że kosztami uzyskania przychodów prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z tą działalnością, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów wskazanej ustawy nie podlegają wyłączeniu z tych kosztów. Przy czym związek przyczynowy między poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Ustawa z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2159; dalej: „ustawa zmieniająca”) wprowadziła z dniem 1 stycznia 2019 r. zmiany dotyczące m.in. zasad ujmowania w kosztach uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej wydatków eksploatacyjnych związanych z samochodem osobowym, wykorzystywanym także do celów prywatnych.

Do normy wskazanej w treści art. 23 ust. 1 dodano pkt 46a, zgodnie z którym, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów 25% poniesionych wydatków, z zastrzeżeniem pkt 36, z tytułu kosztów używania samochodu osobowego, innego niż określony w pkt 46, na potrzeby prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej – jeżeli samochód osobowy jest wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika.

Z uzasadnienia do wskazanej wyżej ustawy zmieniającej wynika, że wszelkie wydatki związane z korzystaniem z samochodu osobowego służącego podatnikowi także do innych celów niż działalność gospodarcza podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w wysokości 75% tych wydatków. Możliwość zaliczenia do kosztów 100% takich wydatków dotyczy tylko wykorzystywania samochodu osobowego wyłącznie w prowadzonej działalności gospodarczej, przy czym podatnik musi prowadzić ewidencję potwierdzającą wykorzystywanie samochodu osobowego wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika (wykorzystana może być w tym zakresie ewidencja stosowana dla celów podatku VAT).

Zgodnie z dyspozycją art. 23 ust. 5f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku nieprowadzenia przez podatnika ewidencji, o której mowa w art. 86a ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, uznaje się, że samochód osobowy jest wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika.

Stosownie natomiast do art. 23 ust. 5g cytowanej ustawy, przepisu ust. 5f nie stosuje się, jeżeli podatnik na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie jest obowiązany do prowadzenia takiej ewidencji, z wyjątkiem przypadku, gdy brak tego obowiązku wynika z art. 86a ust. 5 pkt 2 lit. a) ustawy o podatku od towarów i usług.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.), w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86a ust. 5 pkt 2 lit. b) tej ustawy, warunku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu nie stosuje się w przypadku pojazdów samochodowych, w odniesieniu do których podatnikowi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków z nimi związanych.

Z całokształtu przytoczonych wyżej regulacji wynika, że podatnik nie musi prowadzić ewidencji przebiegu pojazdu, jeżeli na podstawie przepisów ustawy od towarów i usług nie jest zobowiązany do prowadzenia takiej ewidencji, np. w przypadku zwolnienia przedmiotowego z tego podatku, gdyż w takiej sytuacji podatnikowi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. (…)

W związku z powyższym, stwierdzić należy, że skoro Wnioskodawca używa opisane samochody osobowe (samochody firmowe) wyłącznie dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, a przy tym nie jest podatnikiem podatku VAT i nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu, ma wówczas prawo do uwzględniania w kosztach podatkowych wydatków z tytułu ich używania w wysokości 100% ponoszonych kosztów.

Innymi słowy, koszty uzyskania przychodu związane z używaniem przedmiotowych samochodów osobowych w prowadzonej przez Wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej mogą być rozliczane w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w wysokości 100% ponoszonych wydatków eksploatacyjnych.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów