Zwrot składek ZUS w rozliczeniu rocznym

Przeczytaj także: Odliczenie ulg podatkowych w PIT-28 przy różnych stawkach ryczałtu

Załóżmy dla przykładu że w 2019 r. Pan Jan prowadził działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem ewidencjonowanym. W październiku 2019 r. otrzymał z ZUS zwrot nadpłaconych składek społecznych oraz składki zdrowotnej za rok 2018. Wówczas jednakże rozliczał podatek z firmy na zasadach ogólnych wg skali podatkowej (i składki te ujął w PIT-36 za ten właśnie rok). Jak obecnie powinien rozliczyć ich zwrot?

W ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym nie znajdziemy wprost przepisów mówiących o tym, że przychód ryczałtowca przed opodatkowaniem ulega pomniejszeniu o zapłacone składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe. W tym zakresie bowiem ustawa ta odnosi się do art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tutaj w pkt 2 mówi się właśnie o m.in. o składkach określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zapłaconych w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących – za wyjątkiem składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy, oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku (art. 11 ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym).

Co się natomiast tyczy odliczenia składki zdrowotnej, to art. 13 ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym mówi, że obliczony ryczałt w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaconej przez podatnika, o której mowa w art. 27b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, jeżeli nie została odliczona od podatku dochodowego. Przytoczony art. 27b mówi o ograniczeniach w odliczeniu. I tak podatek pomniejszą jedynie składki zapłacone, w wysokości nie większej niż 7,75% podstawy ich wymiaru, o ile podstawa ta nie sanowi przychodu zwolnionego od podatku czy od którego zaniechano poboru podatku.

Z drugiej strony, w przypadku otrzymania zwrotu zapłaconych wcześniej składek z ZUS, ustawodawca wymaga ich doliczenia do podstawy opodatkowania podatkiem bądź samego podatku (w zależności od tego, z którymi składkami mamy do czynienia).

Zgodnie z art. 21 ust. 2a ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym, jeżeli podatnik, obliczając podatek należny, dokonał odliczeń od przychodu lub ryczałtu, a następnie otrzymał zwrot odliczonych kwot (w całości lub w części), w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot, dolicza odpowiednio kwoty poprzednio odliczone.

Z przytoczonej regulacji wynikają trzy istotne kwestie. Po pierwsze doliczyć do przychodu bądź podatku trzeba jedynie te składki, które wcześniej zostały odliczone. Po drugie doliczenia takiego nie dokonuje się w trakcie roku na etapie liczenia „zaliczek” na podatek, a dopiero w rocznym PIT. I wreszcie po trzecie doliczenia dokonuje się w zeznaniu podatkowym za rok, w którym składki zostały zwrócone.

W rezultacie Pan Jan otrzymany zwrot składek emerytalno-rentowych oraz składki zdrowotnej jest obowiązany rozliczyć w składanym PIT za rok 2019 pomimo tego, że wartości te zostały odliczone podczas korzystania z opodatkowana na zasadach ogólnych wg skali podatkowej. Zatem w składanym PIT-28 za 2019 r. powiększy on wykazany z działalności gospodarczej przychód o kwotę zwróconych składek na ubezpieczenie społeczne, a wyliczony zryczałtowany podatek o kwotę zwróconej składki na ubezpieczenie zdrowotne - odliczonych uprzednio w PIT-36 za 2018 r.