Składanie deklaracji VAT w okresie zawieszenia działalności

Przeczytaj także: Zawieszona działalność: ewidencjonowanie zaliczek na kasie fiskalnej

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Od lutego 2019 r. wnioskodawca (czynny podatnik VAT) zawiesił działalność gospodarczą. Nadal jednakże otrzymuje faktury za najem lokalu i podtrzymywania łącza energii elektrycznych oraz raz w roku fakturę za program komputerowy do wysyłania deklaracji VAT-7 i plików JPK.

Zainteresowany zadał pytanie, czy w takiej sytuacji może składać w okresie zawieszenia deklaracje VAT, w których odliczy podatek od powyższych zakupów? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2018 r., poz. 2174 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).

Kliknij, aby powiekszyć

fot. johan10 - Fotolia.com

Deklaracje VAT gdy zawieszenie firmy

W okresie zawieszenia działalności gospodarczej podatnicy są zwolnieni z obowiązku składania deklaracji VAT. Formularze takie trzeba jednak wypełniać, gdy wystąpi VAT należny. Nadto podatnik jest uprawniony do ich wysyłania, jeżeli występuje u niego prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W świetle przywołanych przepisów stwierdzić należy, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Odliczeniu podlega zatem podatek naliczony, który będzie związany z transakcjami opodatkowanymi, tj. takimi, których następstwem jest określenie podatku należnego. Wskazana zasada wyłącza jednocześnie możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku świadczenia czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi. Prawo do odliczenia przysługuje także w przypadku, gdy w danym okresie rozliczeniowym podatnik nie wykonywał czynności opodatkowanych, jednak w związku z brakiem podatku należnego, który obniża się o podatek naliczony, podatnik ma prawo do przeniesienia tego podatku na następny okres rozliczeniowy.

Jak stanowi art. 99 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10, art. 130c i art. 133.

W myśl art. 99 ust. 7a ustawy o VAT, w przypadku zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów dotyczących zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej podatnicy nie mają obowiązku składania deklaracji, o których mowa w ust. 1 i 2, za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy.

Natomiast zgodnie z art. 99 ust. 7b ustawy o VAT, zwolnienie z obowiązku składania deklaracji podatkowych, o którym mowa w ust. 7a, nie dotyczy:
1. (uchylony)
2. podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów;
3. podatników dokonujących importu usług lub nabywających towary - w zakresie których są podatnikiem;
4. okresów rozliczeniowych, w których zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego;
5. okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz za które jest obowiązany dokonać korekty podatku naliczonego.

Należy zauważyć, że ustawa o VAT nie definiuje pojęcia „zawieszenie działalności”. Kwestia ta została uregulowana m.in. w przepisach ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 z późn. zm.).

Należy wskazać, że zgodnie z przepisem art. 23 ust. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy.

Z kolei, w myśl art. 25 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Natomiast zgodnie z art. 25 ust. 2 ustawy Prawo przedsiębiorców, w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca:
1. może wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów;
2. może przyjmować należności lub obowiązek regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
3. może zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;
4. ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej;
5. wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa;
6. może osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej;
7. może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą.
8. może powołać albo odwołać zarządcę sukcesyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (Dz.U. poz. 1629).

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy stwierdzić, że zawieszenie działalności gospodarczej samo w sobie nie stanowi zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej przez podatnika. Podatnik, który zawiesza prowadzenie działalności gospodarczej na pewien czas, nadal pozostaje podatnikiem, z tym że w okresie zawieszenia wykonywania działalności przedsiębiorca nie prowadzi aktywnej działalności. Zgłoszenie zawieszenia działalności gospodarczej nie oznacza zatem ustania bytu przedsiębiorcy, a jedynie przerwę w wykonywaniu działalności gospodarczej. Zatem, przedsiębiorca w okresie zawieszenia działalności gospodarczej ma m.in. prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.

Zauważyć należy, iż w przypadku podatnika VAT czynnego opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie wykonywane przez niego czynności mieszczące się w zakresie przedmiotowym tego podatku.(…)

Wnioskodawca ma wątpliwości czy ma prawo składać deklaracje VAT w przypadku, gdy otrzymywane faktury wiążą się tylko i wyłącznie z utrzymywaniem źródła przychodu.

Z powyższych przepisów wynika, że obowiązek składania deklaracji przez podatnika nie dotyczy okresu zawieszenia działalności gospodarczej, jednakże w przypadku wykonania czynności opodatkowanych podatnik nie jest zwolniony z tego obowiązku. Wskazać należy, że odliczenie podatku naliczonego jest prawem podatnika nie obowiązkiem. Zatem podatnik może złożyć deklarację w okresie zawieszenia działalności i wykazać w niej kwotę podatku naliczonego do odliczenia.

Zatem Wnioskodawca będzie miał prawo, w okresie zawieszenia działalności, do złożenia deklaracji podatkowych za okresy rozliczeniowe, których zawieszenie dotyczy w sytuacji poniesienia wydatków, które stanowią czynności niezbędne do utrzymania źródła przychodów w myśl art. 25 ust. 2 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów