VAT na usługi budowlane w Domu Pomocy Społecznej

Przeczytaj także: Remont kotła centralnego ogrzewania z 8% stawką VAT

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca (Powiat) ogłosił przetarg na termomodernizację należącego do niego budynku Domu Pomocy Społecznej. W otrzymanych ofertach oferenci stosowali 8% stawkę VAT, a jeden stawkę 23%, który po wezwaniu w sprawie wyjaśnienia wysokości stawki również zmienił ją na 8%.

Dom Pomocy Społecznej na gruncie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych zalicza się do budynków zbiorowego zamieszkania (PKOB 113). Roboty budowlane będą wykonywane w bryle budynku.

Wnioskodawca zadał pytanie, jaka faktycznie stawka podatku VAT winna tutaj mieć zastosowanie? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy – przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z kolei przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się – zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy – każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Kliknij, aby powiekszyć

fot. mitifoto - Fotolia.com

Usługi budowlane: niższa stawka VAT przy Domie Pomocy Społecznej

Usługi budowlane wykonywane w budynkach należących do społecznego programu mieszkaniowego, są opodatkowane 8% stawką podatku VAT. Wśród nich mieszczą się zarówno budynki jednorodzinne jak i wielomieszkaniowe (zbiorowego zamieszkania). Takim budynkiem zbiorowego zamieszkania może być dom pomocy społecznej.

W myśl przepisu art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów i usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Stosownie do zapisu art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki podatku.

Jednocześnie, zarówno w treści ustawy o VAT, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki podatku.

Zgodnie z art. 41 ust. 2 ustawy o VAT, dla towarów i usług, wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1.

Przy czym, na mocy art. 146aa ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6%:
1. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%;
2. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%.

Stawkę podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, stosuje się – w myśl art. 41 ust. 12 ustawy – stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

Przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym rozumie się, w myśl art. 41 ust. 12a ustawy – obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 - wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych, z zastrzeżeniem ust. 12b.

Art. 2 pkt 12 ustawy stanowi, że przez obiekty budownictwa mieszkaniowego rozumie się budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11.

Dla celów podatku VAT stosuje się przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (Dz. U. Nr 112, poz. 1316, z późn. zm.), która to klasyfikacja stanowi usystematyzowany wykaz obiektów budowlanych.

Zgodnie z przepisami ww. rozporządzenia, budynki to zadaszone obiekty budowlane wraz z wbudowanymi instalacjami i urządzeniami technicznymi, wykorzystywane dla potrzeb stałych.

Według podziału obiektów budowlanych na sekcje i działy w PKOB w dziale 11 mieszczą się budynki mieszkalne, natomiast w dziale 12 budynki niemieszkalne. Dział 11 PKOB obejmuje trzy grupy: Budynki mieszkalne jednorodzinne – 111, Budynki o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe – 112, Budynki zbiorowego zamieszkania – 113.

Grupa PKOB 113 klasa 1130 obejmuje:
• budynki zbiorowego zamieszkania, w tym domy mieszkalne dla ludzi starszych, studentów, dzieci i innych grup społecznych, np. domy opieki społecznej, hotele robotnicze, internaty i bursy szkolne, domy studenckie, domy dziecka, domy dla bezdomnych itp.;
• budynki mieszkalne na terenie koszar, zakładów karnych i poprawczych, aresztów śledczych;
• budynki rezydencji prezydenckich i biskupich.

Powyższa klasa nie obejmuje:
• szpitali, klinik i budynków instytucji z opieką medyczną (lekarską lub pielęgniarską) (1264);
• zabudowań koszarowych (1274).


Zatem usługi budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy wykonywane w budynkach sklasyfikowanych pod symbolem PKOB 1130 będą opodatkowane 8% stawką VAT.

Dla określenia właściwej stawki podatku VAT w przedmiotowej sprawie należy ustalić, czy określona czynność wykonywana przez podatnika mieści się w zakresie czynności wymienionych w art. 41 ust. 12 ustawy o podatku od towarów i usług (dostawa, budowa, remont, modernizacja, termomodernizacja, przebudowa obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym).

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęć wymienionych w art. 41 ust. 12 ustawy.

Zgodnie z art. 3 pkt 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2018 r., poz. 1202, z późn. zm.), przez budowę należy rozumieć wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego.

Przez roboty budowlane – stosownie do art. 3 pkt 7 prawa budowlanego - należy rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego.

Z kolei przebudowa to wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji; w przypadku dróg są dopuszczalne zmiany charakterystycznych parametrów w zakresie niewymagającym zmiany granic pasa drogowego (pkt 7a ww. artykułu).

Remont to wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym (pkt 8 ww. artykułu).

Należy także wyjaśnić, że w przepisach prawa podatkowego brak jest ustawowego określenia pojęcia termomodernizacji obiektu budowlanego.

Natomiast w ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz. U. z 2018 r., poz. 966), znajduje się określenie przedsięwzięcia termomodernizacyjnego (art. 2 pkt 2), którym jest między innymi ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej oraz ogrzewania do budynków mieszkalnych, budynków zbiorowego zamieszkania oraz budynków stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego służących do wykonywania przez nie zadań publicznych.

Należy zaznaczyć, że definiując pojęcie przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, ustawodawca kierował się wyłącznie skutkiem, jaki ma zostać osiągnięty w wyniku tego przedsięwzięcia; zaniechał nawet przykładowego wymienienia rodzajów prac, jakie mieszczą się w pojęciu tego przedsięwzięcia.

Mając na uwadze ww. przepisy należy stwierdzić, że zastosowanie stawki preferencyjnej w wysokości 8% możliwe jest jedynie dla usług budowy, remontu, modernizacji i termomodernizacji oraz przebudowy obiektów budownictwa mieszkaniowego objętych społecznym programem mieszkaniowym w rozumieniu art. 41 ust. 12a ustawy. Zatem zastosowanie ww. stawki jest możliwe po spełnieniu dwóch przesłanek. Po pierwsze, zakres wykonywanych czynności musi dotyczyć usług budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji, przebudowy obiektów budowlanych lub ich części bądź ich dostawy. Po drugie, budynki lub ich części, których dotyczą ww. czynności muszą być zaliczane do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Niespełnienie chociażby jednej z powyższych przesłanek powoduje, że transakcja nie może korzystać z preferencyjnej 8% stawki podatku.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że w ramach ogłoszonego przez Wnioskodawcę przetargu na realizację inwestycji pn.: „Termomodernizacja …” wpłynęły cztery oferty. Trzy oferty ze stawką podatku VAT 8%, jedna oferta ze stawką podatku VAT - 23%. Właścicielem budynku, tj. Domu Pomocy Społecznej jest Powiat (Wnioskodawca). Wszystkie prace objęte realizowanym projektem będą wykonywane w bryle budynku.

Wątpliwości Wnioskodawcy występującego w charakterze organizatora przetargu jest określenie właściwej stawki podatku VAT w odniesieniu do prac termomodernizacji budynku, robót budowlanych polegających na wymianie stolarki okiennej i drzwiowej, remoncie i przebudowie instalacji centralnego ogrzewania, instalacji wodno-kanalizacyjnej, instalacji elektrycznej wraz z budową i montażem kolektorów słonecznych dla potrzeb budynku mieszkalnego - Domu Pomocy Społecznej.

Z powyższego wynika, że świadczone usługi – wyżej wymienione roboty budowlane będą dotyczyć budynku mieszkalnego - Domu Pomocy Społecznej, sklasyfikowanego jako budynek zbiorowego zamieszkania PKOB 113. Z tego wynika, że świadczone w ramach inwestycji usługi opisane w złożonym wniosku stanowić będą usługi remontu, przebudowy w obiektach wymienionych w art. 2 pkt 12 ustawy.

W konsekwencji, dla usług polegających termomodernizacji budynku, wymianie stolarki okiennej i drzwiowej, remoncie i przebudowie instalacji centralnego ogrzewania, instalacji wodno-kanalizacyjnej, instalacji elektrycznej wraz z budową i montażem kolektorów słonecznych wykonywanych w budynku Domu Pomocy Społecznej, będącego budynkiem zbiorowego zamieszkania (PKOB 113) objętego społecznym programem mieszkaniowym, zastosowanie znajdzie 8% stawka podatku VAT, zgodnie z art. 41 ust. 2 i ust. 12 w zw. z art. 146a pkt 2 ustawy. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów